Cadarnwedd

Cadarnwedd

Enghraifft o'r canlynol	math o feddalwedd
Math	meddalwedd, caledwedd
Rhagflaenwyd gan	caledwedd
Olynwyd gan	assembler
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Mewn systemau electronig a chyfrifiadura, mae cadarnwedd (Saesneg: firmware) yn fath penodol o feddalwedd sy'n darparu rheolaeth lefel-isel ar gyfer caledwedd y ddyfais. Gall cadarnwedd naill ai ddarparu amgylchedd gweithredu safonol ar gyfer meddalwedd mwy cymhleth y ddyfais, neu ar gyfer dyfeisiau llai cymhleth, gall y cadarnwedd gyflawni swydd system weithredu'r ddyfais, gan reoli, monitro a thrin data. Mae bron pob dyfais electronig y tu hwnt i'r symlaf yn cynnwys peth.

Ymhlith yr enghreifftiau nodweddiadol o ddyfeisiau sy'n cynnwys cadarnwedd mae:

• systemau wedi'u mewnosod (embedded systems)
• offer defnyddwyr e.e. teclyn sain, ffôn llaw, peiriant golchi dillad, y car, zapyr y teledu
• cyfrifiaduron e.e. ar y ROM
• dyfeisiau cyfrifiadurol, ymylol: y cerdyn graffig, y sganiwr, y disg caled, y gyrrwr DVD, yr allweddell, y sgrin gyffwrdd / TFT ayb.^[1]

Lleolir y cadarnwedd, fel arfer, ar ddyfais storio, neu gof ROM, neu ers y 2010au ar y fflachgof. Hyd at y 2010au, unwaith yn unig y llwythid y cadarnwedd ar ROM y teclyn. Dim ond yn araf y gellid newid y data a storiwyd yn y ROM, a hynny gyda chryn anhawster neu ddim o gwbl. Er enghraifft, mae BIOS y cyfrifiadur, fel arefr, wedi'i roi yn y ROM, a dim ond yn achlysurol iawn y caiff ei uwchraddio.^[2]

Bathwyd y term firmware gan Ascher Opler a hynny yn 1967.^[3]

1. ↑ "Ciena – Acronym Guide". ciena.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 10 Ionawr 2016. Cyrchwyd 6 Chwefror 2016. Unknown parameter |deadurl= ignored (help)
2. ↑ "What is firmware?". incepator.pinzaru.ro. Missing or empty |url= (help); |access-date= requires |url= (help)
3. ↑ Opler, Ascher (Ionawr 1967). "Fourth-Generation Software". Datamation 13 (1): 22–24. https://archive.org/details/sim_datamation_1967-01_13_1/page/22.