Martius

Mensis Martius (sh. mart) treći je mesec u drevnom rimskom kalendaru, od čijeg imena potiče i srpskohrvatski naziv mart. Prethodio mu je Februarius (februar), a sledio Aprilis ("april"). U najstarijem rimskom kalendaru, za koji su Rimljani smatrali da ga je ustanovio Romul, legendarni osnivač Rima, Martius je bio prvi mesec, a cela se godina sastojala od samo deset meseci. Januar i februar navodno je dodao Numa Pompilije, drugi rimski kralj, i stavio ih na kraj godine. Nejasno je kad su Rimljani promenili kalendar tako da su na početak godine stavili januar i februar, no moguće je da se to dogodilo tek 153. pne.^[1][2] Martius je jedan od tek nekoliko meseci koji su nazvani po nekom božanstvu, u ovom slučaju po Marsu, bogu rata koji je, preko svojih sinova omula i Rema, smatran i pretkom rimskog naroda.

Mart je označavao povratak aktivnoj poljoprivrednoj delatnosti, vojnim pohodima i plovidbi. Tokom marta bile su predviđene mnogobrojne religijske svetkovine, koje su datirale iz najstarijeg perioda rimske historije. Budući da se ovaj mesec prvobitno nalazio na početku godine, nekoliko martovskih festivala bilo je povezano s obeležavanjem nove godine. U doba carstva u martu su se održavale i javne svečanosti u čast sinkretičkih ili inostranih božanstava, čiji su kultovi bili rašireni širom Carstva, kao što su, na primer, Izida i Kibela.

1. ↑ Forsythe 2012, str. 14
2. ↑ Scullard 1981, str. 84