Back Hermes Afrikaans Hermes ALS Hermes AN هرمس Arabic هيرميس ARZ হাৰ্মিচ Assamese Hermes AST Гермес Bashkir Hermes BAR Гермес Byelorussian
| Hermes | |
|---|---|
 Hermes sandallarını bərkidərkən Fransua Rude (Luvr Muzeyi) | |
| Mifologiya | Qədim Yunanıstan dini, Yunan mifologiyası |
| Təsir sahəsi | oğru[d], ticarət |
| Yunanca adı | Ἑρμῆς |
| Cinsi | kişi[d] |
| Atası | Zevs |
| Anası | Maya |
| Uşaqları | Pan, Hermafroditus, Tixe, Abderus, Autolikus |
| Digər mədəniyyətlərdə | Merkuri, Tot |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Hermes (q.yun. Ἑρμῆς, Ἑρμέας, Ἑρμείας[1], miken dilində e-ma-a2[2]) — qədim yunan mifologiyasında ticarət, gəlir, praqmatizm, cəldlik ilahı, ticarətdə gəlir və var-dövlət bəxş edir, atletlərin ilahıdır[3]. Adının ən qədim versiyası Mikena mənşəlidir[4]. Əksər alimlər Hermes adını "daş/yolqırağı məbəd/mərz" mənası verən "herma" sözündən törədiyini qeyd edirlər[5], lakin onun adı "tərcüməçi" mənası verən "hermeneus" sözü ilə də bağlı ola bilər[6][7].
Hermes səfirlərin, çobanların, carçıların və yolda olanların himayəçisidir. Magiya, əlkimya və astrologiyanı himayə edir. İlahların elçisi və ölənlərin ruhunun Aidin dünyasına aparan bələdçidir (buna görə də, onu həm də Psixopomp, yəni "ruhların bələdçisi" adlandırırdılar). Cəldlikdə, hiyləgərlikdə və oğurluqda tayı-bərabəri yoxdur.
Homer və Hesiod onu "uğur gətirən", "cangüdən" və "əla hiylə quran" adlandırırlar[8].
Ölçü vahidlərini, rəqəmləri, əlifbanı ixtira etmiş və insanlara öyrətmişdir. Qədim Romada Merkuri adı altında məlum idi.
- ↑ Frisk H. Griechisches etymologisches Wörterbuch, Heidelberg. Carl Winter’s Universitätsbuchhandlung. 1960. p 564
- ↑ Предметно-понятийный словарь греческого языка. Микенский период. Л., 1986. С.142
- ↑ Мифы народов мира. М., 1991–92. В 2 т. Т.1. С.292–294, Любкер Ф. Реальный словарь классических древностей. М., 2001. В 3 т. Т.2. С.118–119; Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека I 6, 2–3 далее
- ↑ Joann Gulizio UDQ 292.11 Arxivləşdirilib 2013-10-05 at the Wayback Machine University of texas Retrieved 2011–11–26
- ↑ Arxivlənmiş surət, 2021-12-29 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2014-04-22.
- ↑ Silver, Morris. Taking Ancient Mythology Economically. Leiden: Brill. 1992. 159–160. ISBN 90-04-09706-6.
- ↑ Davies, Anna Morpurgo & Duhoux, Yves. Linear B: a 1984 survey. Peeters Publishers, 1985. p. 136
- ↑ Homer. The Iliad. The Project Gutenberg Etext. Trad. Samuel Butler