Back Pakistan ACE Пакистан ADY Pakistan Afrikaans Pakistan ALS ፓኪስታን Amharic Pakistan AMI Pakistán AN Pacistan ANG पाकिस्तान ANP باكستان Arabic

Pakistan

Pakistan İslam Cumhuriyeti
اِسلامی جمہوریہ پاكِستان (Urduca)
İslâmî Cumhûriya Pâkistân
Islamic Republic of Pakistan (İngilizce)
Slogan
İttihad, Tanzim, Yakîn-i Muhkem  (Urdu)
"Birlik, Disiplin ve Güven"
Pakistan İslam Cumhuriyeti haritadaki konumu
Başkentİslamabad
33°40′K 73°10′D / 33.667°K 73.167°D / 33.667; 73.167
En büyük şehirKaraçi
Resmî dil(ler)Urduca, İngilizce
Tanınan bölgesel dil(ler)Pencapça, Peştuca, Sindhî, Beluçça
Resmî din
İslam
DemonimPakistanlı
HükûmetFederal parlamenter anayasal cumhuriyet
Asıf Ali Zerdari
• Başbakan
Şahbaz Şerif
Yasama organıŞûra Meclisi
Senato
Ulusal Meclis
Tarihçe 
Birleşik Krallık'tan
14 Ağustos 1947
23 Mart 1956
• Su (%)
3,1
Nüfus
• 2023 sayımı
241.490.000 (5.)
• Yoğunluk
273.8/km2 (56.)
GSYİH (SAGP)2022 tahminî
• Toplam
1,468 trilyon $[1] (24.)
• Kişi başına
6.470 $[1] (178.)
GSYİH (nominal)2022 tahminî
• Toplam
347 milyar $[1] (44.)
• Kişi başına
1.562 $[1] (178.)
Gini (2018)31.6[2]
orta
İGE (2021)azalış 0.544[3]
düşük · 161.
Para birimiPakistan rupisi (Rs., PKR)
Zaman dilimiUTC+5 (PST)
Telefon kodu92
İnternet alan adı.pk
Resmî site
pakistan.gov.pk

Pakistan (Urduca: پاکِستان), resmî adıyla Pakistan İslam Cumhuriyeti (Urduca: اِسلامی جمہوریہ پاكِستان), Güney Asya'da bir ülkedir. 241,49 milyonu aşan nüfusuyla dünyanın en kalabalık beşinci ülkesidir.[4] En büyük ikinci Müslüman topluluğuna sahiptir. 881.913 km²'lik yüzölçümü ile bu alanda 33. sıradadır. Pakistan'ın güneyde Umman Denizi ve Körfezi'ne 1046 km kıyısı vardır. Doğuda Hindistan, batıda Afganistan, güneybatıda İran ve kuzeydoğuda Çin ile komşudur. Kuzeybatıda Afganistan'ın Vahan Koridoru Pakistan'ı Tacikistan'dan ince bir hatla ayırır. Ayrıca Umman ile deniz sınırı bulunmaktadır.

Günümüzde Pakistan'ın bulunduğu topraklar birçok antik medeniyetin mekanı olmuştur. Pakistan tarihi bu bölgeyi içine alan Hint altkıtasının tarihi ile iç içedir. Tarih öncesinde Cilalı Taş Devri'ne ait Mehrgarh ve Tunç Çağı İndus Vadisi Uygarlığı; Hindu, Hint-Yunan, Müslüman, Türk-Moğol, Afgan ve Sih gibi farklı inanç ve kültürlere sahip krallıklar bölgede hüküm sürmüştür. Bölge başlıca Pers Ahameniş İmparatorluğu, İskender İmparatorluğu, Seleukos İmparatorluğu, Hint Maurya İmparatorluğu, Kuşan İmparatorluğu, Gupta İmparatorluğu,[5] Arap Emevîler, Türk-Moğol Gazneliler, Gurlular, Delhi Sultanlığı, Moğol İmparatorluğu, Babürlüler,[6] Afgan Dürranîler ve Surîler, kısmen Sih İmparatorluğu ve son olarak Britanya Hindistanı olmak üzere çok sayıda imparatorluk ve hanedanca yönetildi.[7][8]

