Intentzionalitate

Artikulu hau adimenak irudikapenak osatzeko duen gaitasunari buruzkoa da. Helburu batekin zerbait egiteko ideiarentzako, ikus intentzio.

Intentzionalitatea zerbait aipatzeko edo irudikatzeko gaitasun mentala da.^[1] Batzuetan adimenaren markatzat hartzen da, eta pertzepzioak, sinesmenak edo desioak bezalako egoera mentaletan aurkitzen da. Adibidez, zuhaitz baten pertzepzioak intentzionalitatea du, hartzailearentzat zuhaitz bat delako. Intentzionalitatearen teorientzako funtsezko auzi bat inexistentzia intentzionalaren arazoa izan da: egoera intentzionalen objektu diren entitateen status ontologikoa zehaztea.

Intentzionalitatearen teoria goiztiar bat Anselmo Canterburykoak Jainkoaren existentziari buruz emandako argudio ontologikoarekin lotzen da, baita adimenean existitzen diren objektuak eta errealitatean existitzen direnak bereizten zituzten bere postulatuekin ere.^[2] Erdi Aroko aldi eskolastikoaren amaierarekin auzia eztabaiden erdigunetik aldendu zen, baina Franz Brentano psikologo enpirikoak berpiztu zuen eta gerora Edmund Husserl filosofo fenomenologiko garaikideak berrartu zuen. Gaur egun, intentzionalitatea kezka bizia da gogoaren eta hizkuntzaren filosofoen artean.^[3] Eztabaida komun bat da naturalismoaren, hau da, propietateak intentzionalak natur propietateetara erreduzigarriak diren iritziaren; eta intentzionalitate fenomenikoaren teoriaren, intentzionalitatea kontzientzian finkatzen den iritziaren artean.

1. ↑ Crane, Tim. «Intentionality» Routledge Encyclopedia of Philosophy (Routledge) ISBN 978-0-415-25069-6. (kontsulta data: 2025-02-25).
2. ↑ Chisholm, Roderick M.. «Commonsensism» Routledge Encyclopedia of Philosophy (Routledge) ISBN 978-0-415-25069-6. (kontsulta data: 2025-02-25).
3. ↑ Churchland, Paul M.; Churchland, Patricia Smith; University of Arkansas Press. (1981). «Functionalism, Qualia, and Intentionality:» Philosophical Topics 12 (1): 121–145.  doi:10.5840/philtopics198112146. ISSN 0276-2080. (kontsulta data: 2025-02-25).