Pseudoniem

Een pseudoniem (uitspraak: [ˌpsœydoˈnim] of [ˌpsødoˈnim]; Oudgrieks: ψευδώνυμον, letterlijk "valse naam"), alias (Latijn) of schuilnaam is de aangenomen naam van een of meer personen die duidelijk afwijkt van de corresponderende persoonsnaam of persoonsnamen. Het pseudoniem is een zelfgekozen naam en moet dus worden onderscheiden van een door anderen verleende bijnaam (of eveneens alias), zoals Willem de Zwijger (Willem van Oranje), en een door anderen gebezigde persoons- of auteursaanduiding, bijvoorbeeld De zwaan van de Avon (Shakespeare). Een pseudoniem wordt veelal aangenomen voor gebruik in de publieke ruimte. Een persoon kan een of meer pseudoniemen aannemen, maar ook kan een groep mensen onder één pseudoniem werken, zoals het wiskundecollectief Nicolas Bourbaki. Het pseudoniem bestond al voor de uitvinding van de boekdrukkunst. Sommige artiesten gebruiken een artiestennaam, die erg kan lijken op de geboortenaam, maar soms ook een zeer afwijkende schuilnaam kan zijn.

Soms verwijst een pseudoniem als anagram of palindroom naar de echte naam van de kunstenaar, zoals Marc Sleen voor Marcel Neels en Voltaire voor Arouet l.j. Ook kan het pseudoniem verwijzen naar een hoedanigheid van de persoon, zoals Multatuli, Latijn voor "ik heb veel geleden", een pseudoniem van Eduard Douwes Dekker, of naar een beroep, zoals De Schoolmeester voor Gerrit Jz. van de Linde, die werkzaam was op een kostschool, of Lee Towers voor Leen Huijzer, die van beroep torenkraanmonteur was.