Steekproef

Een steekproef of monster, een begrip in de statistiek, of trekking in de kansrekening, is een selectie uit een totale populatie ten behoeve van een meting van bepaalde eigenschappen van die populatie. Een monster kan in het dagelijkse spraakgebruik ook een voorbeeld van een individu uit een populatie betekenen.

Steekproef komt van het Duitse Stichprobe, dat werd gebruikt voor een monster uit het vloeibare metaal in een hoogoven. Het werd ook gebruikt voor een monster uit een ongeopende zak graan met een speciaal instrument dat de zak niet beschadigde. Op de kaasmarkt is de letterlijke steekproef als de keurmeester een kaasboor in de kaas steekt om uit het midden van de kaas een stukje te keuren, door te proeven.

De keuze voor een meting met behulp van een steekproef in plaats van de totale populatie wordt bepaald door de volgende overwegingen:

• bij een populatie van grote omvang is het praktisch ondoenlijk alle elementen te meten
• als de metingen kostbaar zijn, kan maar een beperkt aantal metingen worden gedaan
• bij destructief onderzoek zou de hele populatie verloren gaan
• als snelheid nodig is, kan niet de hele populatie worden onderzocht
• als er geen al te grote nauwkeurigheid wordt verlangd, kan met een steekproef worden volstaan
• het is gemakkelijker maar een deel van de populatie te onderzoeken.