Algeria

Demokratikong Republikang Bayan ng Arhelya
الجمهورية الجزائرية الديمقراطية الشعبية (Arabe)
al-Jumhūriyah al-Jazāʾiriyah ad-Dīmuqrāṭiyah ash‑Shaʿbiyah
Watawat ng Arhelya
Watawat
Emblema ng Arhelya
Emblema
Salawikain: بِالشَّعْبِ و لِلشَّعْبِ
Bil-shaʿb wa lil-shaʿb
"Ng bayan at para sa bayan"
Awitin: قَسَمًا
Qasaman
"Nanunumpa tayo"
Location of Arhelya
Kabisera
at pinakamalaking lungsod
Arhel
36°42′N 3°13′E / 36.700°N 3.217°E / 36.700; 3.217
Wikang opisyal
KatawaganArhelino
PamahalaanUnitaryong republikang semi-presidensyal
• Pangulo
Abdelmadjid Tebboune
Nadir Larbaoui
LehislaturaParliament
• Mataas na Kapulungan
Council of the Nation
• Mababang Kapulungan
People's National Assembly
Formation
900 BC
801 BC
• Numidia
202 BC
25 BC
477
757
776
786
972
1014
1235
1516
1832
5 July 1830
5 July 1962
Lawak
• Kabuuan
2,381,741 km2 (919,595 mi kuw) (10th)
• Katubigan (%)
1.1
Populasyon
• Pagtataya sa 2022
45,400,000[1] (32nd)
• Densidad
19/km2 (49.2/mi kuw) (171th)
KDP (PLP)Pagtataya sa 2023
• Kabuuan
Increase $628.990 billion[2] (43rd)
• Bawat kapita
Increase $13,681[2] (111th)
KDP (nominal)Pagtataya sa 2023
• Kabuuan
Increase $224.107 billion[2] (58th)
• Bawat kapita
Increase $4,874[2] (130th)
Gini (2011)27.6
mababa
TKP (2021)Increase 0.745[3]
mataas · 91st
SalapiAlgerian dinar (DZD)
Sona ng orasUTC+1 (CET)
Ayos ng petsadd/mm/yyyy
Gilid ng pagmamanehoright
Kodigong pantelepono+213
Internet TLD.dz
الجزائر.

Ang Arhelya (Arabe: الجزائر‎, tr. al-Jazāʾir), opisyal na Demokratikong Republikang Bayan ng Arhelya, ay bansang nasa rehiyong Magreb ng Hilagang Aprika. Hinahanggan ito ng Tunisya sa hilagang-silangan, Libya sa silangan, Niher sa timog-silangan, Mali at Mawritanya sa timog-kanluran, at Moroko at Kanlurang Sahara sa kanluran. Ang kabisera at pinakamalaking lungsod nito ay Arhel.

Naninirahan mula pa noong una, ang Algeria ay nasa sangang-daan ng maraming kultura at sibilisasyon, kabilang ang mga PenisyoRomano, Vandal, Bisantinong Greko, at mga Turko. Ang modernong pagkakakilanlan nito ay nag-ugat sa mga siglo ng mga alon ng paglilipat ng Arabong Muslim mula noong ikapitong siglo at ang kasunod na Arabisasyon ng populasyon ng Berber.[4] Kasunod ng sunud-sunod na Islamikong Arabo at mga dinastiyang Berber sa pagitan ng ikawalo at ika-15 siglo, ang Regency of Algiers ay itinatag noong 1516 bilang isang malaking independiyenteng tributary state ng Imperyong Ottomano, na namumuno sa karamihan ng kasalukuyang teritoryo sa hilagang bahagi ng bansa. Matapos ang halos tatlong siglo bilang isang pangunahing kapangyarihan sa Mediterranean, ang bansa ay sinalakay ng Pransya noong 1830 at pormal na isinama noong 1848, kahit na hindi ito ganap na nasakop at napatahimik hanggang 1903. ay nabawasan ng hanggang isang-katlo dahil sa digmaan, sakit, at gutom.[5] Ang masaker ng Sétif at Guelma noong 1945 ay naging dahilan ng lokal na paglaban na nagtapos sa pagsiklab ng Digmaang Alheriya noong 1954. Nakuha ng Algeria ang kalayaan nito noong 5 Hulyo 1962 at idineklara ang People's Democratic Republic noong 25 Setyembre ng taong iyon. Bumagsak ang bansa sa isang madugong digmaang sibil mula 1991 hanggang 2002.

  1. "Démographie" [Demography] (PDF). Office National des Statistiques (sa wikang Pranses). 1 Ene 2022. Inarkibo (PDF) mula sa orihinal noong 4 Abril 2023. Nakuha noong 1 Ene 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 "World Economic Outlook Database, October 2023 Edition. (Algeria)". IMF.org. International Monetary Fund. 10 Oktubre 2023. Nakuha noong 12 Oktubre 2023.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  3. Human Development Report 2021-22 Uncertain Times, Unsettled Lives: Shaping Our Future in an Uncertain World (PDF). United Nations Development Programme. 8 Setyembre 2022. pp. 289–292. Inarkibo (PDF) mula sa orihinal noong 2022-10-09. Nakuha noong 10 Setyembre 2022.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  4. "Algeria | Flag, Capital, Population, Map, & Language | Britannica". www.britannica.com (sa wikang Ingles). 2024-05-09. Inarkibo mula sa orihinal noong 17 Nobyembre 2017. Nakuha noong 2024-05-15.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. "Algeria – Colonial rule". Britannica (sa wikang Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong 16 Enero 2024. Nakuha noong 19 Disyembre 2023.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Nelliwinne