Hydrogen

- ← hydrogenheliwm
-

H

Li
Ymddangosiad
Nwy di-liw er fod iddo rhyw wawr ysgafn, biws pan fo'n blasma


Llinellau sbectral hydrogen
Nodweddion cyffredinol
Enw, symbol, rhif hydrogen, H, 1
Teulu'r elfennau anfetel
Grŵp, cyfnod, bloc 11, s
Rhif atomig 1.00794(7)
Patrwm yr Electronnau 1s1
Electronnau / cragen 1 (Image)
Nodweddion ffisegol
Lliw di-liw
Stâd nwy
Dwysedd (0 °C, 101.325 kPa)
0.08988 g/L
Dwysedd hylif / Ymdoddbwynt 0.07 (0.0763 solid)[1] g·cm−3
Dwysedd hylif / Ymdoddbwynt 0.07099 g·cm−3
Ymdoddbwynt 14.01 K, -259.14 °C, -434.45 °F
Berwbwynt 20.28 K, -252.87 °C, -423.17 °F
Pwynt triphlyg 13.8033 K (-259°C), 7.042 kPa
Pwynt critigol 32.97 K, 1.293 MPa
Enthalpi ymdoddiad

Gwres o ymdoddi

kJ·mol−1
Enthalpi anweddiad Cynhwysedd gwres (H2) 28.836 J·mol−1·K−1
Vapor pressure
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 15 20
Nodweddion Atomig
cyflwr ocsidiad 1, -1
(ocsid amffoterig)
Electronegativity 2.20 (Graddfa Pauling)
egni ïoneiddiadau 1st: 1312.0 kJ·mol−1
Radiws cofalent 31±5 pm
Radiws Van der Waals 120 pm
Amrywiol
Strwythyr y crisal hecsagonal
Magnetic ordering diamagnetic
Dargludiad Thermal 0.1805 W·m−1·K−1
Cyflymder sain (gas, 27 °C) 1310 m·s−1
CAS registry number 1333-74-0
Most stable isotopes
Main article: Isotopes of hydrogen
iso NA half-life DM DE (MeV) DP
1H 99.985% 1H is stable with 0 neutron
2H 0.015% 2H is stable with 1 neutrons
3H trace 12.32 y β 0.01861 3He
· r

Elfen gemegol gyda'r symbol H a'r rhif atomig 1 yw hydrogen. Yr hen enw Cymraeg amdano oedd: ulai, awyr hylosg a gwyen. Hydrogen yw'r elfen ysgafnaf a mwyaf cyffredin yn y tabl cyfnodol; mae 75% o fater baryonaidd wedi'i wneud ohono, ond dylid cofio, wrth gwrs, y ceir mater arall: mater tywyll.[2] Ar dymheredd arferol y labordy, mae'n nwy di-liw, diarogl, anfetalaidd a fflamadwy iawn, ac fe'i ceir yn ffurf molecylau gyda'r fformiwla H2. Yr isotop mwyaf cyffredin ohono, fodd bynnag, yw protiwm (symbol 1H), sydd ag un proton a dim niwtron. Ar y Ddaear, mae i'w gael fel arfer fel moleciwlau fel dŵr, cyfansoddion organig ac organebau byw. Mae sêr yn cynnwys hydrogen gan amlaf, ond yn ffurf plasma.

Daw'r enw o'r Groeg ὕδωρ (hudôr) (dŵr), a gennen (creawdwr).

Mae gan hydrogen ran bwysig i'w chwarae mewn adweithiau asid-bâs gan fod cyfnewid protonau rhwng moleciwlau hydawdd yn rhan mor bwysig o'r adweithiau hynny. Mewn cyfansoddyn ïonig, mae hydrogen yn cymeryd gwefr negydd (h.y. anion), neu wefr bosydd (cation), a ddynodir gan y symbol H+.

  1. [1] tud 240; teitl: Inorganic chemistry gan Wiberg, Egon; Wiberg, Nils; Holleman, Arnold Frederick; isbn=0123526515
  2. Palmer, D. (13 Medi 1997). "Hydrogen yn y bydysawd". NASA. Cyrchwyd 5 Chwefror 2008.

From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Nelliwinne