Italiaans

Hierdie artikel handel oor die taal. Vir die etniese groep, sien Italianers.

Italiaans italiano, lingua italiana
Uitspraak:	[itaˈljaːno], [ˈliŋɡwa itaˈljaːna]
Gepraat in:	Italië  Switserland  San Marino  Vatikaanstad  Slowenië  Kroasië  Somalië  Eritrea  Libië  Malta  Kosovo  Montenegro
Gebied:	Suid-Europa
Totale sprekers:	64 miljoen (moedertaal) 3 miljoen (tweede taal)[1]
Rang:	20
Taalfamilie:	Indo-Europees  Italies   Romaans    Wes-Romaans     Italoromaans      Italiaans
Skrifstelsel:	Latynse alfabet
Amptelike status
Amptelike taal in:	Europese Unie  Italië  Switserland  San Marino  Vatikaanstad Orde van Malta
Gereguleer deur:	Accademia della Crusca
Taalbedreigingstatus
Uitgesterf EXUitgestorwe taal Bedreig CRKrities bedreigde SEErg bedreigde DEBedreigde VUKwesbare    Veilig    NENie bedreig nie Dit is nie 'n bedreigde taal volgens die UNESCO-wêreldatlas van bedreigde tale.
Taalkodes
ISO 639-1:	it
ISO 639-2:	ita
ISO 639-3:	ita
Nota: Hierdie bladsy kan IFA fonetiese simbole in Unicode bevat.

Die taal Italiaans (italiano, [itaˈljaːno], luister (hulp·inligting) of lingua italiana, [ˈliŋɡwa itaˈljaːna]) is 'n lid van die Romaanse taalgroep. Net soos ander Romaanse tale was die gesproke Latynse taal of Vulgêrlatyn die uitgangspunt vir 'n taalkundige proses wat in die Middeleeue met die vestiging van Italiaans as selfstandige taal afgesluit is. Die oudste tekste, wat as Italiaans geklassifiseer word, dateer uit die tydperk tussen 960 en 963 en staan bekend as Placiti Cassinesi. Hulle is opgestel as juridiese dokumente vir die beslegting van 'n grondgeskil tussen drie Benediktynse-kloosters en 'n plaaslike grondeienaar in die omgewing van Capua, Kampanië. Blykbaar was ten minste een van die partye nie Latyn magtig nie sodat 'n vertaling in die volkstaal of volgare as nodig geag is.^[2][3]

Italiaans word deur ongeveer 65 miljoen sprekers in Italië, San Marino, die Vatikaanstad, Switserland (hoofsaaklik in die kanton Ticino), Monaco, Frankryk (département Alpes-Maritimes), Italiaanse minderhede in dele van Kroasië en Slowenië asook Italiaanse gemeenskappe in die Europese en oorsese buiteland gepraat. So is dit danksy grootskaalse immigrasie vanaf die 19de eeu die tweede mees gesproke taal in Argentinië naas Spaans. Met die groot emigrasiegolwe van die laat 19de en vroeë 20ste eeu is Italiaans as een van die mees gesproke tale naas Engels in die Verenigde State gevestig. Wêreldwyd is tussen vyftien en twintig miljoen sprekers Italiaans as tweede taal magtig.

1. ↑ (en) "Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Italian". Ethnologue. Besoek op 9 Januarie 2025.
2. ↑ Berloco 2018
3. ↑ Simone 2010