Pakistan, Britanya Hindistanı'nın bölünmesini ve Müslüman nüfuslu bölgelerin bağımsızlığını talep eden Pakistan Hareketi'nin çabalarıyla 1947'de Hint Müslümanları için bir yurt olmak üzere bağımsızlığını kazanmıştır.[9][10][11] Çeşitli dil ve etnik grupların yanı sıra coğrafya ve yaban yaşamı bakımından da zengin bir ülkedir. Başlangıçta bir dominyon olan Pakistan, 1956'da kabul edilen anayasayla İslam cumhuriyetine dönüştü. Etnik iç savaş ve 1971'deki Hint müdahalesi Doğu Pakistan'ın Bangladeş ismiyle ülkeden ayrılmasıyla sonuçlandı.[12] Pakistan, 1973'te tüm yasaların Kur'an ve Sünnet'i temel alan İslam hükümlerine uygunluğunu şart koşan yeni bir anayasayı kabul etti.[13] 2008 yılında sivil yönetime geçildi.[14] 2010'da ise parlamenter sistemli yönetim başladı.[15][16]

Bir orta güç olarak Pakistan,[17][18][19][20][21][22] dünyanın altıncı büyük ordusunu bulundurmaktadır ve ayrıca nükleer silahlı devlet kabul edilen bir nükleer güçtür. Dünyanın en büyük ve en hızlı büyüyen orta sınıflarından birine sahip olan Pakistan ekonomisi[23][24] yükselen ekonomiler arasında gösterilmektedir.[25][26] Bağımsızlığından bu yana askeri rejim, siyasi belirsizlik ve Hindistan'la çatışmalar Pakistan'ın siyasi tarihini şekillendirmiştir. Ülke yoksulluk, düşük okur yazarlık ve yolsuzluk gibi sorunlarla boğuşmaya devam etmektedir.[27][28][29] Pakistan BM, Şanghay İşbirliği Örgütü, İİT, İngiliz Milletler Topluluğu, Güney Asya Bölgesel İşbirliği Teşkilatı ve Teröre Karşı İslam İttifakı'nın üyesidir.

Pakistan, Azerbaycan topraklarını işgal ettiği için Ermenistan'ın bağımsızlığını tanımayan tek BM üyesi ülkedir.[30]

