El Salvador

República de El Salvador
Republiek El Salvador

Vlag Wapen
Nasionale leuse: Dios, Unión, Libertad (Spaans vir: "God, Unie, Vryheid")
Volkslied: Himno Nacional de El Salvador (Spaans vir: "Volkslied van El Salvador")
Hoofstad	San Salvador 13°40′N 89°10′W / 13.667°N 89.167°W / 13.667; -89.167
Grootste stad	San Salvador
Amptelike tale	Spaans
Regering • President • Adjunkpresident	Unitêre presidensiële grondwetlike republiek Claudia Rodríguez de Guevara
Onafhanklikheid • Verklaar van Spanje • Verklaar van die Eerste Meksikaanse Keiserryk • Verklaar van die Federale Republiek van Sentraal-Amerika • Internasionale erkenning	15 September 1821 12 Junie 1824 18 Februarie 1841 24 Junie 1865[1]
Oppervlakte  - Totaal    - Water (%)	21 041 km2  (148ste) 8 124 myl2 1,5
Bevolking  - 2016-skatting  - 2007-sensus  - Digtheid	6 344 722[2] (99ste) 5 744 113[3] 303,1 / km2 (47ste) 785,0 / myl2
BBP (KKP)  - Totaal  - Per capita	2019-skatting $55,731 miljard[4] (101ste) $8 313[4] (111ste)
BBP (nominaal)  - Totaal  - Per capita	2019-skatting $26,871 miljard[4] (103de) $4 008[4] (113de)
MOI (2017)	0,674[5] (121ste)  –  medium
Gini (2017)	38[6] –  medium
Geldeenheid	Bitcoin (₿) Amerikaanse dollara ($) (BTC USD)
Tydsone  - Somertyd	CST (UTC-6) nie toegepas nie (UTC-6)
Internet-TLD	.sv
Skakelkode	+503
a. Die Amerikaanse dollar is die gebruikte geldeenheid. Finansiële inligting kan in VSA-dollar en Salvadoriaanse colón uitgedruk word, maar laasgenoemde is uit sirkulasie.[7]

El Salvador (Spaans: [el salβaˈðoɾ], luister (hulp·inligting); letterlik: "die verlosser"), amptelik die Republiek El Salvador (Spaans: República de El Salvador), is 'n republiek in Sentraal-Amerika. El Salvador beslaan 'n oppervlakte van 21 041 km² en het in 2016 'n bevolking van 6 344 722 gehad. Die land grens aan Guatemala in die noordweste, die Stille Oseaan in die suidweste en Honduras in die noordooste. Die hoofstad en grootste stad is San Salvador, gevolg deur Santa Ana. Die gebied is oorspronklik in Nahuatl Cōzcatlān (Spaans: "Cuzcatlán") genoem wat "die land van kosbare dinge" beteken. Die Spaanse conquistador Pedro de Alvarado het dit Provincia De Nuestro Señor Jesus Cristo, El Salvador Del Mundo ("Provinsie van ons Here Jesus Christus, die Verlosser van die Wêreld") genoem, dikwels verkort tot "El Salvador".^[8]

El Salvador is die kleinste van die Sentraal-Amerikaanse republieke en word slegs deur die Stille Oseaan bespoel. Die belangrikste fisiese kenmerk van die land is 'n vulkaniese hoogland met pieke van oor die 2 000 m. Die valleie tussen die pieke is sowat 600 m bo seevlak. Die grond, afkomstig van verweerde lawa en vulkaniese as, is baie ryk. Koffiebone groei welig in hierdie valleie en koffie dra baie tot die land se uitvoer by.

El Salvador is eeue lank deur Meso-Amerikaanse beskawings soos Pipil, Lenca en Maja bevolk. Onder die vernaamste plekke wat argeologiese vondste opgelewer het, is Joya de Cerén, ook "Pompeii van die Amerikas" genoem. Ná die Spaanse verowering van die Asteekse Ryk onder Hernán Cortés in 1521–1523 is die hele Sentraal-Amerika by die Spaanse Ryk ingelyf en het dit onder die gesag van Nieu-Spanje gekom. Met die Meksikaanse Onafhanklikheidsoorlog van 1810–1821 het dit deel geword van die kortstondige Eerste Meksikaanse Keiserryk. Die vyf Sentraal-Amerikaanse republieke het in 1823 van Meksiko afgeskei en vervolgens die Federale Republiek van Sentraal-Amerika gestig. In 1838 het dit egter verbrokkel en van die vyf republieke het hul onafhanklikheid verklaar.

El Salvador se geskiedenis vanaf die 19de tot die middel-20ste eeu is gekenmerk deur politieke en ekonomiese onstabiliteit met staatsgrepe, rewolusies en die opeenvolging van outoritêre heersers. In Julie 1969 eis die Sokkeroorlog tussen El Salvador en Honduras sowat 2 000 slagoffers binne in 'n week. Vervolgens het die Salvadoriaanse Burgeroorlog (1979–1992) tussen die militêre regering en 'n koalisie van linkse guerrillagroepe uitgebreek. Dit is met die Chapultepec-vredesooreenkomste beëindig en 'n grondwetlike veelparty-republiek is gevestig. In 2001 is die Salvadoriaanse colón deur die Amerikaanse dollar vervang. Op 8 Junie 2021 is wetgewing aangeneem om Bitcoin as 'n amptelike geldstelsel te aanvaar.^[9] El Salvador het sy ekonomie begin diversifiseer en dit beskik nou oor een van die hoër ontwikkelde ekonomieë in Sentraal-Amerika (ná Panama, Costa Rica en Belize), veral as gevolg van 'n voortgesette vinnige industrialisering.^[10]

1. ↑ (en) David Scott FitzGerald (22 April 2014). Culling the Masses. Harvard University Press. p. 363. ISBN 978-0-674-36967-2. Besoek op 23 Oktober 2019.
2. ↑ "World Population Prospects: The 2017 Revision". ESA.UN.org (custom data acquired via website) (in Engels). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Augustus 2018. Besoek op 23 Oktober 2019.
3. ↑ (es) Resultados Vi Censo de Poblacion V de Vivienda 2007^{[dooie skakel]}, censos.gob.sv
4. ↑ ^{4,0 4,1 4,2 4,3} (en) "El Salvador". Internasionale Monetêre Fonds. Oktober 2019. Besoek op 23 Oktober 2019.
5. ↑ "2018 Human Development Report" (PDF) (in Engels). United Nations Development Programme. 2018. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 12 Junie 2020. Besoek op 23 Oktober 2019.
6. ↑ "El Salvador" (in Engels). Wêreldbank. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Junie 2020. Besoek op 23 Oktober 2019.
7. ↑ "Main Aspects of the Law" (in Spaans). bcr.gob.sv. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Julie 2007. Besoek op 8 Julie 2007.
8. ↑ (en) Greg Nickles (2002). El Salvador: The People and Culture. Crabtree Pub. p. 6. ISBN 978-0-7787-9368-7.
9. ↑ "El Salvador becomes first country to adopt bitcoin as legal tender after passing law". {{cite web}}: |archive-date= requires |archive-url= (hulp)AS1-onderhoud: url-status (link)
10. ↑ Jeni Klugman (2010). "Human Development Report 2010" (Report) (in Engels). Palgrave Macmillan. p. 152. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 11 Februarie 2020. Besoek op 23 Oktober 2019.