Magnezij

Magnezij,  ₁₂Mg

Magnezij u periodnom sistemu
↓                                                                     ↓                                                             →                                                             →
Hemijski element, Simbol, Atomski broj	Magnezij, Mg, 12
Serija	Zemnoalkalni metali
Grupa, Perioda, Blok	2, 3, s
Izgled	srebreno bijeli
CAS registarski broj	7439-95-4
Zastupljenost	1,94[1] %
Atomske osobine
Atomska masa	24,305 u
Atomski radijus (izračunat)	150 (145) pm
Kovalentni radijus	141 pm
Van der Waalsov radijus	173 pm
Elektronska konfiguracija	[Ne] 3s2
Broj elektrona u energetskom nivou	2, 8, 2
Izlazni rad	3,66[2] eV
1. energija ionizacije	737,7 kJ/mol
2. energija ionizacije	1450,7 kJ/mol
3. energija ionizacije	7732,7 kJ/mol
Fizikalne osobine
Agregatno stanje	čvrsto
Mohsova skala tvrdoće	2,5
Kristalna struktura	heksagonalna
Gustoća	1738[3] kg/m3
Magnetizam	paramagnetičan (${\displaystyle \chi _{m}}$ = 1,2 · 10−5)[4]
Tačka topljenja	923 K (650[4] °C)
Tačka ključanja	1383[5] K (1110 °C)
Molarni volumen	14,00 · 10-6 m3/mol
Toplota isparavanja	132[5] kJ/mol
Toplota topljenja	8,7 kJ/mol
Pritisak pare	361 Pa pri 923 K
Brzina zvuka	4602 m/s pri 293,15 K
Specifična toplota	1023[1] J/(kg · K)
Specifična električna provodljivost	22,6 · 106 S/m
Toplotna provodljivost	156 W/(m · K)
Hemijske osobine
Oksidacioni broj	+2 (+1[6])
Oksid	MgO
Elektrodni potencijal	-2,372 V (Mg2+ + 2e- → Mg)
Elektronegativnost	1,31 (Pauling-skala)
Izotopi
Izo RP t1/2 RA ER (MeV) PR 23Mg sin 11,317 s ε 4,057 23Na 24Mg 78,99 % Stabilan 25Mg 10 % Stabilan 26Mg 11,01 % Stabilan 27Mg sin 9,458 min β- 2,610 27Al 28Mg sin 20,91 h β- 1,832 28Al
Sigurnosno obavještenje
Oznake upozorenja F Lahko zapaljivo
Obavještenja o riziku i sigurnosti	R: 11-15-17 S: (2-)7/8-43
Ako je moguće i u upotrebi, koriste se osnovne SI jedinice. Ako nije drugačije označeno, svi podaci dobijeni su mjerenjima u normalnim uvjetima.

Magnezij (latinski: magnesium) jest hemijski element sa simbolom Mg i atomskim brojem 12. Spada u grupu zemnoalkalnih metala IIA grupe. Gradi 2+ ione. Oksidacioni broj magnezija u jedinjenjima je +2, uz vrlo rijetke izuzetke gdje ima oksidacioni broj +1.^[6] Ima najnižu temperaturu topljenja u grupi zemnoalkalnih metala. On je osmi najrasprostranjeniji element u Zemljinoj kori^[4][7] i deveti općenito u poznatom svemiru.^[8][9] Magnezij je četvrti po rasprostranjenosti element na Zemlji u globalu (iza željeza, kisika i silicija), čini oko 13% ukupne mase planete Zemlje i ima najveći udio u plaštu Zemlje. Relativno velika zastupljenost magnezija na Zemlji je povezana sa činjenicom da se on lahko stvara pri supernovoj zvijezda pri sekvencijalnom dodavanju tri jezgra atoma helija na karbon (koji je također napravljen iz tri jezgra atoma helija). Zbog velike rastvorljivosti magnezijevih iona u vodi, on je i treći po zastupljenosti element rastvoren u svjetskim morima.^[10] Magnezij se stvara u zvijezdama većim od tri sunčeve mase putem fuzije helija i neona u alfa procesu pri temperaturama iznad 600 megakelvina.

U elementarnom stanju (kao metal) se ne može naći u prirodi na Zemlji jer je veoma reaktivan. Kada se izdvoji u elementarnom stanju stajanje na zraku vrlo brzo se oksidira te se njegova površina prekrije tankim slojem oksida (pasivizira se). U obliku metalnog praha gori uz karakterističan blješteći bijeli plamen, što ga čini čestim sastojkom za pirotehničke sprave i rakete. Metal se danas najčešće dobija elektrolizom magnezijevih soli izolovanih iz slane vode. Komercijalno, magnezij se najčešće koristi za legiranje drugih metala te proizvodnju legure aluminija i magnezija poznatije kao magnalij ili magnelij. Pošto je magnezij oko trećine lakši od aluminija (ima manju gustoću^[11]) ove legure se cijene zbog svoje relativne lahkoće i čvrstoće. U ljudskom tijelu, magnezij je jedanaesti najzastupljeniji element po masi. Njegovi ioni su nezamjenjivi za sve žive ćelije, gdje oni vrše važnu ulogu u manipulaciji važnih bioloških polifosfatnih spojeva poput ATP, DNK i RNK. Postoje stotine enzima kojima su magnezijevi ioni neophodni za funkcioniranje. Spojevi magnezija se koriste u medicini kao laksativi, antacidi (npr. mlijeko magnezija) te u brojnim drugim situacijama kada je neophodna stabilizacija neuobičajenog nadražaja nekog nerva ili kada je potrebno grčenje krvnih sudova (npr. pri tretmanu eklampsije). Magnezijevi ioni su općenito kiselog okusa i u niskim koncentracijama mogu pomoći pri ublažavanju oporosti prirodne mineralne vode. U biljkama, magnezij je metalni ion u centru molekule hlorofila i zato je čest dodatak vještačkim đubrivima.^[12]

1. ^ ^{a b} Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom binder
2. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom lehrbuch
3. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom greenwood
4. ^ ^{a b c} Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom crc
5. ^ ^{a b} Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom kljuc
6. ^ ^{a b} Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom jedan
7. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom Abundance
8. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom housecroft3d
9. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom ash10
10. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom seawater
11. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom sae
12. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom mg12