Back Waalse Gewes Afrikaans Wallonische Region ALS Valonia AN فالونيا Arabic Valonia AST Wallonia BAN Валонія Byelorussian Валёнія BE-X-OLD Валония Bulgarian Wallonia Breton
| Valonia Région wallonne Wallonische Region | |||
|---|---|---|---|
 Belgika | |||
 | |||
| |||
| Ereserkia | |||
| Le Chant des Wallons | |||
| Administrazioa | |||
| Estatua | Belgika | ||
| ISO 3166-2 | BE-WAL | ||
| Hiriburua | Namur | ||
| Valoniako Ministro-Presidentea | Elio Di Rupo | ||
| Zatiketa | |||
| Geografia | |||
| Koordenatuak | 50°21′N 5°16′E / 50.35°N 5.27°E | ||
 | |||
| Azalera | 16,844 km² | ||
| Mugakideak | Flemish Region (en)  , Renania-Palatinatua, Limburg, Ipar Renania-Westfalia, Champagne-Ardenne, Frantzia Garaia eta Ekialde Handia | ||
| Punturik altuena | Signal de Botrange | ||
| Demografia | |||
| Biztanleria | 3.645.243 (2020) 11.448 (2019) | ||
| Dentsitatea | 202 bizt/km² | ||
| Gentilizioa | valoniar | ||
| Informazio gehigarria | |||
| Hizkuntza ofizialak | alemana, frantsesa | ||
| Hizkuntza ofiziala | frantses eta aleman | ||
| Ordu eremua | UTC+01:00 | ||
| www.wallonie.be | |||
Valonia[1] (valonieraz Walonreye; frantsesez Wallonie), Flandria eta Brusela-hiriburua eskualdearekin batera Belgika estatua osatzen duten eskualde edo nazioetako bat da. Belgikako hegoaldean batez ere frantsesez hitz egiten diren eskualdeek osatzen dute.
Herrialdeko hegoaldean dago kokatuta, Frantzia eta Luxenburgorekiko mugan. 16.844 km² ditu, Belgikaren azaleraren % 55,18, baina Belgikako biztanleen herena soilik bizi da bertan.
XIX. mendeko Industria Iraultzaren garaian Valonia Europako gunerik industrializatuena izan zen, Erresuma Batuaren atzetik, ikatz eta burdina meategi handiei esker. Horri esker, aberastasun handia sortu zen Valonian, eta XIX. mendetik XX. mendearen erdialdera arte Belgikako eskualderik oparoena izan zen. Bigarren Mundu Gerraren ondoren, hala ere, industria astunaren garrantzia txikituz joan zen Europan, eta Flandriak Valonia gaindit zuen aberastasunean. Gaur egun Valoniak langabezia handia pairatzen du eta Flandriak baino BPG txikiagoa dauka. Belgikako bi eskualde hauen arteko desberdintasun ekonomikoa, berezitasun etnikoekin batera, gatazka politiko askoren iturri dira Belgikan.
Valoniako hiriburua Namur da, eta metropolitar eskualderik handiena Lieja da, baina udalerririk jendetsuena Charleroi da. Valoniako hiririk gehienak eta biztanleen bi herenak antzina Belgikako bizkarrezur industriala izandako Sambre eta Meuse haranean bizi dira. Haren iparraldean Belgikako Erdialdeko Lautada dago, laua eta nekazaritzarako egokia dena. Hego-ekialdean Ardenak daude, gutxi jendeztatuta dagoen eskualde menditsua.
Valoniaren iparraldeko mugan Flandria eta Herbehereak daude, hegoaldean eta mendebaldean Frantzia eta ekialdean Alemania eta Luxemburgo.
- ↑ Euskaltzaindia: 154. araua: Europako eskualde historiko-politiko nagusiak.