Jost Winteler

De Jost Winteler – oder uf glaarnertüütsch Joos Wintler^[1] – (* 21. Novämber 1846 z Filzbach [ghöört hüt zu Glarus Nord]; † 23. Februaar 1929 uf de Hoochstäig bi Wattwyl) isch en Schwyzer Spraachwüsseschafter, Kantoonsschuelleerer, Ornitoloog und Tichter gsy.

De Winteler isch e vilsytige und überuus kompläxi Gstalt gsy. Hüt gchänt mer en drum na, wil er e tieläktoloogischi Dissertazioon gschribe hät, won er as eerschte en Oortsmundart foneetisch äxakt uufzäichnet, und wil er 1895/1896 z Aarau em Albert Einstein en Ersatzvatter gsy isch. Dezue chunt, as er as zimli unkonwänzionele Kantonsschuelleerer und dur syni Persöönlichkäit mee weder e Gänerazioon Schüeler und Schüelerine prëëgt hät. Syni vogelkundliche Stuudie sind aber nöd alewyl guet aachoo und us hüttiger Sicht zum Täil faltsch, un as Tichter isch er – me mues es säge – gschyteret.

Öppen e halbs Jarhundert nach sym Tood isch de Winteler us de Vergässehäit gholt woorde: De Roman Ossipowitsch Jakobson hät d Teese i d Wält gsetzt, de Winteler heb scho i synere Dissertazioon vo 1875/6 d Linguischtik von 1920er und 30er Jaar praktiziert, und er heb der Einstein uf d Idee vo de Relatiwitëëtstheory praacht. De Bonner Germanischt Manfred Kohrt hät das aber ales 1984 in ere gnauen Undersuechig chöne widerlegge.

1. ↑ Winteler (1917), S. 534.