Carpocrates

Categorie Gnosis
Gnosis
Religies Gnostiek • Hermetisme Mandeïsme • Manicheïsme
Stromingen binnen de gnostiek Bardaisan • Borborieten Basilides • Sethianisme Simon Magus • Valentinianisme Carpocrates • Cainieten Ophieten • Naässenen
Begrippen Abraxas • Archont • Demiurg Emanatie • Eon • Hypostase Jaldabaoth • Pleroma
Teksten Codex Askewianes Codex Berolinensis Gnosticus 8502 Codex Brucianus Codex Tschacos Hermetica Nag Hammadi-geschriften Keulse Mani-Codex Boek van de reuzen
Portaal   Religie

Carpocrates (eerste helft tweede eeuw) was een christelijk en gnostisch leraar in Alexandrië. Hij was gehuwd met een dame met de naam Alexandria die afkomstig was van het eiland Kefalonia. Zij hadden een zoon, Epiphanes, die al op jeugdige leeftijd filosofische verhandelingen schreef. Epiphanes stierf op de leeftijd van zeventien jaar en werd na zijn dood op het eiland Kefalonia vergoddelijkt. Er werden een tempel en een mouseion voor zijn nagedachtenis gesticht en bij iedere nieuwe maan werd hij daar als een god vereerd.

De opvattingen van Carpocrates zijn alleen bekend omdat een aantal latere auteurs in de Oudheid daarover geschreven hebben. Al die auteurs waren ook opponenten van zijn opvattingen. Het meest uitgebreid wordt dit gedaan in het werk van Ireneüs (ca. 140 -202) en Clemens van Alexandrië (overleden 215). Hiernaast hebben ook Hippolytus (170-235) en Pseudo-Tertullianus (na ca. 230) in hun werk aandacht voor Carpocrates. Epiphanius (ca. 315-403) wijdt in zijn werk de Panarion een geheel hoofdstuk aan de opvattingen van Carpocrates, Epiphanes en hun volgelingen, maar het is duidelijk dat dit vooral op het werk van eerdere auteurs leunt. ^[1]

Er is wel een deel van een verhandeling van Epiphanes met de titel Over Gerechtigheid bewaard gebleven in het werk van Clemens van Alexandrië.

1. ↑ Engelse vertaling van het hoofdstuk over Carpocrates in de Panarion