Pole

Republiek Pole
Rzeczpospolita Polska (Pools)

Vlag Wapen
Volkslied: Mazurek Dąbrowskiego ("Pole behoort nog steeds vir ewig aan ons")
Hoofstad	Warskou 52°13′N 21°02′O / 52.217°N 21.033°O / 52.217; 21.033
Grootste stad	Warskou
Amptelike tale	Pools
Regering • President • Eerste minister	Unitêre parlementêre grondwetlike republiek Andrzej Duda Donald Tusk
Onafhanklikheid Vorming • Kerstening • Koninkryk Pole • Pools-Litause Gemenebes • Verdeling van Pole • Hertogdom Warskou • Kongres-Pole • Tweede Republiek • Duitse Invasie • Volksrepubliek • Derde Republiek • Huidige grondwet	14 April 966 18 April 1025 1 Julie 1569 24 Oktober 1795 22 Julie 1807 9 Junie 1815 11 November 1918 1 September 1939 19 Februarie 1947 31 Desember 1989 17 Oktober 1997
Oppervlakte  - Totaal    - Water (%)	312 696[1][2] km2  (69ste) 120 733 myl2 1,48 (2015)[3]
Bevolking  - 2017-skatting  - 2022-sensus  - Digtheid	38 422 346[4] (35ste) 38 036 118[5] 122 / km2 (75ste) 316 / myl2
BBP (KKP)  - Totaal  - Per capita	2024-skatting $1 791 miljard[6] (20ste) $47 700[6] (39ste)
BBP (nominaal)  - Totaal  - Per capita	2024-skatting $880,055 miljard[6] (21ste) $23 434[6] (45ste)
MOI (2021)	0,876[7] (34ste)  –  baie hoog
Gini (2022)	26,3[8] –  laag
Geldeenheid	Złoty (zŀ) (PLN)
Tydsone  - Somertyd	MET (UTC+1) MEST (UTC+2)
Internet-TLD	.pl
Skakelkode	+48

Pole (Pools: Polska, [ˈpɔlska], luister (hulp·inligting)), amptelik die Republiek Pole (Pools: Rzeczpospolita Polska, [ʐɛt͡ʂpɔˈspɔlita ˈpɔlska], luister (hulp·inligting)), is 'n land in Sentraal-Europa. Dit grens aan Duitsland, Tsjeggië, Slowakye, Oekraïne, Wit-Rusland, Rusland en Litaue. In administratiewe opsig word Pole in 16 woiwodskappe (pl. województwo, enkelvoud województwa) verdeel.

Sy geografiese ligging het 'n beduidende invloed op Pole se dikwels onstuimige historiese ontwikkeling uitgeoefen. Magtige buurlande soos Rusland en Duitsland het verskeie kere geleenthede waargeneem om Pole binne te val en te beset. Die Tweede Wêreldoorlog het die mees onlangse grensveranderings meegebring – terwyl Pole in die ooste gebiede met swak grond aan die destydse Sowjetunie moes afstaan, het Duitse gebiede met ryk landbougrond en 'n goed ontwikkelde infrastruktuur in die weste en noordooste onder Poolse administrasie gekom. Sedert 1945 vorm die Oder- en Neiße-riviere die westelike grenslyn met Duitsland.

Aangesien die geografiese sentrum van Europa naby Vilnius in Litaue geleë is, maak Pole deel uit van Sentraal-Europa. Dikwels word na lande soos Pole, Tsjeggië en Hongarye as oostelike Sentraal-Europa verwys – 'n term wat ook benadruk dat al hierdie state voormalige Oosbloklande is en almal in die 1990's 'n proses van politieke en ekonomiese hervormings begin het.

Pole is 'n stigterslid van die Verenigde Nasies en die OVSE en het in 1996 by die OESO, op 12 Maart 1999 by die NAVO en op 1 Mei 2004 by die Europese Unie aangesluit.

1. ↑ (pl) Główny Urząd Statystyczny, dane za rok 2018, stan na 1. Januarie 2018. [1]
2. ↑ (pl) Bankier.pl, Powierzchnia Polski wzrosła o 1643 ha [2]
3. ↑ (en) "Surface water and surface water change". OESO. Besoek op 6 Maart 2024.
4. ↑ (pl) Wyniki badań bieżących Geargiveer 26 Desember 2018 op Wayback Machine. Besoek op 20 Desember 2017
5. ↑ (en) "Statistical Bulletin No 11/2022". Statistiek Pole. Besoek op 6 Maart 2024.
6. ↑ ^{6,0 6,1 6,2 6,3} (en) "Poland". Internasionale Monetêre Fonds. Oktober 2023. Besoek op 6 Maart 2024.
7. ↑ (en) "Human Development Report 2021/2022" (PDF). United Nations Development Programme. 2021. Besoek op 6 Maart 2024.
8. ↑ (en) "Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey". Eurostat. Besoek op 6 Maart 2024.