Japoniera

Japoniera
日本語
Datu orokorrak
Lurralde eremuaJaponia, Hawaii, Brasil, Guam, Marshall Uharteak, Palau, Taiwan
Hiztunak126 milioi
Rankinga9
OfizialtasunaAngaur uhartea (Palau)
Japonia de facto
EskualdeaEkialdeko Asia
UNESCO sailkapena1: ziurra
AraugileaEz du (Japoniako Gobernuak eragin handia du)
Hizkuntza sailkapena
giza hizkuntza
japoniar hizkuntzak
Informazio filologikoa
Hizkuntza-tipologiaSOV hizkuntza, nominatibo-akusatibo hizkuntza, hizkuntza eranskaria, moraic language (en) Itzuli, time–manner–place (en) Itzuli, adjective-noun (en) Itzuli, hizkuntza sintetikoa, direct–inverse alignment (en) Itzuli, pitch accent (en) Itzuli, postposizioa eta pro-drop language (en) Itzuli
Denbora gramatikalakorainaldia eta lehenaldia
Modu gramatikalakdesiderative (en) Itzuli
Kasu gramatikalaknominatiboa, genitiboa, akusatiboa, datiboa, lative case (en) Itzuli, ablatiboa eta instrumentala
Alfabetoakanjia, kana, Katakana eta Hiragana
Hizkuntza kodeak
ISO 639-1ja
ISO 639-2jpn
ISO 639-3jpn
Ethnologuejpn
Glottolognucl1643
Wikipediaja
Linguasphere45-CAA
ASCL72
IETFja
Orri honetako testu zati batzuk japoniar idazkerarekin idatzita daude.
Euskarri eleaniztun egokirik gabe, galdera
ikurrak ikusiko dituzu kanji edo kana karaktereen ordez.

Japoniera (japonieraz: 日本語, nihongo edo nippongo) Asia ekialdeko hizkuntza bat da. 127 milioi hiztun ditu, gehienak Japonian, baina baita mundu guztian zehar ere japoniar jatorrikoen artean. Japoniera da japoniarrek hitz egiten duten hizkuntza japoniarren familiako hizkuntza nagusia.

Hizkuntza eranskaria da, eta ohorezko sistema konplexua du, igorlearen eta hartzailearen arteko harremanaren eta japoniar gizarteko mailaren araberako hiztegia darabilena. Japonieraren familian, ryukyuan hizkuntzak eta hachijō hizkuntza ere sartzen dira, modu ezberdinean sailkatuta. Hizkuntza isolatu gisa sailkatzen bada ere, zenbait teoriak beste batzuekiko balizko harremanak proposatzen dituzte, hala nola koreerarekin, hizkuntza austronesiarrekin, drabidikoekin edo altaikoekin.

Oso gutxi ezagutzen da hizkuntzaren historiaurreari buruz, ezta noiz agertu zen lehen aldiz Japonian. K.o. III. mendeko dokumentu txinatarrek japonierazko hitz batzuk grabatu zituzten, baina japoniera zaharreko testu garrantzitsuak ez ziren VIII. mendera arte agertu. Heian garaitik (794–1185) aurrera, Txina-japoniera hiztegiko multzo zabalak sartu ziren hizkuntzan, japoniera klasiko goiztiarraren fonologiari eraginez. Japoniera klasiko berantiarrak (1185–1600) gramatika-aldaketa zabalak jasan zituen, baita Europako hitz maileguen lehen agerpena ere. Dialekto estandarraren oinarria Kansai eskualdetik Edo eskualdera (gaur egungo Tokio) aldatu zen japoniera moderno goiztiarrean (XVII. mendearen hasiera - XIX. mendearen erdialdea). 1853an Japoniak bere buruari ezarritako isolamendua amaitu ondoren, Europako hizkuntzetako hitzen mailegua nabarmen egin zuen gora, eta erro ingelesdun hitzak ugaritu ziren.


From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Nelliwinne