Proteas

Hierdie artikel handel oor die krieketspan. Vir die artikel oor die plant, sien Protea.

Suid-Afrika

Kenteken van die Suid-Afrikaanse nasionale krieketspan
Bynaam	Proteas
Konferensie	Krieket Suid-Afrika (KSA)
Personeel
Toetskaptein	Temba Bavuma
EDI-kaptein	Temba Bavuma
T20I-kaptein	Aiden Markram
Afrigter	Shukri Conrad
Geskiedenis
Toetsstatus verkry	1889
Internasionale Krieketraad (IKR)
IKR-status	Volle lid (1909)
IKR-streek	AKV (Afrika)
IKR-ranglys Tans[1] Beste rang tot dusver Toetsrang 2de 1ste (1 Januarie 1969) EDI 6de 1ste (1 Mei 1996) T20I 6de 1ste (8 Augustus 2012)
Toetswedstryde (Toetse)
Eerste toets	t Engeland op St. Georgespark, Port Elizabeth; 12–13 Maart 1889
Laaste toets	t Australië op Lord’s, Londen; 11–14 Junie 2025
Toetse Gespeel Gewen/Verloor Algeheel[2] 473 186/161 (39,32%) (0 gelykop, 126 onbeslis) Vanjaar[3] 2 2/0 (0 gelykop, 0 onbeslis)
Wêreldtoets- kampioenskappe	4/4 (eerste in 2019–2021)
Beste uitslag	Kampioen (in 2023–2025)
Internasionale eendagwedstryde (EDIs)
Eerste EDI	t Indië op Eden Gardens, Kolkata; 10 November 1991
Laaste EDI	t Nieu-Seeland op Gaddafistadion, Lahore; 5 Maart 2025
EDIs Gespeel Gewen/Verloor Algeheel[4] 686 415/244 (60,49%) (6 gelykop, 21 onbeslis) Vanjaar[5] 5 2/3 (0 gelykop, 0 onbeslis)
Krieketwêreldbeker-verskynings	9/13 (eerste in 1992)
Beste uitslag	Halfeindrondte (in 1992, 1999, 2007, 2015 en 2023)
Kampioenetrofee-verskynings	9/9 (eerste in 1998)
Beste uitslag	Kampioen (in 1998)
Twintig20-internasionale wedstryde (T20Is)
Eerste T20I	t Nieu-Seeland op Wanderers, Johannesburg; 21 Oktober 2005
Laaste T20I	t Pakistan op SuperSport-park, Centurion; 13 Desember 2024
T20Is Gespeel Gewen/Verloor Algeheel[6] 196 108/84 (55,10%) (1 gelykop, 3 onbeslis) Vanjaar[7] 0 0/0 (0 gelykop, 0 onbeslis)
T20I-wêreldbeker-verskynings	9/9 (eerste in 2007)
Beste uitslag	Naaswenner (in 2024)
Toetsklere EDI-klere T20I-klere

Die Proteas is die nasionale krieketspan wat Suid-Afrika in toets- en kitskrieket verteenwoordig. Dit word beheer en geadministreer deur Krieket Suid-Afrika (KSA) en is ’n volle lid van die Internasionale Krieketraad (IKR) met toets-, EDI- en T20I-status. Die Proteas is na die koningsprotea, die nasionale blom van Suid-Afrika, genoem. Krieket is een van Suid-Afrika se nasionale sportsoorte en die Proteas behoort tot dié land se vernaamste nasionale spanne. Die Proteas is tans (Junie 2025) tweede op die IKR-toetsranglys, sesde op die eendagranglys en sesde op die Twintig20-wêreldranglys.^[8][9][10]

Suid-Afrika is die derde oudste nasionale span in toetskrieket en het tydens die 1888/89-seisoen sy eersterangse en internasionale krieketdebuut gemaak, toe Suid-Afrika ’n toerende Engelse nasionale krieketspan gehuisves het. Aan die begin kon die span nóg teen Australië nóg teen Engeland meeding, maar nadat hulle beide ervaring en kundigheid verkry het, kon die Proteas aan die begin van die 20ste eeu ’n mededingende span op die veld stuur. Die span het tot in die 1960’s gereeld teen Australië, Engeland en Nieu-Seeland gespeel, maar nadat ’n onverbiddelike weerstand teen Suid-Afrika se apartheidsbeleid ontstaan het, is ’n internasionale verbanning deur die IKR aangekondig, nadat ander internasionale beheerliggame Suid-Afrika ook uitgesluit het. Vervolgens het Suid-Afrika nie aan die eerste vier krieketwêreldbekertoernooie (in 1975, 1979, 1983 en 1987) deelgeneem nie. Toe die verbanning ingestel is, het Suid-Afrika oor ’n span met spelers soos Eddie Barlow, Graeme Pollock en Mike Procter beskik wat destyds as die beste span ter wêreld beskou is.

Die uitsluiting uit internasionale krieket was tot in 1991 in werking en ná hul hertoelating kon Suid-Afrika teen ander toetslande soos Indië, Pakistan, Sri Lanka en Wes-Indië speel. Die span vertoon sterk sedert hul hertoelating en het by tye die eerste plek op die onderskeidelike internasionale ranglyste beklee, maar het tot dusver minder sukses tydens internasionale toernooie behaal. Al is Suid-Afrika telkens een van die gunstelingspanne om beide die krieketwêreldbeker en die T20I-wêreldbeker te verower, het dié eer hulle nog nie te beurt geval nie. Hul beste prestasie tot dusver is die halfeindstryd, wat die Proteas tydens vyf krieketwêreldbekertoernooie gehaal het (in 1992, 1999, 2007, 2015 en 2023) en die eindstryd tydens die T20I-wêreldbeker 2024, waar hulle naelskraap teen Indië verloor het. Die Proteas het die IKR se Kampioenetrofee tydens hul debuut en die goue medalje tydens die Statebondspele ingepalm (albei in 1998). In 2025 het die Proteas in die eindstryd van die Wêreldtoetskampioenskap 2023–2025 Australië met vyf paaltjies verslaan en sodoende hul tweede IKR-titel gewen. Van die noemenswaardige spelers sedert hertoelating is Allan Donald, Makhaya Ntini, Shaun Pollock, Jacques Kallis, Graeme Smith, Kagiso Rabada, AB de Villiers, Dale Steyn, Herschelle Gibbs, Faf du Plessis, Morné Morkel, Imran Tahir, David Miller en Hashim Amla. Nege voormalige Suid-Afrikaanse spelers is in die Internasionale Krieketraad se Heldesaal opgeneem.

1. ↑ (en) "ICC Rankings". Internasionale Krieketraad.
2. ↑ (en) "Test matches – Team records". ESPNcricinfo.
3. ↑ (en) "Test matches – 2025 Team records". ESPNcricinfo.
4. ↑ (en) "ODI matches – Team records". ESPNcricinfo.
5. ↑ (en) "ODI matches – 2025 Team records". ESPNcricinfo.
6. ↑ (en) "T20I matches – Team records". ESPNcricinfo.
7. ↑ (en) "T20I matches – 2025 Team records". ESPNcricinfo.
8. ↑ (en) "Men's Test Team Rankings". Internasionale Krieketraad. 14 Junie 2025. Besoek op 15 Junie 2025.
9. ↑ (en) "Men's ODI Team Rankings". Internasionale Krieketraad. 12 Junie 2025. Besoek op 15 Junie 2025.
10. ↑ (en) "Men's T20I Team Rankings". Internasionale Krieketraad. 30 Mei 2025. Besoek op 15 Junie 2025.