Abelo

Ĉi tiu artikolo temas pri fluganta insekto apartenanta al unu el pluraj familioj ene de superfamilio "Apoido". Koncerne aliajn signifojn aliru la apartigilon Abelo (apartigilo).
Kiel legi la taksonomionVikipedio:Kiel legi la taksonomion
Kiel legi la taksonomion
Abelo

Biologia klasado
Regno: Animaloj Animalia
Filumo: Artropodoj Arthropoda
Klaso: Insektoj Insecta
Ordo: Himenopteroj Hymenoptera
Subordo: Apokritoj Apocrita
(senranga familio) Anthophila (= Apiformes)
Superfamilio: Apoidoj Apoidea
Familioj

Andrenedoj Andrenidae
Abeledoj Apidae
Koletedoj Colletidae
Haliktedoj Halictidae
Megakiledoj Megachilidae
Melitedoj Melittidae
Stenotritedoj Stenotritidae

Aliaj Vikimediaj projektoj
vdr
Bee1web.jpg

Abeloj estas flugantaj insektoj parencaj al la vespoj kaj formikoj, konataj pro sia rolo en polenado kaj, ĉe la plej bone konata abelspecio, nome la okcidenta mielabelo, ĉar produktas mielon kaj abelvakson. Abelo fakte estas taksonomia grupo, nome monofiletika branĉo ene de la superfamilio Apoidea, nuntempe konsiderata klado, nomita Anthophila de proksimume 16 000 specioj en sep agnoskitaj biologiaj familioj.[1][2] Tamen kiam malfakuloj parolas pri abelo, ili efektive reduktas la esprimon al la Apis mellifera de la genro de la mielabeloj de la familio de la Abeledoj. Ili troviĝas en ĉiu kontinento escepte Antarkto, en ĉiu habitato en la planedo kiu enhavas insekto-polenitajn florplantojn.

Kelkaj specioj inkludas mielabelojn, burdojn kaj senpikilajn abelojn vivas socie en abelkolonioj. Abeloj estas adaptitaj por manĝi el nektaro kaj poleno, el kiuj la unua ĉefe kiel energifonto kaj la lasta ĉefe kiel por proteino kaj aliaj nutraĵoj. Plej poleno estas uzata kiel manĝo por larvoj. Abelpolenado estas grava kaj ekologie kaj komerce. La malpliiĝo de abeloj en la naturo pliigis la valoron de polenigo el industrie administrataj mielabelujoj.

Abeloj gamas laŭ grando el la tre malgrandaj specioj de senpikilaj abeloj kies laboristoj estas malpli ol 2 millimetrojn longaj, al Megachile pluto, nome la plej granda specio de Megakiledoj, kies inoj povas atingi longon de 39 mm. La plej oftaj abeloj en la Norda Hemisfero estas la Haliktedoj aŭ ŝvitabeloj, sed ili estas tre malgrandaj kaj ofte estas erare miskomprenitaj kiel vespoj aŭ muŝoj. Vertebrulaj predantoj de abeloj estas birdoj kiel abelmanĝuloj kaj la vespobuteo; insektaj predantoj estas genro de solemaj vespoj nome Philanthus kaj libeloj.

Homa abelbredado aŭ abelkulturo estis praktikata dum jarmiloj, ekde almenaŭ la tempoj de Antikva Egipto kaj de Antikva Grekio. Krom mielo kaj polenado, mielabeloj produktas abelvakson, ĵeleon kaj propolison. Abeloj aperis en mitologio kaj folkloro, tra ĉiuj fazoj de arto kaj literaturo, el antikvaj tempoj ĝis nuntempe, kvankam ĉefe fokusite en la Norda Hemisfero, kie abelbredado estas multe pli komuna.

La analizo de 353 naturaj abeloj kaj similaj specioj tra Britio el 1980 ĝis 2013 trovis, ke insektoj estis perdintaj unu kvaronon el la lokoj en kiuj ili loĝis en 1980.[3]

  1. Danforth, B. N.; Sipes, S.; Fang, J.; Brady, S. G. (Oktobro 2006). "The history of early bee diversification based on five genes plus morphology". PNAS. 103 (41): 15118–15123. doi:10.1073/pnas.0604033103. PMC 1586180. PMID 17015826.
  2. Michener, Charles D. (2000). The Bees of the World. Johns Hopkins University Press. pp. 19–25. ISBN 0-8018--6133-0.
  3. "Widespread losses of pollinating insects revealed across Britain", 26a de marto 2019.

From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Nelliwinne