Politeizam

Politeizam je vjerovanje u više bogova, odnosno mnogoboštvo koja su obično sastavljena u panteon bogova i boginja, zajedno sa vlastitim vjerskim sektama i ritualima. Politeizam je vrsta teizma. Starija je forma religije od monoteizma i u suprotnosti je sa njom.

U religijama koje prihvataju politeizam, različiti bogovi i boginje mogu predstavljati sile prirode ili pretke; mogu se posmatrati kao autonomne, kao aspekti ili emanacije božanstva stvaraoca ili transcendentalnog apsolutnog principa (monističke teologije), koji se manifestuje imanentno u prirodi (panenteističke i panteističke teologije).^[1] Politeisti ne obožavaju uvijek sve bogove podjednako; oni mogu biti henoteisti, specijalizovani za obožavanje jednog određenog božanstva, ili katenoteisti, koji obožavaju različita božanstva u različito vreme.

Politeizam je bio tipičan oblik religije prije razvoja i širenja abrahamskih religija judaizma, kršćanstva i islama,^[2] koje su provodile monoteizam. Dobro je dokumentovan kroz historiju, od prahistorije i najranijih zapisa o staroegipatskoj religiji i drevnoj mezopotamskoj religiji do religija koje su preovladavale tokom klasične antike, kao što su drevna grčka religija i drevna rimska religija, i u etničkim religijama kao što su germanske, slavenske i Baltičko paganizam i indijanske religije.

Značajne politeističke religije koje se danas praktikuju uključuju taoizam, šenizam ili kinesku narodnu religiju, japanski šintoizam, santeriju, većinu tradicionalnih afričkih religija,^[3] različite neopaganske vjere kao što je Wicca i većinu oblika hinduizma.

Hinduizam, iako se popularno smatra politeističkim, ne može se isključivo kategorizirati kao takav jer neki hindusi sebe smatraju panteistima, a drugi monoteistima. Oba su kompatibilna sa hinduističkim tekstovima, budući da ne postoji konsenzus o standardizaciji u vjeri. Vedanta, najdominantnija škola hinduizma, nudi kombinaciju monoteizma i politeizma, vjerujući da je Brahma jedina konačna stvarnost univerzuma, ali se jedinstvo s njim može postići obožavanjem više bogova i boginja.

U islamu, kršćanstvu i judaizmu i većini drugih monoteističkih religija politeizam se smatra posljedicom odbacivanja vjere u istinitog jednog Boga, i njegova supstitucija nečim što je plod mašte, odnosno personifikacija sila i pojava prirode, od koje se otuđio, otuđenjem od Boga.

1. ^ Ulrich Libbrecht. Within the Four Seas...: Introduction to Comparative Philosophy. Peeters Publishers, 2007. ISBN|9042918128. str. 42.
2. ^ "Tafsir Ibn Kathir - 6:161 - english". quran.com. Pristupljeno 28. 4. 2021.
3. ^ Kimmerle, Heinz (11. 4. 2006). "The world of spirits and the respect for nature: towards a new appreciation of animism". The Journal for Transdisciplinary Research in Southern Africa (jezik: engleski). 2 (2): 15. doi:10.4102/td.v2i2.277. ISSN 2415-2005.