Lingua propia

A lingua propia é a lingua dun territorio estabelecida historicamente.^[1] Como termo xurídico, alude, en distintos Estatutos de autonomía de comunidades autónomas do Reino de España, a linguas que foron declaradas oficiais de dita comunidade autónoma canda o castelán, de acordo co estabelecido no artigo terceiro da Constitución española. O mesmo termo emprégase tamén na Lei de Ordenación do Uso da Lingua Oficial do Principado de Andorra con relación ó catalán, única lingua oficial do Estado andorrano.

Historicamente, a afirmación xurídica de que a lingua autóctona ten carácter de lingua propia é un concepto que parte do Estatuto de Réxime Interior de Cataluña de 25 de maio de 1933,^[2] e foi posteriormente retomado, a partir da Transición española, coa creación do chamado Estado das Autonomías. En 1996, o Goberno de España, o Congreso dos Deputados e o Senado, unanimemente, adheríronse á proposta de Declaración Universal dos Dereitos Lingüísticos,^[1] un texto de carácter institucional que estabelece que «a denominación lingua propia dun territorio fai referencia ó idioma da comunidade historicamente estabelecida neste espazo». Esta declaración foi asinada, entre outras personalidades e organizacións ―tamén de carácter lingüístico―, pola Asociación Internacional da Lingüística Aplicada.

O Dicionario da Real Academia Galega equipara a lingua propia coa vernácula, ó definir esta última como «lingua propia dun país ou lugar».^[3] Pola súa banda, o Dicionario da Real Academia Española, na súa voz «lingua morta», fai referencia, desde 1803, á lingua que «non se fala xa como lingua propia e natural dun país ou nación».

1. ↑ ^{1,0 1,1} "Declaración Universal de Derechos Lingüísticos". Unesco (en castelán). 1996. Arquivado dende o orixinal o 03 de agosto de 2016. Consultado o 28 de novembro de 2020. 
2. ↑ Puig i Salellas, J. M. (2009) [1983]. "La doble oficialitat lingüística com a problema jurídic". Doble oficialitat i llengua pròpia: dues llengües i un territori (en catalán). Barcelona: Marcial Pons; Fundació Noguera. pp. 43–74. 
3. ↑ Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para lingua.