Pinjin

Pinjin (kin. 拼音, pin. pīnyīn, čita se „pin-jin“) je pomoćno kinesko latinično pismo kojim se bilježi izgovor standardnog kineskog jezika. Pinjin u Kini ne zamjenjuje kinesko već služi samo kao pomoćno pismo.

Sama riječ „pinjin“ znači „spajanje glasova“, a u širem smislu znači „glasovno pismo“, „fonetski alfabet“. U Narodnoj Republici Kini koristi se širi termin „hanju pinjin“ (pojednostavljeni kineski: 汉语拼音; tradicionalni kineski: 漢語拼音; pinjin: Hànyǔ Pīnyīn), što znači „glasovno pismo kineskog jezika“. Na Tajvanu je 2002. godine usvojeno slično pomoćno pismo po imenu „tongjong pinjin“, ali nije šire prihvaćeno.

Hanju pinjin je odobren 11. februara 1958. godine na petom zasjedanju Svekineske narodne skupštine Narodne Republike Kine. Time je zamijenjen zapis „bopomofo“ kao način podučavanja standardnog kineskog jezika u kontinentalnoj Kini i kineski poštanski sistem romanizacije. Ujedinjene nacije su na zahtjev kineske vlade 1979. godine preporučile svim svojim članicama hanju pinjin kao standardni sistem romanizacije. Godine 1979. ga je odobrila i Međunarodna organizacija za standardizaciju (ISO) kao način romanizacije standardnog kineskog jezika (ISO-7098:1991). Nakon toga pinjin je potisnuo stare sisteme romanizacije kao što je Vejd-Žil iz 1859. godine (nadopunjen 1892. godine) i Jejlovsku transkripciju kineskog jezika za englesko govorno područje, francusku EFEO, te njemačku i brojne druge transkripcije koje se danas rijetko koriste. Godine 2001. Kineska vlada je izglasala zakon o zajedničkom narodnom jeziku, koji je dao pravnu osnovu za korišćenje pinjina^[1].

Kineski jezik je tonalni jezik, a pekinško narječje kao osnova standardnog kineskog jezika ima četiri tona, koji su u pinjinu obilježeni slijedećim dijakritičkim znacima:

1. ˉ gornji ton (makron)
2. ˊ uzlazni ton (akut)
3. ˇ blagosilazni, pa uzlazni ton (kukica)
4. ˋ silazni i kratki ton (gravis)

Kada se pinjin koristi u drugim jezicima, tonovi se bilježe samo u stručnoj literaturi.

Važno je naglasiti da je pinjin latinični zapis kineskog jezika u kojem neka slova ne odgovaraju izgovoru u drugim jezicima koji se služe latinicom, te se razlikuje od drugih latiničnih transkripcija.

1. ↑ „Hanyu Pinyin system turns 50“, časopis „Strejt tajms“ (engl. Straits Times), od 11. februara 2008.