Back Лихтенштеин Abkhazian Liechtenstein ACE Liechtenstein Afrikaans Liechtenstein ALS ሊክተንስታይን Amharic Liechtenstein AMI Liechtenstein AN Leohtenstan ANG लीख्टेनश्टाइन ANP ليختنشتاين Arabic
| |||||
| Dewiza: Für Gott, Fürst und Vaterland (Dla Boga, Księcia i Ojczyzny) | |||||
| Hymn: Oben am jungen Rhein („Nad młodym Renem”) | |||||
| Ustrój polityczny | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Konstytucja | |||||
| Stolica | |||||
| Data powstania |
23 sierpnia 1866 | ||||
| Władca | |||||
| Premier | |||||
| Powierzchnia |
160,5 km²[1] | ||||
| Populacja (31 grudnia 2022) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
247 os./km² | ||||
| Kod ISO 3166 |
LI | ||||
| Waluta |
frank szwajcarski (CHF) | ||||
| Telefoniczny nr kierunkowy |
+423 | ||||
| Domena internetowa | |||||
| Kod samochodowy |
FL | ||||
| Kod samolotowy |
HB | ||||
| Strefa czasowa | |||||
| Narody i grupy etniczne | |||||
| Język urzędowy | |||||
| Religia dominująca | |||||
| PKB (2021) • całkowite • na osobę |
|||||
_-_LIE_-_UNOCHA.svg)
| |||||
Położenie na mapie
| |||||
Liechtenstein ([ˈlixtɛnʂtajn], ⓘwymowa polska), Księstwo Liechtensteinu (niem. [ˈfʏɐstəntuːm ˈliːçtənʃtaɪn], ⓘFürstentum Liechtenstein) – państwo unitarne[4] położone w Europie Zachodniej, w dolinie górnego Renu, w Alpach Retyckich, między Austrią a Szwajcarią.
Powierzchnia Liechtensteinu wynosi 160,5 km²[1], co daje mu 189. miejsce na świecie, a zamieszkiwane jest przez 39 680 osób[2], co z kolei daje 187. miejsce na świecie. Liechtenstein składa się z dwóch regionów (Region) Oberland i Unterland, w skład których wchodzi jedenaście gmin (Politische Gemeinde), posiadających szeroką autonomię, ale pozostających pod zwierzchnictwem władzy centralnej[4]. Siedzibą władz państwowych i konstytucyjną stolicą państwa jest Vaduz.
Państwo jest monarchią konstytucyjną, na której czele stoi Książę Liechtensteinu. Obecnie panującym księciem jest Jan Adam II. Podstawą ustroju Liechtensteinu jest konstytucja z 1921 r. Władzę ustawodawczą sprawuje jednoizbowy (unikameralizm) parlament – Landtag.
Księstwo Liechtensteinu powstało 23 stycznia 1719 r. z połączenia majątków Schellenberg oraz Vaduz i od tamtej pory państwem rządzi dynastia Liechtensteinów. Było częścią Świętego Cesarstwa Rzymskiego, Związku Reńskiego i ostatecznie Związku Niemieckiego, a po jego rozwiązaniu w 1866 r. stało się suwerennym państwem. Podczas obu wojen światowych Liechtenstein pozostał neutralny, a od lat 50. XX wieku doszło w kraju do ożywienia gospodarczego i napływu zagranicznego kapitału, w wyniku czego państwo stało się najbogatszym lub jednym z najbogatszych państw świata z PKB per capita równym 197,5 tys. dolarów amerykańskich[3].
Liechtenstein znajduje się w unii celnej i monetarnej ze Szwajcarią, należy do Organizacji Narodów Zjednoczonych, Rady Europy, Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu, Światowej Organizacji Handlu i strefy Schengen.
- ↑ a b "Amt für Statistik des Fürstentum Liechtenstein", Statistisches Jahrbuch Liechtensteins 2022, Karin Knöller, Mario Schädler (red.), Schaan, luty 2022, s. 37, 75, ISBN 978-3-9525033-3-1 [dostęp 2022-07-24] (niem.).
- ↑ a b Liechtenstein, [w:] The World Factbook [online], Central Intelligence Agency, 14 lipca 2022 [dostęp 2022-07-26] (ang.).
- ↑ a b GDP per capita (current US$) | Data [online], data.worldbank.org [dostęp 2022-07-16].
- ↑ a b Krzysztof Koźbiał, System polityczny Księstwa Liechtensteinu, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013, s. 159, ISBN 978-83-233-3523-8.