Zoogdieren

Zoogdieren Fossiel voorkomen: Laat-Trias[1] – heden
Wolf (Canis lupus)
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Onderstam: Vertebrata (Gewervelden) Superklasse: Amniota Clade: Synapsida
Klasse
Mammalia Linnaeus, 1758
Zogen van jonge hondjes (Golden retriever)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Zoogdieren op Wikispecies
Portaal    Biologie Zoogdieren

Zoogdieren (Mammalia) vormen een klasse van warmbloedige, meestal levendbarende gewervelde dieren die hun jongen zogen: de moederdieren produceren melk en voeden hiermee hun jongen. Ze zijn deel van de Amniota en zijn als zodanig het nauwst verwant aan de reptielen en vogels. Zoogdieren onderscheiden zich van andere dieren door hun beschermende beharing, hun goed ontwikkelde hersenen en de specifieke bouw van hun schedel.

Tot de moderne zoogdieren worden ruim 6400 soorten gerekend. Ongeveer 200 hiervan komen voor in Europa. In het Midden-Oosten en Afrika is de soortenrijkdom echter groter. Er zijn bovendien 103 soorten beschreven die uitgestorven zijn.

De zoogdieren kennen zowel vliegende (vleermuizen) als zwemmende (walvissen) en zowel vleesetende (roofdieren) als plantenetende (onder andere herkauwers) soorten. Het grootste dier aller tijden, de blauwe vinvis, en het grootste levende landdier, de savanneolifant, zijn beide zoogdieren. Zoogdieren komen op vrijwel de hele aarde voor, behalve in de meest extreme habitats. Ook de mens is een zoogdier.

Veel zoogdieren vertonen intelligent gedrag. Ze zijn in staat om op verschillende manieren met elkaar te communiceren door middel van geluiden, geuren en signalen. De meeste zoogdieren leven in groepen en vormen sociale structuren, bijvoorbeeld een haremverband of een hiërarchie. Enkele soorten zijn solitair en hebben een territoriale levenswijze.

Vanaf de neolithische revolutie werden veel soorten zoogdieren door de mens gedomesticeerd. Gedomesticeerde zoogdieren vormen tot op het heden een belangrijke component van de menselijke voedselvoorziening (in de vorm van vlees en zuivel). Zoogdieren spelen ook een rol in sport, bijvoorbeeld bij de jacht of tijdens een race, en worden gebruikt als modelorganisme in de wetenschap. Steeds meer wilde zoogdieren worden met uitsterven bedreigd, voornamelijk als gevolg van stroperij en vernietiging van hun habitats.

1. ↑ Luo ZX (2007). Transformation and diversification in early mammal evolution. Nature 450 (7172): 1011–9. PMID 18075580. DOI: 10.1038/nature06277.