Een-reactie

De een-reactie of Alder-een-reactie is een organische reactie, meer bepaalde een pericyclische reactie (een sigmatrope omlegging) waarbij een alkeen met in de allylische positie een waterstofatoom reageert met een onverzadigde verbinding. Het alkeen wordt afgekort tot een en de andere component wordt aangeduid als het enofiel (vergelijkbaar met het diënofiel bij de diels-alderreactie). Dit enofiel kan zowel een alkeen, een alkyn of een onverzadigde verbinding met een heteroatoom (zoals een carbonylgroep of imine) zijn. De reactie werd voor het eerst beschreven in 1943 door de Duitse scheikundige Kurt Alder.

Ter activering van de reactie is een verhoogde temperatuur of een lewiszuur nodig. Elektronenarme enofielen vergemakkelijken de reactie, omdat de interactie (formeel het energieverschil) tussen de HOMO van het alkeen en de LUMO van het enofiel gunstiger wordt. Een geschikt enofiel is maleïnezuuranhydride, dat ook in de diels-alderreactie kan gebruikt worden.