Back Амра Abkhazian Тыгъэ ADY Son Afrikaans Sonne ALS ፀሐይ Amharic Cidal AMI Sol AN Sunne ANG सूर्य ANP الشمس Arabic
 | Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
 .svg){kind=small} Sol | |
|---|---|
| Estrella de tipu-G de la secuencia principal | |
 | |
| Símbolu astronómicu |
|
| Parte de | Sistema solar |
| Datos d'observación | |
| Distancia a la Tierra | 1 AU |
| Magnitú aparente (V) | −26,832 (banda V) |
| Magnitú absoluta | 4,83[1] |
| Oxetu astronómicu padre |
Centro Galáctico (es)  |
| Carauterístiques físiques | |
| Radiu | 1 Radiu solar [2] |
| Superficie | 6 090 000 000 000 km² |
| Masa | 1 988 550 Rg |
| Densidá | 1,408 g/cm³ |
| Gravedá superficial | 274 m/s² |
| Temperatura | 15 700 000 K (centru) |
| Achatamientu | 9,0E−6 |
| Tipu espectral | G2V |
 | |
El Sol (del llatín sol, solis, «dios Sol invictus» o «sol», Helios na mitoloxía griega, de la mesma del raigañu protoindoeuropea sauel-, «rellumar»)[3] ye una estrella de tipu-G de la secuencia principal y clase de lluminosidá V que s'atopa nel centru del sistema solar y constitúi la mayor fonte de radiación electromagnético d'esti sistema planetariu.[4] Ye una esfera casi perfecta de plasma, con un movimientu convectivo internu que xenera un campu magnéticu al traviés d'un procesu de dinamo. Cerca de trés cuartes partes de la masa del Sol consten d'hidróxenu; el restu ye principalmente heliu, con cantidaes muncho más pequeñes d'elementos, incluyendo'l osíxenu, carbonu, neón y fierro.
Formóse hai aproximao 4600 millones d'años a partir del colapsu gravitacional de la materia dientro d'una rexón d'una gran nube molecular. La mayor parte d'esta materia atropar nel centru, ente que'l restu apandar nun discu n'órbita que se convirtió nel sistema solar. La masa central volvióse cada vez más trupa y caliente, dando llugar col tiempu al entamu de la fusión nuclear na so nucleu. Créese que casi toles estrelles se formen por esti procesu. El Sol ye más o menos d'edá entemedia y nun camudó drásticamente dende hai más de cuatro mil millones d'años, y va siguir siendo abondo estable mientres otros cinco mil millones d'años más. Sicasí, dempués de que la fusión del hidróxenu nel so nucleu detuviérase, el Sol va sufrir cambeos severos y va convertise nuna xigante colorada. Envalórase que'l Sol va volvese lo suficientemente grande como pa encloyar les órbites actuales de Mercuriu, Venus y posiblemente la Tierra.
La Tierra y otros cuerpos (incluyíos otros planetes, asteroides, meteoroides, cometes y polvu) orbiten alredor del Sol.[4] Por sigo solo, representa alredor del 99,86 % de la masa del sistema solar.[5] La distancia media del Sol a la Tierra foi definida esautamente pola Unión Astronómica Internacional en 149 597 870 700 metros[6] (aproximao 150 millones de quilómetros). La so lluz percuerre esta distancia en 8 minutos y 20 segundos.
La enerxía del Sol, en forma de lluz solar, sofita a casi toles formes de vida na Tierra al traviés de la fotosíntesis, y determina el clima de la Tierra y la meteoroloxía.
Ye la estrella del sistema planetariu nel que s'atopa la Tierra; poro, ye l'astru con mayor rellumu aparente. La so visibilidá nel cielu local determina, respeutivamente, el día y la nueche en distintes rexones de distintos planetes. Na Tierra, la enerxía radiada pol Sol ye aprovechada polos seres fotosintéticos que constitúin la base de la cadena trófica, siendo asina la principal fonte d'enerxía de la vida. Tamién apurre la enerxía que caltién en funcionamientu los proceso climáticos.
El Sol ye una estrella que s'atopa na fase denominada secuencia principal, con un tipu espectral G2 y clase de lluminosidá V, por tanto, tamién ye denominada como nana mariella, formar ente 4567,9 y 4570,1 millones d'años y va permanecer na secuencia principal aproximao 5000 millones d'años más. El Sol, xunto con tolos cuerpos celestes qu'orbiten al so alredor, incluyida la Tierra, formen el sistema solar.
A pesar de ser una estrella mediana, ye la única que la so forma poder apreciar a güeyu, con un diámetru angular de 32′ 35″ d'arcu nel periheliu y 31′ 31″ nel afelio, lo que da un diámetru mediu de 32′ 03″. La combinación de tamaños y distancies del Sol y la Lluna son tales que se ven, aproximao, col mesmu tamañu aparente nel cielu. Esto dexa una amplia gama d'eclises solares distintos (totales, anulares o parciales).
El vastu efeutu del Sol sobre la Tierra foi reconocíu dende tiempo prehistóricos y foi consideráu por delles cultures como una deidá. El movimientu de la Tierra alredor del Sol ye la base del calendariu solar, que ye'l calendariu predominante n'usu anguaño.
La disciplina científica que s'encarga del estudiu del Sol na so totalidá ye la física solar.
- ↑ URL de la referencia: http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/sunfact.html. Editorial: NASA. Data de consulta: 31 agostu 2014.
- ↑ Afirmao en: Extrasolar Planets Encyclopaedia. Extrasolar Planets Encyclopaedia exoplanet ID: ka_epaoka_awela--7323. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ «SOL». Consultáu'l 4 de xineru de 2017.
- ↑ 4,0 4,1 «The Solar System» (inglés). Solarviews.com. Consultáu'l 8 de mayu de 2009. «The planets, most of the satellites of the planets and the asteroids revolve around the Sun in the same direution, in nearly circular orbits»
- ↑ Woolfson, M. (2000). «The origin and evolution of the solar system». Astronomy & Geophysics 41 (1): p. 12.
- ↑ «tierra-y-sol-149597870700-metros.shtml Astrónomos afiten distancia exacta ente la Tierra y Sol: 149.597.870.700 metros» (22 de setiembre de 2012). Consultáu'l 1 d'agostu de 2015.