Cine negro

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

O cine negro (u film noir, en francés, como gosa emplegar-se en a mayor parte d'o mundo) ye un chenero cinematografico prou difícil de definir y de precisar, pero que ye un termin que gosa emplegar-se a sobén en o suyo sentiu mas restrictivo ta referir-se a cintas d'o cine estausunidense filmadas mas que mas en blanco y negro mientres os anyos 1930, anyos 1940 y anyos 1950 y que gosan presentar una sociedat violenta, corrupta y dominada por bandas de gángsters; os protagonistas d'as cintas gosan estar herois pero muit impregnaus de cinismo, fatalismo y pesimismo. Antiparte, os papels femeninos en as cintas de cine negro son a sobén papels de femme fatale u de victimas, y lo protagonista d'a cinta gosa estar un detective privau, un antigo policía con un pasau turbio. Bels escritors de novela negra, como Dashiell Hammett (con o suyo detective Sam Spade) u Raymond Chandler (con o suyo detective Philip Marlowe) son autors frecuents en os títols de credito d'as cintas como autors d'as novelas en as que se ha basau lo guión adaptau d'a cinta.

En un sentiu mas amplo, ta bel-uns cal incluyir aintro d'o cine negro cintas d'anyos anteriors y posteriors, amanando asinas lo cine negro a lo cine policiaco y especialment a lo cine de gángsters, en fendo-los cuasi sinonimos; ta belatros cal incluyir-ie tamién muitas cintas de cine europeu, mas que mas cintas d'o cine italiano, d'o cine alemán y d'o cine francés; y tamién atros son partidarios d'incluyir-ie cintas de cine en color; entre d'atras, tot ixo con as suyas variants de combinacions.

Cal remarcar que lo cine negro ye radicalment diferent d'o black film,^[1] que ye la suya traducción enta l'idioma anglés, pero que no se refiere a lo cine negro en o sentiu que l'emplegamos astí, so que se refiere a un chenero cinematografico muit propio d'o cine estausunidense en lo cual os actors, directors y, a sobén, tamién os productors son de raza negra, estando las cintas dirichidas especificament a lo suyo consumo por personas estausunidenses d'ixa color.

Encara que se cite siempre a lo chenero (si en verdat en ye, un chenero cinematografico, que mesmo ixo cuestionan belos especialistas) como naixiu en Estaus Unius, en bel meyo d'una sociedat convulsionada por as consecuencias d'a Gran Depresión d'os anyos 1930 y por a partecipación d'o país en a Segunda Guerra Mundial, ta la suya consolidación estió imprecindible la colaboración de muitismos actors, directors y guionistas europeus que albandonoron Europa dende primerías d'os anyos 1930 en fuyindo d'o faixismo italiano y d'o nazismo y dimpués en fuyindo d'a Segunda Guerra Mundial; istos exiliaus aportan elementos d'o cine alemán anterior a lo nazismo (lo cine expresionista), d'o cine italiano (o neorrealismo italiano) u d'o cine francés (o realismo poetico) , en destacando lo recurso a una voz en off que relata lo pasau d'o protagonista, como feba lo director Sacha Guitry en a cinta Le Roman d'un tricheur de 1936, u l'emplego de flash-backs.^[2]

Difuera de belas cintas clasicas d'o chenero que cualsiquier cinefilo conoixe, lo cine negro ha estau siempre un chenero de serie B, que no s'ha beneficiau mai de grans superproduccions cinematograficas. Fácil que por ixo belas d'as cintas mas perfeccionadas d'o chenero seigan cintas dirichidas por directors y interpretadas por actors poco conoixius u como cintas de segundo nivel en actors conoixius. Puet estar que una d'as mas conoixidas excepcions a ista caracteristica seiga l'actor Humphrey Bogart, qui actuó en cuasi todas las cintas clasicas d'o chenero en interpretando a lo detective Sam Spade, un personache creau por o novelista Raymond Chandler y que Bogart interpretó en The Maltese Falcon de John Huston, a lo detective Philip Marlowe creau por Raymond Chandler y que Bogart interpretó en The Big Sleep de Howard Hawks, u a lo detective Harry 'Steve' Morgan creau por Ernest Hemingway que interpretó en a cinta To Have and Have Not de Howard Hawks.

1. ↑ (es) Noël Simsolo: El cine negro. Pesadillas verdaderas y falsas, Alianza Editorial, Madrit, 2007. ISBN 978-84-206-8213-6, p.17.
2. ↑ (es) Noël Simsolo: El cine negro. Pesadillas verdaderas y falsas, Alianza Editorial, Madrit, 2007. ISBN 978-84-206-8213-6, p.19.