Oorlog in Afghanistan (2001-2021)

Oorlog in Afghanistan
Onderdeel van Strijd tegen terrorisme
Datum	7 oktober 2001 – 30 augustus 2021
Locatie	Afghanistan
Resultaat	Val van de Taliban Bezetting Afghanistan Twee derde van de Al Qaida-leiders gedood Opstand van de Taliban Oorlog in Waziristan Dood van Osama bin Laden Terugtrekking van de coalitiestrijdmacht Val van Kabul Overwinning van de Taliban Lokaal verzet actief in kleine capaciteit
Casus belli	De Afghaanse Taliban-regering werkte samen met Al Qaida
Strijdende partijen
NATO – ISAF  Verenigde Staten – 90.000  Verenigd Koninkrijk – 9.500  Duitsland – 4.998  Frankrijk – 3.935  Italië – 3.918  Canada – 2.922  Polen – 2.580  Roemenië – 1.948  Turkije – 1.840  Australië – 1.550  Spanje – 1.523  België – 507  Nederland – 183 nog 33 anderen, verzameld in NATO – ISAF Afghanistan Noordelijke Alliantie Taliban Al-Qaeda IEW Haqqani-netwerk
Leiders en commandanten
Joe Biden Donald Trump Barack Obama George W. Bush John Allen David Petraeus Stanley McChrystal David D. McKiernan Karl W. Eikenberry David Barno Dan K. McNeill Paul T. Mikolashek Tommy Franks Peter Wall Nick Parker David Richards John McColl Goetz Gliemeroth Norbert Van Heyst Emmanuel Macron François Hollande Nicolas Sarkozy Jacques Chirac Jean-Louis Py Mauro del Vecchio Rick Hillier Walter Natynczyk Andrew Leslie Hilmi Akin Zorlu Levent Colak Gustavo Delgado Ashraf Ghani Hamid Karzai Mohammed Fahim Abdul Rashid Dostum Ustad Atta Mohammed Noor Mohammed Omar (†) Obaidullah Akhund (†) Mullah Dadullah (†) Bakht Mohammed (†) Jalaluddin Haqqani (†) Osama bin Laden (†) Saif al-Adel Ayman al-Zawahiri Mustafa Abu al-Yazid (†) Mohammed Atef (†) Abu Laith al-Libi (†) Sabar Lal Melma (†)[1] Younis al-Mauritani[2] Juma Namangani (†) Tohir Yo‘ldosh (†) Abu Usman Adil (†)[3] Haji Mali Khan[4] Gulbuddin Hekmatyar Sirajuddin Haqqani Abdul Ghani Baradar Maulana Fazlullah (†)
Troepensterkte
NATO – ISAF 130.670 Afghaanse leger 152.000 Afghaanse politie 118.000 Totaal: 400.670 Taliban ca. 36.000 Al Qaida tussen 50 en 500 Hezbi Islami 1000 IMU tussen 5.000 en 10.000 Haqqani-netwerk: 1.000 TTP tussen 30.000 en 35.000 TSNM 4.500 Totaal: 77.000 tot 88.000
Verliezen
NATO – ISAF Gedood: 2.670 Gewond: + 20.000 Hulpverleners en bedrijven Gedood: 1.764 Gewond: 59.465 Afghaanse veiligheidstroepen Gedood: 10.265 Gewond: 100.256 Noordelijke Alliantie Gedood: 200 Totaal gedood: 13.744 Taliban en bondgenoten Gedood: +38.000 Gewond: onbekend
Burgerdoden: 14.000 à 34.000

De oorlog in Afghanistan begon in 2001 en eindigde bijna 20 jaar later, in 2021. De oorlog in Afghanistan was een direct gevolg van de aanslagen van 11 september op meerdere doelen in de Verenigde Staten. Het was de langste oorlog waaraan de Verenigde Staten heeft deelgenomen.

De strijdkrachten van de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Australië, Frankrijk en de Noordelijke Alliantie vielen in 2001 de Taliban aan, onder de naam Operation Enduring Freedom. Het Taliban-regime in Afghanistan bood een thuis aan Al Qaida, dat achter de aanslagen op 11 september 2001 zat. De Amerikaanse regering met aan het hoofd president George W. Bush besloot het land binnen te vallen nadat de Taliban een ultimatum naast zich hadden neergelegd om Osama bin Laden en andere belangrijke leiders van Al Qaida uit te leveren. Het Taliban-regime was vrij snel verslagen, hoewel Bin Laden wist te ontsnappen.

Onder leiding van Hamid Karzai werd een nieuwe Afghaanse regering geïnstalleerd en een nieuwe grondwet opgesteld. Meer dan 5 miljoen vluchtelingen keerden terug naar hun woonplaats. De verdreven strijders van de Taliban proberen al jarenlang het nieuwe bewind omver te werpen vanuit hun basis in Pakistan, na de vernietiging van hun bolwerken in Afghanistan. Hierdoor bleven de gevechtshandelingen veel langer duren dan aanvankelijk was voorzien. Ook de dood van Bin Laden in mei 2011 maakte geen einde aan de gevechten.

Sinds 2002 namen Nederlandse militairen deel aan acties in Afghanistan als onderdeel van de internationale operatie Enduring Freedom. Ze werkten eerst in de provincie Baghlan en later vooral in de provincie Uruzgan en in Kunduz. Van 2015 tot 2021 namen Nederlandse militairen deel aan de NAVO-missie Resolute Support, met het doel de opbouw van het veiligheidsapparaat, leger en politie in Afghanistan.

In april 2021 werd door de Amerikaanse president Joe Biden aangekondigd dat de Amerikaanse troepen zich zouden terugtrekken. Toen zowel de VS als de NAVO begon met het terugtrekken van troepen, startten de taliban met een offensief in het land. De Afghaanse president ontvluchtte het land en de Taliban namen de regering weer over nadat de Westerse troepen zich in augustus 2021 volledig hadden teruggetrokken.

1. ↑ NATO kills ex-Gitmo detainee in Afghanistan. Associated Press (3 september 2011).
2. ↑ "Al Qaeda suffers another blow with arrest of senior operational figure", CNN, 5 september 2011.
3. ↑ Bill Roggio, Islamic Movement of Uzbekistan names Abu Usman as new leader. The Long War Journal (17 augustus 2010). Geraadpleegd op 2 augustus 2011.
4. ↑ Force Captures Senior Haqqani Leader in Afghanistan. US Department of Defense (3 October 2011).