Eduard Douwes Dekker

Eduard Douwes Dekker
Eduard Douwes Dekker in 1864
Algemene informatie
Bijnaam	"Dek" voor intimi[1]
Volledige naam	Eduard Douwes Dekker
Pseudoniem(en)	Multatuli
Geboren	2 maart 1820
Geboorteplaats	Amsterdam[2]
Overleden	19 februari 1887
Overlijdensplaats	Ingelheim am Rhein
Land	Nederland
Werk
Jaren actief	1859-1876
Genre	raamvertelling, roman, toneelstuk
Stroming	Nederlandse literatuur
Bekende werken	Max Havelaar, Woutertje Pieterse
Uitgeverij	Jacob van Lennep
Dbnl-profiel
(en) IMDb-profiel
Canon van Nederland
Portaal    Literatuur

Eduard Douwes Dekker (Amsterdam, 2 maart 1820 – Ingelheim am Rhein, 19 februari 1887) was een Nederlandse auteur en bestuursbeambte. Hij is vooral bekend vanwege zijn roman Max Havelaar, of De koffij-veilingen der Nederlandsche Handel-Maatschappij, die in 1860 verscheen onder het pseudoniem Multatuli (Latijn voor 'ik heb veel (leed) gedragen'). Hij schreef ook toneelstukken, pamfletten - soms in briefvorm - en aforismen.

Douwes Dekker groeide op in Amsterdam. Hij trok in 1838 met zijn vader naar Batavia in Nederlands-Indië (thans Jakarta in Indonesië). Daar verwierf hij in 1839 een baan als ambtenaar. Hij zag er de vele wantoestanden onder verantwoordelijkheid van het Nederlandse koloniale bewind.

Zijn debuutroman, de kaderroman Max Havelaar, hekelt op basis van zijn eigen ervaringen de behandeling van de plaatselijke bevolking door Nederlandse en Nederlands-Indische bestuurders. De van 1862 tot 1877 verschenen zeven bundels met 1282 genummerde Ideen bevatten overwegend essayistische aforismen, maar ook de roman Woutertje Pieterse en het toneelstuk Vorstenschool zijn in deze gevarieerde verzameling te vinden.

Zowel de persoonlijkheid als de schrijfstijl van Douwes Dekker had grote invloed op belangrijke schrijvers uit volgende generaties, waaronder de Tachtigers, Nescio, Elsschot, Du Perron, Hermans en Karel van het Reve. Internationaal werd hij gelezen, met bekendheid in Indonesië en de Sovjet-Unie. Maar vooral in Duitsland: veel werk van hem werd in het Duits vertaald rond 1900-1910 en dit was een bron van inspiratie voor de feministische beweging aldaar. Karl Marx en Sigmund Freud waardeerden hem en poogden hem zelfs in het Nederlands te lezen. In juni 2002 werd Max Havelaar door de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde uitgeroepen tot het belangrijkste Nederlandstalige letterkundige werk aller tijden. In 2004 eindigde Multatuli op de 34e plaats in de verkiezing van de grootste Nederlander.

1. ↑ K. ter Laan (1995). Multatuli Encyclopedie. Gearchiveerd op 5 februari 2023.
2. ↑ Gemeinsame Normdatei; geraadpleegd op: 11 december 2014.