Armenia

Armenia
ا Հայաստանի Հանրապետություն
Hajastani Hanrapetut‘jun
República d'Armenia
estáu soberanu
Bandera d'Armenia escudu d'Armenia
Lema nacional Մեկ Ազգ, Մեկ Մշակույթ (armeniu)
Mek Azg, Mek Mshakuyt'
Trescripción: «Una nación, una cultura»
Himnu nacional Mer Hayrenik (es) Traducir
Alministración
Nome oficial Հայաստան (hy)
Capital Yereván
Forma de gobiernu República
estáu unitariu
parllamentarismu
Presidente d'Armenia Vahagn Jachaturián (es) Traducir (dende 13 marzu 2022)
Primer Ministru d'Armenia Nikol Pashinián (es) Traducir (dende 8 mayu 2018)
Llingües oficiales armeniu
Relixón oficial cristianismu
División
Rellaciones diplomátiques
Miembru de
Xeografía
Coordenaes 40°23′00″N 44°57′00″E / 40.38333°N 44.95°E / 40.38333; 44.95
Superficie 29743.423459 km²
% agua 4,7 %
Costes nun tien
Llenda con 5.529
Puntu más altu Aragats (es) Traducir
Puntu más baxu Ríu Debed
Demografía
Población 2 930 450 hab. (2017)
Densidá 98,52 hab/km²
Xentiliciu armeniu[11]
armenia[12]
Esperanza de vida 74,618 años
IDH 0,759 (2021)
Tasa de fertilidá 1,531 (2014)
Economía
Moneda dram armenio (es) Traducir
PIB nominal 13 861 409 969 $ (2021)
Bancu central Bancu Central d'Armenia
Más información
Dominiu d'Internet .am y .հայ (es) Traducir
Códigu telefónicu +374
Códigu ISO 051 / ARM / AM
Estaya horaria UTC+04:00, huso horario de Armenia (es) Traducir y Asia/Yerevan (en) Traducir
gov.am… y courrier.am
Cambiar los datos en Wikidata

Armenia[13] (n'armeniu: Հայաստան, Hayastán), oficialmente República d'Armenia, ye un país del Cáucasu Sur y ensin salida al mar. Llenda al oeste con Turquía, al norte con Xeorxa, al este con Azerbaixán y al sur con Irán y la República Autónoma de Naxçıvan d'Azerbaixán.

Armenia ye una antigua república soviética, un Estáu unitariu, multipartidista y nun procesu de democratización[14] que tien los sos raigaños nuna de les más antigües civilizaciones del mundu. Dotada d'un ricu patrimoniu cultural, destacóse como la primer nación n'adoptar el cristianismu como relixón oficial[15] nos primeros años del sieglu IV (la fecha tradicional ye 301).[16] Anque Armenia ye un estáu constitucional secular, la fe cristiana desempeña un papel importante na so historia y na identidá del pueblu armeniu.

Cultural, histórica y políticamente, Armenia considérase como parte d'Europa.[17][18] Sicasí, el so allugamientu n'El Cáucasu meridional asítialu nuna supuesta llende imaxinaria ente Europa y Asia: en realidá trátase d'un país trescontinental, a mediu camín ente los dos ámbitos xeográficos.[19] Estes clasificaciones son arbitraries, pos nun hai diferencia xeográfica fácilmente definible ente Asia y Europa.

Armenia ye anguaño miembru de más de 35 organizaciones internacionales, incluyendo les Naciones Xuníes, el Conseyu d'Europa, el Bancu Asiáticu de Desarrollu, la Comunidá d'Estaos Independientes, la Organización Mundial del Comerciu y la Organización de Cooperación Económica del Mar Negru. Ye unu de los integrantes de l'Asociación pa la Paz de la Organización del Tratáu del Atlánticu Norte, lo mesmo que de l'alianza militar Organización del Tratáu de la Seguridá Coleutiva (OTSC). Ye tamién miembru observador de la Comunidá Económica Eurasiática, de la Francofonía y del Movimientu de Países Ensin Alliniar.

