Idioma feniciu

Feniciu 𐤃𐤁𐤓𐤉𐤌 𐤊𐤍𐤏𐤍𐤉𐤌 Dabarīm kanaʿnīm  𐤃‏𐤁‏𐤓‏𐤉‏𐤌‏ 𐤐‏𐤍‏𐤉‏𐤌 Dabarīm pōnīm
Faláu en	El Líbanu Siria Israel Tunicia España Malta Arxelia Libia Xipre Sicilia Cerdeña y otros establecimientos costeros ya islles del Mediterraneu.
Llingua muerta	escontra'l sieglu VI d. C.
Familia	Afroasiática  Semítica    Semítica Occidental    Semítica Central    Semítica Noroccidental      Cananéu        Feniciu
Estatus oficial
Oficial en	Nengún país
Reguláu por	Nun ta reguláu
Códigos
ISO 639-1	nengún
ISO 639-2	phn
ISO 639-3	phn
Estensión del feniciu

El feniciu (en feniciu 𐤃𐤁𐤓𐤉𐤌 𐤊𐤍𐤏𐤍𐤉𐤌, dabarīm kanaʿnīm o 𐤃‏𐤁‏𐤓‏𐤉‏𐤌‏ 𐤐‏𐤍‏𐤉‏𐤌‏, dabarīm pōnīm)^[1] foi una llingua semítica del subgrupu cananéu (semíticu noroccidental), falada en Fenicia (en feniciu 𐤊‏𐤍‏𐤏‏𐤍‏ kanaʿan o 𐤐‏𐤕‏ Pūt), nel territoriu de los actuales El Líbanu y Siria siquier dende la segunda metá del II mileniu e.C. ^[2] La colonización fenicia llevar tamién a Xipre, Sicilia, Cerdeña, Baleares, África noroccidental, Canaries y el sur de la península ibérica. N'oriente, el feniciu aguantó la espansión del araméu en Palestina más que nenguna otra llingua de la rexón por cuenta del so ampliu usu nel comerciu coles colonies de Cartago.^[3] Lingüísticamente ye una llingua bien cercana al hebréu antiguu y amorreo, probablemente esistía un bon grau de inteligibilidad ente eses llingües. De fechu l'alfabetu hebréu consta precisamente de los mesmos 22 grafemes consonánticos que fueron tomaos direutamente del alfabetu feniciu. Frecuentemente acútase'l términu púnicu pa designar a les variedaes de feniciu occidentales del sieglu IV e.C. a la fin del periodu.^[2]

El feniciu namái se conoz anguaño por una serie d'inscripciones curties y uniformes de calter oficial y relixosu, y gloses ocasionales de llibros escritos n'otros idiomes.^[4] Autores romanos, como Salustio, aluden a ciertos llibros escritos en púnicu, pero nengunu llegó a los nuesos díes sacante delles traducciones (v. g. el Tratáu de Magón) o en fragmentos (v. g. n'obres de Plauto). Los Cippi de Melqart, afayaos en Malta en 1694, taben escritos en dos idiomes, griegu antiguu y púnicu.^[5] Esti fechu dexó-y al eruditu francés Abbé Barthelemy descifrar y reconstruyir l'alfabetu cartaxinés.^[5] De la mesma, en 1964 topóse un tratáu comercial realizáu ente los etruscos y un grupu de fenicios, que dexó descifrar más l'etruscu.^[6]

1. ↑ Krahmalkov, Charles R. (2001). «1. The Phoenician language», A Phoenician-Punic Grammar. Leiden; Boston; Köln: Brill, páx. 2 y ss.
2. ↑ ^{2,0 2,1} Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes harris8s
3. ↑ Lipiński, Edward (2004). Itineraria Phoenicia, páx. 139-141.
4. ↑ Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes krahmalkov14s
5. ↑ ^{5,0 5,1} «Cippus from Malta» (inglés). Louvre.com. Consultáu'l 16 de febreru de 2011.
6. ↑ «The Maltese Language». My Malta. Archiváu dende l'orixinal, el 24 d'agostu de 2011. Consultáu'l 1 de xunetu de 2011.