Zenobia

Zenobia
Irudi gehiago
empress regnant (en)
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	בת זבי
Jaiotza	Palmira, 240
Herrialdea	Palmirako Inperioa  Antzinako Erroma
Heriotza	Tivoli, 275 (egutegi gregorianoa) (34/35 urte)
Familia
Ezkontidea(k)	Odaenathus (en)  267 (egutegi gregorianoa))
Seme-alabak	ikusi Vabalato Hairan II (en) Septimius Antiochus (en)
Familia	ikusi Hairan I (en) (semeorde)
Jarduerak
Jarduerak	agintaria
Lan nabarmenak	ikusi Epitome (en)

Zenobia^[1] (antzinako grezieraz: Ζηνοβία, Zēnobía^[2]; arameraz: בת זבי, Bat-Zabbai; arabieraz: الزباء‎, al-Zabbā’; 240 - c. 275) Palmirako Inperioaren erregina izan zen, III. mendeko Siria erromatarraren, Erromako Inperioaren aurkako matxinadarik garrantzitsuenaren buru izan zena.

Odenatoren bigarren emaztea izan zen, eta 267an hau hiltzerakoan Palmirako Inperioaren erregina bilakatu zen 267 eta 272 artean. Ordenato Erromako inperioaren printze-bezeroa zen baina 267an erailda izan zenean, Zenobiak hartu zuen boterea haren adin txikiko semearen izenean. Palmira matxinatu zen inguruko bi inperioren (erromatarra eta sasandarra) arteko liskarrez baliatuz. Zenobiaren kanpaina militarrek ahalbideratu zioten inperio bat eratzea, Asia Txikitik Egiptoraino hedatzen zena. Azken eskualde horretaz 269an jabetu zen Erromatar inperioko hautagai bat matxinatu zenean. Tenagino Probus prefektua kanporatu zuen eta Erromatar Egipto kontrolatu zuen semearen izenean. 272an, Aureliano enperadoreak irabazi eta Erromara bahiturik bidali zuen. Harrez geroztik, ez dago argi zer gertatu zen. Teoria baten arabera, gaixotasun batek jota hil zen, beste batek dio gose grebaz hil zela, baina hirugarren baten ustez, burua moztu zioten.^[3] Teoria baikorrenak eta onartuenak dio Aurelianok, Zenobiaz harriturik, askatu zuela eta egoitz bat eman ziola Tiburren (gaurko Tivoli-Italia). Han goi-mailako gizartearen filosofoa bilakatu zen, beste andere handi bat moduan bizi zelarik.

1. ↑ EIMA: Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak
2. ↑ Stoneman, 1995, 2. orr.
3. ↑ Ball, Warwick. "Rome in the East" (Routledge, 2000).