Kokain

Kokain
Naziv lijeka	Kokain
Druga imena	Metilbenzoilekgonin, benzoilmetilekgonin
Grupa	alkaloidi
Klasifikacija
ATC kodovi	N01BC01
CAS registarski broj	50-36-2
Dostupnost bez recepta: ne
Stručne informacije
Hemijske osobine
Ime po IUPAC metil (1R,2R,3S,5S)-3- (benzoiloksi)-8-metil-8-azabiciklo[3.2.1] oktan-2-karboksilat
Sumarna formula	C17H21NO4
Tačka topljenja	195 °C
Molarna masa	303,353 g/mol
Farmakokinetičke osobine
Biološka raspoloživost	oralno: 33%, ušmrkavanje 60%
Metabolizam	hepatički
Poluvrijeme eliminacije	1 sat
Izlučivanje	renalno

Kokain (po IUPAC nomenklaturi – metil (1R,2R,3S,5S)-3- (benzoiloksi)-8-metil-8-azabiciklo[3.2.1] oktan-2-karboksilat) jest kristalni tropanski alkaloid koji se dobija iz lišća biljke Erythroxylon coca (koka)^[1] Naziv kokain je izveden iz imena biljke koka sa dodatkom alkaloidnog sufiksa -in. On je snažan stimulans centralnog nervnog sistema, blokira apetit i djeluje kao lokalni anestetik jer paralizira nervne završetke, a dovodi do promjena u ponašanju i prividnom podizanju energije slično učinku amfetamina.

Naime, on je inhibitor ponovne pohrane dopamina, serotonina i norepinefrina, koji posreduje u funkcionalnosti, kao što je egzogeni ligand kateholamina. Zbog načina na koji on utiče na mezolimbni put, kokain stvara ovisnost.^[2]

Gotovo u svim dijelovima svijeta, posjedovanje i distribucija kokaina te uzgajanje biljke koke je strogo zabranjeno u nemedicinske svrhe. Iako je njegova upotreba u javnosti nelegalna i strogo kažnjiva u gotovo svim zemljama svijeta, njegovo korištenje i dalje je široko rasprostranjeno.

1. ^ Aggrawal, Anil, (1995): Narcotic Drugs. National Book Trust, India, str. 52-3, ISBN 81-237-1383-5
2. ^ Fattore L, Piras G, Corda MG, Giorgi O (2009). "The Roman high- and low-avoidance rat lines differ in the acquisition, maintenance, extinction, and reinstatement of intravenous cocaine self-administration". Neuropsychopharmacology. 34 (5): 1091–101. C1 control character u |pages= na mjestu 5 (pomoć)CS1 održavanje: više imena: authors list (link)