Back Poësie Afrikaans Poesie ALS ቅኔ Amharic Poesía AN شعر (أدب) Arabic شعر ARZ কবিতা Assamese Poesía AST कविता AWA Jarawi Aymara
Poezio aŭ versarto (de la greka ποίησις pOjesis = verkado, agado, kreado; adotado; fabrikado; komponado, poezio; poeziaĵo; < ποιέω 'fari, fabriki; generi, naski; akiri; okazigi; krei') estas literatura ĝenro, skribita en versoj, ritme kaj melodie organizite laŭ certaj lingvaj kaj stilaj rimedoj.
En poezio oni aparta emfazas la belecon aŭ estetikon de la uzata lingvaĵo pere de la lerta uzado de la vorto kompare kun la nura signifo. Tion oni atingas interalie per ritmigita lingvaĵo en versoj, per rimoj kaj per aliteracio. Poezio estas literatura speco apud prozo kaj dramo, foje ĝi estas epika, foje lirika[1].
La poezio kutime estas dividata el la klasika epoko laŭ tri subĝenroj: liriko, nome poezio kantata kun akompano de liro, rakonta poezio kaj versteatro. Kontraste al la longaj verkoj de la rakonta poezio, lirikaj verkoj estas kutime malpli longvaj verkoj, kiuj elvokas emociojn ĉe la leganto. La diferenco de versteatro al la aliaj du subĝenroj estas ke ĝiaj verkoj estas teatraĵoj, do estas prezenteblaj (ludeblaj) sursceneje. Ĉar tiu kaj la rakonta poezio estas apartaj subĝenroj, kutime oni subkomprenas ĝenerale kiel poezio ĉefe la aludojn al la lirika poezio, kvankam historie ĝi estas nur unu el la tri klasikaj tipoj de poezio.
Poezio estas ankaŭ konsiderita kiel unu el la «tekstaj tipoj» (tio estas, tipo de teksto).[2]
Poezian verkon eblas nomi poeziaĵo aŭ versaĵo; dum "poeziaĵo" estas uzata por verkoj el ĉiuj ĝenroj de la poezio, "versaĵo" kutime estas uzata nur por pli mallonga lirika verko. Foje ankaŭ la vorto poemo estas uzata por ajna poezia verko, sed en Esperanto tiu vorto ofte havas pli striktan signifon de verko de la rakonta poezio (vidu la artikolon poemo).
Aŭtoro de poezio nomiĝas poeto aŭ versisto. Foje la vorto uziĝas en la signifo de homo kun grandaj povoj de imago kaj lingva esprimado. La vortplekto Mizera poeto parolas iomete ŝerce pri homo kun altaj aspiroj sed sen sufiĉaj materiaj rimedoj. La alegoria atributo de la poeto estas Pegazo - ĉevalo kun flugiloj. En la historio la unuaj poetoj esprimis sin kantante, kiel ankoraŭ hodiaŭe okazas en Brazilo.
Por la antikva poezio estis tipa la pieda verso aŭ libera verso, por la mezepoka ĝis romantika poezio la rimo; la moderna poezio denove revenas al la libera verso sed eksperimentas ankaŭ per la antikvaj formoj, donante al ili novajn signifojn ofte stilrompemaj.