Somalia

Republik Persekutuan Somalia ريڤوبليك ڤرسكوتوان صوماليا‎code: ms is deprecated Soomaaliya الصومال‎‎
Bendera Jata
Lagu kebangsaan: Soomaaliyeey Toosoow (Bangunlah Somalia)
Ibu negara dan bandar terbesar	Mogadishu
Bahasa rasmi	bahasa Somali bahasa Arab[1]
Bahasa asing	bahasa Inggeris bahasa Itali[2][3]
Agama	Islam di Somalia
Kerajaan	Republik persekutuan berparlimen
• Presiden	Mohamed Abdullahi Mohamed
• Perdana Menteri	Mohamed Hussein Roble
Sejarah
• Somaliland Itali	1889
• Kemerdekaan dan penyatuan dengan Negara Somaliland	1 Julai 1960
• Kemasukan ke dalam PBB	20 September 1960
• Penggubalan perlembagaan terbaharu	1 Ogos 2012
Keluasan
• Jumlah	637,657 km2 (246,201 bt2) (ke-43)
Penduduk
• Perkiraan 2020	15,893,219[4] (72nd)
• Kepadatan	19.31[5]/km2 (50.0/sq mi) (ke-199)
KDNK (PPP)	2019
• Jumlah	US$13.324 billion (N/A)
• Per kapita	US$888[6] (N/A)
KDNK (nominal)	2019
•  Jumlah	USD5.218 billion[6] (ke-184)
• Per kapita	USD348[6] (ke-193)
HDI (2019)	▲ 0.361 rendah
Mata wang	Shilling Somalia (SOS)
Zon waktu	UTC+3 (EAT)
• Musim panas (DST)	UTC+3 (tiada)
Kod panggilan	252
Kod ISO 3166	SO
DPT internet	.so

Somalia (Somali: Soomaaliyacode: so is deprecated ; Arab: الصومال, rumi: Aṣ-Ṣumalcode: ar is deprecated ), rasmi dinamakan Republik Persekutuan Somalia yang dulunya dikenali sebagai Republik Demokratik Somalia, merupakan sebuah negara di Tanduk Afrika (Horn of Africa). Ia bersempadankan Djibouti di barat laut, Kenya di barat daya, Teluk Aden dengan Yaman ke utara, Lautan Hindi ke timur, dan Ethiopia di barat.

Sejak zaman berzaman, Somalia merupakan satu pusat yang sangat penting bagi perdagangan dengan dunia purba yang lain. Pelautnya dan pedagangnya merupakan pembekal penting bagi menyalurkan kemenyan, morhabshi dan rempah ratus, item-item yang dianggap barangan mewah oleh Mesir Purba, Phoenicia, Yunani Mycenaean dan Babylon apabila berdagang dengan orang Somali.^[7][8] Merujuk kepada kebanyakan sarjana, Somalia juga merupakan tempat terletaknya Kerajaan diRaja Punt.^{[9][10][11][12]} Punt purba merupakan sebuah negara yang mana masyarakatnya mempunyai hubungan rapat dengan Pharaoh Mesir semasa zaman-zaman Pharaoh Sahure dan Permaisuri Hatshepsut. Struktur piramid, kuil-kuil dan rumah perhiasan batu purba berselerak di sekitar Somalia dikatakan mempunyai tarikh bermula dengan zanan ini.^[13] Di dalam era klasik, beberapa bandar purba- menyatakan sebagai contoh Opone, Mosyllon dan Malao yang bersaing dengan Sabaeans, Parthians dan Axumites bagi dagangan Indo-Greco-Roman yang kaya juga melimpah ruah di Somalia.^[14]

