Mexico

Mexico nipatatekoan a kitakit (Spain sowal: Estados Unidos Mexicanos), o pangangan Mexico (Spain sowal: México), o ka’amisay Amilika safaniyot a cecay no nipatatekoan a kitakit a cisakowanay kitakit, o ka’amis ato Amilika masasiingir, katimol ato kaetip mililisay to Taypinyang, o kawali o Belize, Guatemala ato Caribbean riyar, kawali o Mexico sangoso’ [9]. O adahal no sera ira ko 180 ’ofad pinfang kongli[10], no Amilika safaniyot o saka lima dadahalay kitakit ato saka 14 ta’akay kitakit no hekal. O polong no tamdaw ira ko 1.28 walwalan, o saka mo^etep ’alomanay tamdaw no hekal, ono Spain a sowal saka cecay ta’akay tamdaw kitakit ato Latin Amilika safaniyot saka tosa ta’akay tamdaw kitakit. Mexico o nipatatekoan a kitakit, halo 32 ko kanatal; o tadamaci  atota’akay maci o Mexico niyaro’ o cecay kanatal.

I ’ayaway ni Columbus a to’asan a Mexico adihay ko tala’ayway i tenokay ca Amilika safaniyot a palamitan no maro’ay a tamdaw, tinako Olmec, Toltec, Teotihuacan, Zapotec, Maya ato Aztec. I 1521 miheca, o Spain hongti kitakit i Mexico a Tenochtitlan ko kaitiraan milowid a micingcing to itiniay sa’etal, patireng to telek a New Spain songto a mikowan. I 1821 miheca, ikor a pisiiked a kalalood Mexico pisiikedan, onini a sa’etal mihapiw to pisiiked mihayda to Mexico.

Iko no Mexico a misiiked pakataneng to kararawan, caay katomenek ko kicay ato sici. Ikor no Amilika ato Mexico a kalalood (1846-48), o tangic malitosaay no ka’amisay a sera mapapecih to Amilika. I 19 sici, o Mexico mataneng ko pastry lalood, France Mexico lalood, laloma’ay no kitakit a lalood, tosaay hongti kitakit ato 30 mihecaan a nisateked a pikowan a to’asan no likisi. I 1910 miheca miteka ko Mexico to sapifelih to nisateked a pikowan, saikor i 1917 miheca mapasetek ko kimpo ato fa^elohay sapidemak tosici a telek ko patireng.

O ngangan no Mexico a sa’osi no kapolongan ka rihaday no polong a tamdaw o saka 15 ta’akay i hekal, i kasakitakit misanga’an kinaira (o malalenay ko pi’acaay ) o saka 11 ta’akay i hekal. O Mexico a kicay ato ka’amisay Amilika pakoniraay kalali’aca katatelekan (NAFTA) kalali’aca lakapot makakedecay, mangalef to saki Amilika[11][12]. I 1994 miheca, o Mexico mala kakomodan no kicay ato kacomahadan a sakapot a sa’ayaway a Latin Amilika safaniyot sakapotan. No hekal a kingko pala tenokay takaraway cimicomoday a kitakit[13], misaheciay a tamdaw sacisowal sa o cecay fa’elohay katayalan a kitakit[14][15][16][17]. Mipasasa to romi’ad tangasa i 2050 miheca, o Mexico mala Osaka 5 ano eca saka 7 ta’akay sakino kicay i polong no cikiw[18][19].

Onini a kitakit o mala sa’etalay a ta’akay kitakit ato sasifo’an ci’icelay kitakit[20][21][22][23], mararid mala o fa’elohay ci’icelay kitakit[24]. O kadofahay ko ponka likisi nalacolan no Mexico, ira i Amilika safaniyot a sakacecay adihayay ato saka 7 adihayay no helal a nalacolan a kiwiko ponka sakapotan i Linhoko[25][26]. 2015 miheca, o nai hekalay a mihomongay tayni a tamdaw o saka 10 a kitakit, o mihomongay nai kasakitakit tamdaw tayni mirarakat ira ko 2910 ’ofad[27][28]. O nano Linhoko, Hekalay a malali’acaay Lekatep, G20 a lomaoc ato malacecayay lekaop ko Mexico, 2014 miheca miteka mala o France a liyokan kasakitakit sakapot a mihiningay.


From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Nelliwinne