Aluminio

Aluminioa
13 Magnesioa ← Aluminioa → Silizioa
13 Al                                                                                                                                                                                                                                           Taula periodikoa
Ezaugarri orokorrak
Izena, ikurra, zenbakia	Aluminioa, Al, 13
Serie kimikoa	Metal txiroak
Taldea, periodoa, orbitala	13, 3, p
Masa atomikoa	26,9815(13) g/mol
Konfigurazio elektronikoa	Ne 3s2 3p1
Elektroiak orbitaleko	2, 8, 3
Propietate fisikoak
Egoera	Solido
Dentsitatea	(0 °C, 101,325 kPa) 2,70 g/L
Urtze-puntua	933,47 K (660,32 °C, 1.220,58 °F)
Irakite-puntua	2.792 K (2.519 °C, 4.566 °F)
Urtze-entalpia	10,71 kJ·mol−1
Bero espezifikoa	(25 °C) 24,200 J·mol−1·K−1
Lurrun-presioa P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k T/K 1.482 1.632 1.817 2.054 2.364 2.790
Propietate atomikoak
Kristal-egitura	Kubikoa, aurpegietan zentratua
Oxidazio-zenbakia(k)	3, 2, 1 (oxido anfoterikoa)
Elektronegatibotasuna	1,61 (Paulingen eskala)
Ionizazio-potentziala	1.a: 577,5 kJ/mol 2.a: 1.816,7 kJ/mol 3.a: 2.744,8 kJ/mol
Erradio atomikoa (batezbestekoa)	125 pm
Erradio atomikoa (kalkulatua)	118 pm
Erradio kobalentea	118 pm
Isotopo egonkorrenak
Aluminioaren isotopoak iso UN Sd-P D DE (MeV) DP 26Al sintetikoa 7,17x105 u β+ 1,17 26Mg ε - 26Mg γ 1,8086 - 27Al %100 Al egonkorra da 14 neutroirekin

Aluminioa elementu kimiko bat da, Al ikurra eta 13 zenbaki atomikoa dituena. Zilar-txuri kolorekoa, ez zurruna, ez-magnetikoa eta metal harikoa den boro taldeko elementua da. Aluminioaren masa guztia lurrazalaren %8 da, hirugarren elementu ugariena da oxigenoa eta silizioaren ondoren, eta metal ugariena lurrazalean, baina ez da ugaria mantu beheko aldean. Mea nagusia bauxita (Al(OH)₃) da;  270 mineralek bere baitan dute elementu hau.^[1]

Nahiz eta ingurumenean nagusia izan, ez dago izaki bizidunik aluminio gatz izaera metaboliko eran, hala ere, landareek eta animaliek jasan dezakete.

Korrosioarekiko erresistentzia, konduktibitate elektrikoa, fusio puntu baxua eta arintasunarengatik ezaguna da. Aplikazio ugari dituenez gero, industrian asko erabiltzen da eta mundu mailako ekonomian eragina du.

1. ↑ Shakhashiri, B.Z. (17 March 2008). "Chemical of the Week: Aluminum" (PDF). SciFun.org. University of Wisconsin. Archived from the original (PDF) on 9 May 2012. Retrieved 4 March 2012.