Kelahiran Islam pada teluk bertentangan dengan sebelah Laut Merah Somalia bermakna para pedagang Somali, pelaut dan ekspatriat yang hidup di Semenanjung Arab beransur-asur di bawah pengaruh agama baru menerusi rakan dagang Arab Muslim mereka. Dengan perpindahan dan pelarian keluarga-keluarga Muslim dari dunia Islam ke Somalia pada awal abad-abad Islam dan penukaran agama bagi populasi Somali oleh sarjana Muslim pada abad-abad berikutnya, bandar-negara purba akhirnya menjadi Mogadishu, Berbera, Zeila, Barawa dan Merka yang Islam, yang menjadi sebagian daripada tamadun Berber. Bandaraya Mogadishu telah menjadi semakini dikenali sebagai Bandaraya Islam,^[15] dan kawalan terhadap perdagangan emas Afrika Timur untuk beberapa abad.^[16] Di dalam Zaman Pertengahan, beberapa Empayar Somali telah mendominasi kawasan dagangan termasuklah Negara Ajuuraan, yang telah berjaya di dalam bidang hidraulik kejuruteraan dan bangunan-bangunan kubu,^[17] Sultan Adal, yang mana jeneral Ahmed Gurey telah menjadi komander Afrika di dalam sejarah untuk menggunakan peperangan meriam terhadap benua yang mana penaklukan Empayar Ethiopian,^[18] dan Dinasti Gobroon Adal , yang mana dominasi ketenteraan memaksa gobernor Omani empire di utara bandaraya Lamu untuk membayar ufti kepada Somali Sultan Ahmed Yusuf.^[19] Pada akhir Abad ke-19, Persidangan Berlin sudah berakhir, Empayar-empayar Europah belayar dengan tentera mereka dengan tentera ke Semenanjung Afrika. Imperial telah liang liuk membayangi terhadap Somalia telah mencemaskan pemimpin Dervish Muhammad Abdullah Hassan, yang telah mengumpulkan orang Somali dari merentasi Tanjung Afrika dan telah memulakan satu daripada perang penentangan koloni yang sangat lama.

Somalia tidak pernah dijajah secara rasmi.^[20][21][22] Negara Dervish telah berjaya menangkis Emapayar British empat kali dan telah memaksa mereka berundur ke kawasan tepi pantai.^[23] Hasil daripada kemenangan tersebut masyhur di Timur Tengah dan Eropah, negara Dervish telah diiktiraf sebagai sebuah sekutu oleh Empayar Othmaniah dan Empayar Jerman,^[24][25] dan kekal sehingga tamat Perang Dunia I hanya kuasa Muslim tunggal di benua tersebut. Selepas satu suku abad menghalang British dari mendekati, akhirnya negara Dervish itu ditewaskan pada tahun 1920 apabila Britain buat pertama kali di Afrika menggunakan kapal terbang apabila ia mengebom ibukota it bombed the Dervish, Taleex. Hasil daripada pengeboman ini, bekas kawasan Dervish ini menjadi sebuah negeri naungan Britain. Italy juga menghadapi tentangan yang serupa daripada Sultans Somali dan tentera tidak menghendaki kawalan penuh terhadap bahagian-bahagian daripada Somalia moden sehingga era Fasis pada akhir tahun 1927. Penaklukan ini berakhir sehingga 1941 dan telah diganti dengan satu pentadbiran ketenteraan British . Somalia Utara would remain a negeri naungan manakala Somalia Selatan telah menjadi satu peramanahan. Gabungan dua negeri ini pada tahun 1960 telah membentuk Republik Demokratik Somalia.

Disebabkan oleh hubungan persaudaraan dengan Dunia Arab, Somalia telah diterima sebagai ahli Liga Arab pada tahun 1974. Untuk menguakan lagi hubungan dengan rakan di dalam benua Afrika yang lain, Somalia ,menyertai negara-negara Afrika apabila ia mengasaskan Kesatuan Afrika, dan telah mula untuk menyokong ANC di Afrika Selatan menentang against regim aparteid^[26] dan Pejuang pemisah Eritrean di Ethiopia semasa Perang kemerdekaan Eritrea.^[27] Bukan hanya merupakan sebuah negara Muslim, Somalia juga merupakan salah sebuah negara pengasas Pertubuhan Persidangan Islam dan juga merupakan ahli PBB dan NAM. Di sebalik mengalami perang saudara dan ketidakstabilan, Somalia sudah berjaya mengekalkan sebuah ekonomi pasaran bebas yang mana, menurut PBB, mengalahkan banyak negara lain di Afrika.^[28]