  1. ^ a b c d "World Economic Outlook Database, October 2020". IMF.org. International Monetary Fund. 10 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2020. 
  2. ^ "GINI index (World Bank estimate)". data.worldbank.org. World Bank. 2 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2019. 
  3. ^ "Human Development Report 2020" (PDF) (İngilizce). United Nations Development Programme. 2 Aralık 2020. 16 Aralık 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2020. 
  4. ^ "Announcement of Results of 7th Population and Housing Census-2023 'The Digital Census" (PDF). 5 Ağustos 2023. 14 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Mart 2024. 
  5. ^ Wynbrandt, James (2009). A Brief History of Pakistan. Infobase Publishing. ISBN 978-0-8160-6184-6. 
  6. ^ Spuler, Bertold (1969). The Muslim World: a Historical Survey. Leiden: E.J. Brill. ISBN 90-04-02104-3. 
  7. ^ Hussain, Rizwan. "Pakistan". The Oxford Encyclopedia of the Islamic World. 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. Pakistan is unique among Muslim countries in its relationship with Islam: it is the only country to have been established in the name of Islam 
  8. ^ Talbot, Ian (2 Şubat 1984). "Jinnah and the Making of Pakistan". History Today. 12 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. As British rule there drew to an end, many Muslims demanded, in the name of Islam, the creation of a separate Pakistan state. 
  9. ^ Khan, Nyla Ali (2013). The Fiction of Nationality in an Era of Transnationalism (İngilizce). Routledge. ISBN 978-1-135-92304-4. Prior to the partition of India in 1947 into two separate nation-states, a group of Western-educated Indian Muslims who constituted the Muslim League, the pivotal Muslim political organization in undivided India, ardently advocated the logical of creating a separate homeland for Indian Muslims. 
  10. ^ Shehabuddin, Elora (2008). Reshaping the Holy: Democracy, Development, and Muslim Women in Bangladesh (İngilizce). Columbia University Press. s. 55. ISBN 978-0-231-14156-7. Ostensibly a homeland for all Indian Muslims, Pakistan was hewed out of the Muslim-majority regions of British India--Sind, Baluchistan, the Northwst Frontier Province, and West Punjab in the northwest and East Bengal in the east. 
  11. ^ Uk Heo (2007). Civil Wars of the World: Major Conflicts Since World War II. ABC-CLIO. ss. 591-. ISBN 978-1-85109-919-1. 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  12. ^ "Special report: The Breakup of Pakistan 1969–1971". 23 Eylül 2017. 23 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  13. ^ Iqbal, Khurshid (2009). The Right to Development in International Law: The Case of Pakistan. Routledge. s. 189. ISBN 978-1-134-01999-1. The constitution proclaims ... that all existing laws shall be brought in accordance with the injunctions of Islam as laid down in the Quran and Sunnah, and no law shall be enacted which is repugnant to such injunctions. 
  14. ^ "Opposition confident in Pakistan". BBC NEWS. 18 Şubat 2008. 19 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  15. ^ "Pakistani parties to share power". BBC. 9 Mart 2008. 11 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  16. ^ "Pakistan to curb president powers". BBC. 8 Nisan 2010. 9 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  17. ^ Buzan, Barry; Wæver, Ole (2003). Regions and Powers: The Structure of International Security. Cambridge University Press. s. 55. ISBN 978-0-521-89111-0. 22 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. In the framework of their regional security complex theory (RSCT), Barry Buzan and Ole Waever differentiate between superpowers and great powers which act and influence the global level (or system level) and regional powers whose influence may be large in their regions but have less effect at the global level. This category of regional powers includes Brazil, Egypt, India, Iran, Iraq, Israel, Nigeria, Pakistan, Saudi Arabia, South Africa and Turkey. 
  18. ^ Rajagopalan, Rajesh (2011), "Pakistan: regional power, global problem?", Nadine Godehardt; Dirk Nabers (Ed.), Regional Orders and Regional Powers, Routledge, ss. 193-208, ISBN 978-1-136-71891-5 
  19. ^ Paul, T. V. (2012). International Relations Theory and Regional Transformation. Cambridge University Press. s. 11. ISBN 978-1-107-02021-4. 4 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2017. The regional powers such as Israel or Pakistan are not simple bystanders of great power politics in their regions; they attempt to asymmetrically influence the major power system often in their own distinct ways. 
  20. ^ Barry Buzan (2004). The United States and the great powers: world politics in the twenty-first century. Polity. ss. 71, 99. ISBN 978-0-7456-3374-9. 21 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2011. 
  21. ^ Hussein Solomon. "South African Foreign Policy and Middle Power Leadership". 24 Haziran 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2011. 
  22. ^ Vandamme, Dorothee. "Pakistan and Saudi Arabia : Towards Greater Independence in their Afghan Foreign Policy?" (PDF). Université catholique de Louvain. 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2016. Countries like Saudi Arabia and Pakistan have enough influence to not be considered small, but not enough to be major powers. Within the limits of their regions, they play a significant political role. Thus instinctively, they would qualify as middle powers. While it is not the objective here to question the characteristics of Jordan's definition of middle powers, we argue that Pakistan is in fact a middle power despite its being nuclear-armed. When looking at the numbers, for instance, it appears that Saudi Arabia and Pakistan can be classified as middle powers (see in this regard Ping, 2007). 
  23. ^ "Pakistan has 18th largest 'middle class' in the world: report". The Express Tribune. 16 Ekim 2015. 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  24. ^ "GDP ranking | Data". data.worldbank.org. 16 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2017. 
  25. ^ Kaplan, Seth. "Is Pakistan an emerging market?". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2016. 
  26. ^ Iqbal, Anwar (8 Kasım 2015). "Pakistan an emerging market economy: IMF". www.dawn.com. 10 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2016. 
  27. ^ Mathew Joseph C. (2016). Understanding Pakistan: Emerging Voices from India. Taylor & Francis. s. 337. ISBN 978-1-351-99725-6. 
  28. ^ "Poverty in Pakistan: Numerous efforts, many numbers, not enough results". aiddata.org. 2 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  29. ^ "70% decline in terrorist attacks in Pakistan – The Express Tribune". tribune.com.pk. 9 Eylül 2015. 9 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  30. ^ "Nilufer Bakhtiyar: "For Azerbaijan Pakistan does not recognize Armenia as a country"". 13 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2012. 
From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Nelliwinne