Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
| ||||||
Motto Concordia res parvæ crescunt (Eendracht maakt macht) | ||||||
Kaart | ||||||
![]() | ||||||
Algemene gegevens | ||||||
Hoofdstad | Geen De facto 's-Gravenhage | |||||
Bevolking | ca. 1,5 miljoen | |||||
Talen | Nederlands Minderheidstalen: Fries, Jiddisch en Frans | |||||
Religie(s) | Gereformeerd (publiekelijk bevoordeeld) Rooms-katholiek (eerst verboden, daarna onder voorwaarden gedoogd) Remonstrants (eerst verboden, daarna gedoogd) Doopsgezind (eerst verboden, daarna getolereerd) Jodendom (publiekelijk getolereerd) | |||||
Munteenheid | Nederlandse gulden | |||||
Regering | ||||||
Regeringsvorm | Confederale republiek | |||||
Staatshoofd | President van de vergadering van de Staten-Generaal |
Staatkundige geschiedenis van de Nederlanden | ||
Noordelijke Nederlanden | Zuidelijke Nederlanden | Heilige Roomse Rijk & Duitse Bond |
Gouwen van Midden-Francië | Gouwen van Midden-Francië | Gouwen van Oost-Francië |
Gelre |
Vlaanderen |
Luik |
1384 ![]() Bourgondische Nederlanden | ||
1482 ![]() Habsburgse Nederlanden | ||
1543 ![]() Zeventien Provinciën (vanaf 1566 in opstand) | ||
1588 ![]() Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden |
1585 ![]() Spaanse Nederlanden | |
1713 ![]() Oostenrijkse Nederlanden | ||
1795 ![]() Bataafse Republiek |
1794 ![]() Eerste Franse Republiek | |
1806 ![]() Koninkrijk Holland | ||
1810 ![]() |
1804 ![]() | |
Eerste Franse Keizerrijk | ||
1813 ![]() Vorstendom der Nederlanden |
1814 Generaal- gouvernementen | |
1815 ![]() Verenigd Koninkrijk der Nederlanden |
1815 ![]() Groothertogdom Luxemburg 1839 Hertogdom Limburg | |
1830 (1866) ![]() Koninkrijk der Nederlanden |
1830 ![]() Koninkrijk België |
1848 & 1867 ![]() Groothertogdom Luxemburg |
De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, in de literatuur vaak aangeduid als de Republiek, was een confederatie met trekken van een defensieverbond en een douane-unie. Ze besloeg grotendeels het grondgebied van het huidige Nederland. De Republiek verwierf in de zeventiende eeuw grote politieke en economische macht en speelde geruime tijd een hoofdrol op het wereldtoneel. Ze ontstond in 1588. Het einde kwam met de inval van Frankrijk in 1793-1795, al was de neergang al eerder ingezet.
De Republiek ontstond nadat een aantal hertogdommen, heerlijkheden en steden in 1579 een bondgenootschap had gesloten (Unie van Utrecht) om gezamenlijk op te komen tegen de strenge bestuursmaatregelen van de Habsburgse heer der Nederlanden Filips II, die in hoogste instantie over de gebieden regeerde en tevens koning van Spanje was. In 1581 zwoeren ze hem af (Plakkaat van Verlatinghe) en in 1588 gingen een aantal gebieden daaruit, elk met een eigen lokaal bestuur, zonder toestemming van Filips II afzonderlijk verder.
De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden bestond uit Friesland, Stad en Ommelanden, Overijssel, Gelre, Utrecht, Holland, Zeeland en Drenthe en de zogenaamde generaliteitslanden; Brabant, Vlaanderen, Westerwolde en Wedde, Overmaas en Opper-Gelre. Zeven provincies, Drenthe en de generaliteitslanden waren hierbuiten gehouden, stuurden voor afstemming hun vertegenwoordigers naar de Staten-Generaal in 's-Gravenhage.
Opmerkelijk in de relatief kleine confederatie met circa 1,5 miljoen inwoners, was de grote rol die het ging innemen in de wereldhandel via de Verenigde Oostindische Compagnie (VOC), de West-Indische Compagnie (WIC) en die op de Oostzee, de militaire successen tegen ogenschijnlijk veel sterkere landen als Spanje en Engeland, de grote vloot met tweeduizend schepen, de bloei van kunsten (Rembrandt en vele anderen), rechtsgeleerdheid (Hugo de Groot) en wetenschap (Christiaan Huygens).