Psikoloji

Psikoloji
dizisinin bir parçası
Anahatlar Tarihçe Dallar Alt dallar
Temel bilimler Anormal Bilişsel/Bilişselcilik Davranış psikoloji nörobilim Deneysel Farklılıklar Gelişim Evrimsel Kantitatif Karşılaştırmalı Kişilik Büyük Beş Kültürel Kültürlerarası Matematiksel Nöropsikoloji Pozitif Sosyal
Uygulamalı psikoloji Adalet Adli Askerî Çevresel Danışmanlık Din Eğitim Eleştirel Endüstri ve örgüt Ergonomi Hümanist İş ve çalışma Klinik Müzik Okul Politik Sağlık Spor Tıbbi Toplum Trafik Tüketici Uygulamalı davranış analizi
Kavramlar Davranış Uygulamalı davranış analizi Davranış genetiği Davranışsal nörobilim Bilişsellik Bilinç Tüketici davranışı Duygu Ergonomi Zekâ Zihin Din psikolojisi Psikometri
Listeler Disiplinler Örgütler Psikologlar Psikoterapistler Araştırma yöntemleri Kuramlar Zaman çizelgesi Dizin Şablon:Portal-inline
g t d

Psikoloji veya Ruh bilimi,^[1] içgüdüsel davranışları ve zihni inceleyen bilimdir.^[2] Bilinçli ve bilinçsiz olayların yanı sıra daha çok duygu ve düşüncenin incelemesini içeren Psikoloji, çok kapsamlı bir bilimsel alandır. Bu alanda uzman olan ve aynı zamanda bilgi araştırması yapanlara psikolog denir. Psikologlar, beyinin ortaya çıkan özelliklerini ve ortaya çıkan özelliklerle bağlantılı tüm fenomenleri anlamaya çalışırlar ve bu şekilde daha geniş nöro-bilimsel araştırmacı grubuna katılırlar.^[3] Psikoloji bilimi, bir sosyal bilim olmasına rağmen aynı zamanda doğa bilimleri olarak da kategorize edilebilir. Özellikle beyin biyolojisi bilgisini oldukça kullanır ve geliştirir.^[4]

Organizmaların hem doğrudan gözlenen davranışları, hem de düşünme, zihinde canlandırma, hatırlama ve hayal etme gibi doğrudan gözlenemeyen karmaşık zihinsel süreçleri psikolojinin inceleme alanına girer.^[5] Bir yandan algı, dikkat, duygu, motivasyon, zekâ, kişilik gibi içsel süreçler; bir yandan kişiler arası ilişki süreçleri (örneğin aşk, evlilikte uyum ve çatışma, anne ve çocuk arasında bağlanma gibi), grup-içi (örneğin gruba uyma ve itaat etme) ve gruplar arası ilişki süreçleri (örneğin gruplar arası önyargı ve ayrımcılık, kolektif eylem vb.) psikoloji biliminin çalıştığı konulardır. Psikoloji bilimi dâhilinde hem insanların hem de hayvanların davranışları üzerinde çalışılabilir. Tüm bu özellikleriyle psikoloji, hem fen ve tıp bilimleri ile hem de sosyal bilimlerle yakından ilişkilidir.

Psikolojinin hedefi, zihinsel süreçleri ve davranışları tanımlamak, neden ve nasıl oluştuklarını açıklamak, ileride nasıl bir değişim-gelişim göstereceklerini öngörmek ve bu süreçleri kontrol etmektir. Bu hedefler doğrultusunda görgül yöntemlerle –örneğin deneysel ya da korelasyonel yöntemler- araştırmalar yürütülür. Psikoloji biliminin ürettiği bilgiler, insan etkinliklerinin değerlendirilmesi ve düzenlenmesi ile ilgili pek çok alanda kullanılır.

1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2020. 
2. ^ Fernald LD (2008). Psychology: Six perspectives 8 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (pp.12–15). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
3. ^ Hockenbury & Hockenbury. Psychology. Worth Publishers, 2010.
4. ^ Cacioppo, John (Eylül 2007). "Psychology is a Hub Science". Aps Observer. 20 (8). 29 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2020. psychology is a hub discipline — that is, a discipline in which scientific research is cited by scientists in many other fields. For instance, medicine draws from psychology most heavily through neurology and psychiatry, whereas the social sciences draw directly from most of the specialties within psychology.  Association for Psychological Science Observer (September 2007)
5. ^ Zimbardo, P.G.; Gerrig, R. J. (2013). Psikoloji ve yaşam. NobelYayınları. ISBN 9786051332260.