Brychan

Brychan
Brychan ar ffenestr yn y Gadeirlan, Aberhonddu.
Ganwyd	400  Talgarth
Bu farw	480
Dinasyddiaeth	Cymru
Galwedigaeth	brenin neu frenhines
Blodeuodd	5 g
Dydd gŵyl	6 Ebrill
Tad	Anlach ferch Coronac ab Eurbre Wyddel
Mam	Marchell ap Tewdrig ap Teithfall ap Teithrin
Plant	Cynog Ferthyr, Dingad o Landingad, Santes Gwladys, Santes Cain, Santes Dwynwen, Santes Eiluned, Santes Tudful, Santes Tybïe, Cledwyn, Gwen o Dalgarth, Meleri ach Brychan, Belyau ach Brychan, Santes Cynheiddon, Tutglud ach Brychan, Nefyn ach Brychan, Santes Arianwen, Clydai ach Brychan, Santes Gwawr, Tangwystl ach Brychan, Rhiangar ach Brychan, Neithon, Dyfnan, Menefrida, Lluan, Cynon, Santes Ceinwen, Cleder, Ilud ach Brychan, Tudwen

Erthygl am y sant yw hon. Am y bardd o'r 19eg ganrif gweler John Davies (Brychan).

Pennaeth a thad i nifer o seintiau oedd Brychan (fl. 5g). Ystyrir ef yn sant weithiau gan fod cynifer o'i blant yn seintiau. Rhoes ei enw i Deyrnas Brycheiniog yn ne-ddwyrain canolbarth Cymru. Ei ddygwyl yw 5 Ebrill.

Cyfarfu rhieni Brychan yn Iwerddon ar ôl i'w fam fynd yno er mwyn dianc rhag gaeaf arbennig o oer. Priododd Marchell ach Tewdrig (mam Brychan) a oedd yn bennaeth Llanfaes,^[1] ag Anlach ap Coronac, mab i bennaeth Gwyddelig, ar yr amod y byddai eu plant yn cael eu magu ar ei thir hi. Marchell oedd yn berchen Garth Madryn. Ganwyd Brychan, eu hunig plentyn, yng Ngarthmadrun tua'r flwyddyn 500 O.C. Ar ôl i Marchell farw etifeddodd Brychan ei thiroedd i'w trosglwyddo i'w ferched.

1. ↑ Gwall cyfeirio: Tag <ref> annilys; ni roddwyd testun ar gyfer 'ref' o'r enw :0