Back Sejm Afrikaans سيم (برلمان بولندي) Arabic Sejm AST Сейм Рэспублікі Польшча Byelorussian Сойм Польшчы BE-X-OLD Сейм Bulgarian Sejm Breton Sejm Catalan Sejm Czech Sejm Danish
 |
Ten artykuł od 2024-04 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
| Polska
Ustrój i polityka Polski Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
Finanse
|
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej (Sejm RP), Sejm[1] – jedna z dwóch izb parlamentu Rzeczypospolitej Polskiej tradycyjnie określana jako: „izba niższa”. Izba Poselska wyłoniła się z Sejmu walnego w 1493 r.; od uchwalenia ustawy nihil novi (1505 r.) Sejm jest najwyższym organem władzy ustawodawczej w Polsce.
W III Rzeczypospolitej Sejm stanowi niższą izbę polskiego parlamentu. Składa się on z 460 posłów, wybieranych w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i proporcjonalnych, w głosowaniu tajnym (wybory pięcioprzymiotnikowe)[2]. Kadencja Sejmu, zgodnie z Konstytucją, trwa 4 lata; biegnie od dnia pierwszego posiedzenia nowo wybranego Sejmu i trwa do dnia poprzedzającego dzień zebrania się Sejmu następnej kadencji. Zakończenie kadencji może także nastąpić w wyniku jej skrócenia przez Sejm (uchwała podjęta większością 2/3 ustawowej liczby posłów na podstawie art. 98 ust. 3 Konstytucji) albo przez Prezydenta RP: obligatoryjnie (obowiązkowo), jeżeli procedura zasadnicza powoływania Rady Ministrów oraz obie procedury rezerwowe zakończą się fiaskiem lub fakultatywnie (nieobowiązkowo), jeżeli Prezydent, w ciągu 4 miesięcy od dnia przedłożenia projektu ustawy budżetowej Sejmowi przez Radę Ministrów, nie otrzyma jej do podpisu (na wydanie postanowienia w tej sprawie przysługuje głowie państwa czas 14 dni).
Bierne prawo wyborcze w wyborach do Sejmu RP uzyskuje się w wieku 21 lat, zgodnie z Konstytucją posłem nie może być osoba skazana na przestępstwo publiczne ścigane z oskarżenia publicznego na karę pozbawiania wolności (art. 99 ust. 3 Konstytucji RP), a także osoba ubezwłasnowolniona, pozbawiona praw publicznych lub wyborczych. Poza tym występuje w polskim porządku prawnym zasada incompatibilis, tj. nie można jednocześnie być posłem i pełnić określonych urzędów m. in. Rzecznika Praw Obywatelskich, sędziego, żołnierza czy policjanta.
Sejm działa w trybie permanencji (art. 109 Konstytucji RP), tj. w trakcie kadencji Sejm może zostać zwołany w każdym momencie bez zgody innych organów. Niższa izba obraduje pod przewodnictwem marszałka. Jego obrady co do zasady są jawne, jednak Sejm może w szczególnych wypadkach uchwalić utajnienie obrad bezwzględną większością głosów. Posiedzenia Sejmu odbywają się zazwyczaj co drugi lub co trzeci tydzień (tzw. tydzień sejmowy). Dłuższe przerwy zdarzają się w okresie wakacyjnym oraz świąteczno-noworocznym, a także pomiędzy ostatnim posiedzeniem Sejmu poprzedniej kadencji i pierwszym posiedzeniem nowej kadencji.
Urzędem wspierającym Sejm i jego organy w zakresie prawnym, organizacyjnym, finansowym i technicznym jest Kancelaria Sejmu.
Kompleks budynków Sejmu i Senatu jest usytuowany na skarpie wiślanej w rejonie ulic Wiejskiej, Górnośląskiej i Piotra Maszyńskiego w Warszawie.
- ↑ Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz. 483, ze zm.).
- ↑ Art. 96 Konstytucji.