Spektroskopiya

Spektroskopiya maddə ilə elektromaqnit şüalanmasının (elektron spektroskopiya, atom spektroskopiyası və s.) qarşılıqlı təsirinin öyrənilməsidir.^{[1][2][3][4][5][6]} Tarixən spektroskopiya görünən işığın dalğa uzunluğuna görə bir prizmadan yayılmasının öyrənilməsi nəticəsində yaranmışdır. Daha sonra, şüalanma enerjisi ilə onun dalğa uzunluğu və ya tezliyi, elektromaqnit spektri də daxil olmaqla hər hansı bir qarşılıqlı təsirinin öyrənilməsi ilə bu anlayış daha geniş yayıldı, həmçinin maddə dalğaları və akustik dalğalar da şüalanma enerjisinin forması hesab oluna bilər.^[7] Son dövrlərdə, böyük bir çətinliklə, hətta cazibə dalğaları da Lazer İnterferometri Qravitasiya-Dalğa Rəsədxanası (LIGO) və lazer İnterferometri kontekstində bir spektr ilə əlaqələndirildi. Spektroskopik məlumatlar yayılma spektri ilə (dalğa uzunluğu və ya tezliyi ilə) göstərilir.

Spektroskopiya, ilk növbədə elektromaqnit spektrində, fizika, kimya və astronomiya sahələrində əsas tədqiqat vasitəsidir və maddənin tərkibini, fiziki quruluşunu və elektron quruluşunu atom səviyyəsində, molekulyar səviyyədə və makro səviyyədə daha çox araşdırmağa imkan verir. Əhəmiyyətli tətbiqlərdə toxuma analizi və tibbi görüntü sahələrində biotibbi spektroskopiyadan istifadə edilir.

1. ↑ H. W. Kroto, Molecular Rotation Spectra, Wiley, New York, 1975 (Reprinted by Dover 1992)
2. ↑ Philip R. Bunker and Per Jensen, Molecular Symmetry and Spectroscopy, 2nd edition, NRC Research Press, Ottawa, 1998 [1]
3. ↑ D. Papoušek and M. R. Aliev, Molecular Vibrational-Rotational Spectra Elsevier, Amsterdam, 1982
4. ↑ E. B. Wilson, J. C. Decius, and P. C. Cross, Molecular Vibrations, McGraw-Hill, New York, 1955 (Reprinted by Dover 1980)
5. ↑ Crouch, Stanley; Skoog, Douglas A. (2007). Principles of instrumental analysis. Australia: Thomson Brooks/Cole. ISBN 978-0-495-01201-6.
6. ↑ Herrmann, R.; C. Onkelinx (1986). "Quantities and units in clinical chemistry: Nebulizer and flame properties in flame emission and absorption spectrometry (Recommendations 1986)". Pure and Applied Chemistry. 58 (12): 1737–1742. doi:10.1351/pac198658121737
7. ↑ P. R. Bunker and P. Jensen (2005),Fundamentals of Molecular Symmetry (CRC Press)ISBN 0-7503-0941-5 [2]