Athen

Athen

Math	dinas fawr, y ddinas fwyaf, metropolis, Free city, dinas-wladwriaeth
Enwyd ar ôl	Athena
LL-Q7913 (ron)-KlaudiuMihaila-Atena.wav, De-Athen.ogg, Sv-aten.ogg
Poblogaeth	643,452
Sefydlwyd	c. Mileniwm 7. CC (tua)
Pennaeth llywodraeth	Kostas Bakoyannis
Cylchfa amser	EET
Gefeilldref/i	Amsterdam, Athens, Georgia, Ashgabat, Barcelona, Beijing, Beirut, Bethlehem, Bogotá, Bwcarést, Casablanca, Chicago, Damascus, Domodedovo, Famagusta, Istanbul, Ljubljana, Los Angeles, Kyiv, Madrid, Dinas Mecsico, Moscfa, Napoli, Nicosia, Rabat, Reggio Calabria, Rio de Janeiro, Santiago de Chile, Sarajevo, Seoul, Sofia, Syracuse, Efrog Newydd, Tirana, Washington, Yerevan, Boston, Cluj-Napoca, Montréal, Genova, Fflorens, Buenos Aires, Lisbon, Cali, Prag, Xi'an, Warsaw, Tbilisi, La Habana, Cuzco, Amsterdam, Atlanta, Beograd
Nawddsant	Dionysius yr Areopagiad
Iaith/Ieithoedd   swyddogol	Groeg
Daearyddiaeth
Sir	Bwrdeistref Athens, Achaea
Gwlad	Gwlad Groeg
Arwynebedd	39 km²
Uwch y môr	170 metr
Yn ffinio gyda	Nea Filadelfeia, Zografou
Cyfesurynnau	37.9842°N 23.7281°E
Cod post	104 xx-106 xx, 111 xx-118 xx, 121 xx-124 xx
Pennaeth y Llywodraeth	Kostas Bakoyannis
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Am enghreifftiau eraill o'r ffurf Saesneg ar enw'r ddinas, gweler Athens.

Prifddinas Gwlad Groeg ac un o'r dinasoedd hynaf yn hanes y byd yw Athen (Groeg: Αθήνα Athína). Fe'i henwir ar ôl Athena, nawdd-dduwies y ddinas. Fe'i lleolir ar wastadir yn ne-ddwyrain y wlad yn rhanbarth Attica, ger Gwlff Saronica. Athen yw canolfan economaidd, gweinyddol a diwylliannol Gwlad Groeg. Mae'n cael ei llywodraethu fel uned gyda'i phorthladd Piraeus. Mae poblogaeth Athen oddeutu 643,452 (2021)^[1].

Mae'r ddinas yn cyfuno'r hynafol a diweddar heb ddim ond ychydig o olion o'r cyfnod rhwng cwymp yr Ymerodraeth Rufeinig a'r 19g. Mae twristiaeth yn bwysig i'r economi. Daw pobl o bob cwrdd o'r byd i weld ei henebion enwog fel y Parthenon a'r Erechtheum ar yr Acropolis. Ger yr Acropolis mae'r Theseum, un o'r temlau clasurol gorau, a'r hen Agora (marchnad) yn ogystal. I'r gogledd a'r dwyrain o'r Acropolis mae'r rhan fwyaf o'r ddinas ddiweddar yn gorwedd, gan gynnwys ei phrifysgol, a sefydlwyd yn 1837.

1. ↑ "Αποτελέσματα Μόνιμου Πληθυσμού κατά Δημοτική Κοινότητα" (yn Groeg Modern). 21 Ebrill 2023.CS1 maint: unrecognized language (link)