  1. URL de la referencia: https://www.interpol.int/Member-countries/World. Editorial: Interpol. Data de consulta: 7 avientu 2017.
  2. URL de la referencia: https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/. Editorial: Organización pa la Prohibición d'Armes Químiques. Data de consulta: 7 avientu 2017.
  3. URL de la referencia: http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp.
  4. URL de la referencia: http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html. Data de consulta: 4 mayu 2019.
  5. URL de la referencia: https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8. Data de consulta: 4 mayu 2019.
  6. URL de la referencia: https://public.wmo.int/en/members/armenia. Data de consulta: 26 mayu 2020.
  7. URL de la referencia: https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/. Data de consulta: 21 xunetu 2020.
  8. URL de la referencia: https://www.irena.org/irenamembership. Data de consulta: 8 payares 2020.
  9. URL de la referencia: https://www.lemonde.fr/international/article/2023/10/04/l-armenie-ratifie-le-statut-de-rome-de-la-cour-penale-internationale-malgre-l-hostilite-du-kremlin_6192341_3210.html.
  10. URL de la referencia: https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf. Data de consulta: 16 marzu 2024. Páxina: 4. Supports qualifier: data de principiu.
  11. Aplícase a esta parte: masculín singular.
  12. Aplícase a esta parte: femenín singular.
  13. 13,0 13,1 (2010) Cartafueyos Normativos. Nomes de los países del mundu y de les sos capitales y xentilicios. Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana. ISBN 978-84-8168-500-8.
  14. «Archived copy». Archiváu dende l'orixinal, el 2018-06-12.
  15. . Garsoïan, Nina G. (1997). ed. Richard.G. Hovannisian: Armenian People from Ancient to Modern Times: The Dynastic Periods: From Antiquity to the Fourteenth Century, Palgrave Macmillan, páx. Volume 1, p.81. ISBN 0-312-10169-4. «"La conversión d'Armenia al cristianismu foi probablemente'l pasu más crucial de la so historia. Armenia camudó de sópitu'l so pasáu iranín que mientres sieglos, con un calter intrínsecu, identificó claramente a la población autóctona como a los de fuera de les sos fronteres, cuasi al empar identificóse a Armenia como'l primer estáu qu'adoptó'l cristianismu"»
  16. Grousset, René (abril de 1995). Payot: Histoire de l'Arménie, páx. 122. ISBN 2-228-88912-1. «Los datos envaloraos cambien dende'l 284 al 314.»
  17. Juergen-Zahorka, Hans. «How Armenia Could Approach the European Union». LIBERTAS - Europaeisches Institut GmbH. Consultáu'l 23 d'avientu de 2006.
  18. «EUROPE AND ARMENIA». Inside Europe. Archiváu dende l'orixinal, el 23 de febreru de 2011. Consultáu'l 23 d'avientu de 2006.
  19. Como país trescontinental, a Armenia pue consideráselu como perteneciente a Asia. La clasificación de rexones mundiales de les Archiváu 2023-10-07 en Wayback Machine Naciones Xuníes alluga a Armenia n'Asia Menor; la World Factbook de la CIA [1], el National Geographic Archiváu 2024-07-11 en Wayback Machine, y la Encyclopædia Britannica Archiváu 2008-02-09 en Wayback Machine [2] Archiváu 2008-02-09 en Wayback Machine Archiváu 2008-02-09 en Wayback Machine}} tamién alluguen a Armenia n'Asia. Per otra parte, munches fontes alluguen a Armenia n'Europa, como la BBC [3] Archiváu 2012-02-02 en Wayback Machine, l'Oxford Reference Online [4] Archiváu 2024-07-11 en Wayback Machine, el Merriam-Webster's Collegiate Dictionary Archiváu 2024-07-11 en Wayback Machine (anque tamién alluga al históricu Reinu d'Armenia n'Asia), y el www.worldatlas.com Archiváu 2018-02-03 en Wayback Machine. El gobiernu armeniu y polo xeneral la mayor parte de la población armenia considérense identificaos como asiáticos y como parte d'Asia: [5]. El ministru Rellaciones Esteriores d'Armenia, Vardan Oskanyan, repitió apocayá qu'"Armenia ta n'Asia. Esto ye un fechu, non una respuesta a un cuestionamientu." [6]. El señor Torben Holtze, xefe de la representación de la Comisión Europea de la Xunión Europea y Xeorxa y l'embaxador de la Xunión Europea con residencia en Tblisi establecieron apocayá que "Como una cuestión de principiu, Armenia ye un país européu..." [7]; Juergen-Zahorka, Hans. «How Armenia Could Approach the European Union» (inglés) páx. 18. LIBERTAS - Europaeisches Institut GmbH. Consultáu'l 23 d'avientu de 2006.; «EUROPE AND ARMENIA» (inglés). Inside Europe. Archiváu dende l'orixinal, el 23 de febreru de 2011. Consultáu'l 23 d'avientu de 2006.

From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Nelliwinne