Tweede Boerenoorlog

Tweede Boerenoorlog
Onderdeel van de Boerenoorlogen
Boerenguerilla's
Datum	11 oktober 1899 - 31 mei 1902
Locatie	Zuid-Afrika
Resultaat	Britse pyrrusoverwinning Verdrag van Vereeniging
Territoriale veranderingen	Britse annexatie van de Boerenrepublieken
Strijdende partijen
Verenigd Koninkrijk Kaapkolonie Natal Rhodesië Canada Australië Nieuw-Zeeland Brits-Indië Ceylon  Zuid-Afrikaansche Republiek  Oranje Vrijstaat Buitenlandse vrijwilligers:  Nederland  België Duitsland Frankrijk  Verenigde Staten Rusland Polen Finland Italië  Ierland Zweden-Noorwegen  Denemarken
Leiders en commandanten
Alfred Milner Redvers Buller Horatio Kitchener Frederick Roberts Paul Kruger Louis Botha Schalk Burger Koos de la Rey Piet Cronjé Marthinus Steyn Christiaan de Wet
Troepensterkte
450.000-500.000 (347.000 Britse, overige Gemenebesttroepen)[1] 83.000 (25.000 Transvalers en 15.000 Vrystaaters bij de aanvang van de oorlog) (inclusief buitenlandse vrijwilligers en Kaapse Boeren)
Verliezen
7894 gedood, 13.250 gedood door ziekte, 934 vermist, 22.828 gewond 9098 gedood en gewond, 24.000 Boeren door Britten verbannen 27.927 Boerenvrouwen en -kinderen stierven in concentratiekampen (waarvan 22.074 kinderen onder 16 jaar) ongeveer 20.000 zwarte Afrikanen

De Tweede Boerenoorlog van 1899 tot 1902 (ook bekend als de Tweede Vrijheidsoorlog, Zuid-Afrikaanse Oorlog of Anglo-Boerenoorlog) was een oorlog tussen de Nederlandstalige Boeren van de Zuid-Afrikaansche Republiek (Transvaal) en de Oranje Vrijstaat enerzijds, en het Britse Rijk anderzijds.

De oorlog was het gevolg van jarenlange spanningen tussen de Boeren en de Britten. Hoewel het begon met conventionele oorlogvoering stapten de Boeren na de verovering van hun hoofdsteden over op guerrillatactieken, waarna de Britten terugsloegen met de tactiek van de verschroeide aarde en een van de eerste grootschalige gebruiken van concentratiekampen, waardoor aan de zijde van de Boeren meer dan twintigduizend burgerslachtoffers zijn gevallen, meest vrouwen en vooral kinderen, die onder ellendige omstandigheden in de Britse concentratiekampen stierven.

Ze wordt wel geschetst als de eerste moderne oorlog, met aan beide kanten moderne wapens: geweren met een magazijn van minimaal vijf patronen en een bereik van (ruim) meer dan een kilometer, die rookloos waren zodat niet zichtbaar was vanwaar geschoten werd. Ze werd door waarnemers wel beschreven als een onzichtbare oorlog, waar troepen naar voren oprukten om dan plots dood of gewond neer te vallen, zonder in het oog lopende oorzaak. Een harde les was dat militairen geen blinkende of fel afstekende kentekenen konden dragen zonder onmiddellijk letterlijk een mikpunt te worden. De Britten verloren in het begin buitenproportioneel veel officieren, totdat deze leerden hun kleding aan te passen.

Lessen die te leren waren (voor wie wilde leren) omvatten het gegeven dat artillerie-beschietingen op troepen die in kolommen oprukken heel effectief zijn, dat artillerie-beschietingen op geprepareerde stellingen (zoals loopgraven) vrijwel zinloos zijn (eerder contraproductief, een waarschuwing: "he, ze gaan aanvallen"), dat frontale aanvallen op geprepareerde stellingen zeer veel menslevens kostten, en dat de tijd van de cavalerie-charge met de lans wel voorbij was (behalve onder zeer bepaalde omstandigheden). Later bleek tijdens de Eerste Wereldoorlog dat veel officieren deze lessen niet geleerd hadden, met alle gevolgen van dien.

Ook maakte deze oorlog deel uit van de achtergrond voor de Eerste Wereldoorlog: ze veroorzaakte in Europa een sterk anti-Britse stemming. Ook het Britse besluit om Duitse passagiersschepen aan te houden en op militaire voorraden te doorzoeken zette kwaad bloed (er werd overigens niets gevonden). Het Duitse Keizerrijk besloot om de Duitse marine te verdubbelen in gevechtssterkte.

De oorlog resulteerde in een pyrrusoverwinning voor het Verenigd Koninkrijk en betekende het einde van de onafhankelijke Boerenrepublieken. Ondanks alles geldt deze oorlog in het Verenigd Koninkrijk niet zozeer als een schandvlek, maar juist als een hoogtepunt van het Britse Rijk. Toen Groot-Brittannië een beroep deed op haar koloniën trokken deze samen op, schouder aan schouder.

1. ↑ Encyclopædie Britannica - South African War