Carlomagno

Carlomagno
emperador del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu 25 avientu 800 - 28 xineru 814 ← ensin valor - Ludovico Pío → rey de los francos (es) 9 ochobre 768 - 28 xineru 814 ← Pipino el Breve (es) , Carlomán I (es) - Ludovico Pío → Rey de los lombardos (es) 28 xineru 814 ← Desiderio (es) - Bernardo I de Italia (es) → Duque de Baviera (es)
Vida
Nacimientu	Reinu de los francos, década de de 740
Nacionalidá	Reinu de los francos
Muerte	Aquisgrán[1], 28 de xineru de 814[2] (64/74 años)
Sepultura	Catedral de Aquisgrán (es) [3] Chapelle palatine (es)
Causa de la muerte	enfermedá
Familia
Padre	Pipino el Breve
Madre	Bertrada de Laon
Casáu con	Himiltrude (es) Desiderata de Lombardía (es) (770, 770 (Gregorianu) – 771)[4] Hildegarda de Anglachgau (es) (771, 772 (Gregorianu) – 783)[5] Fastrada (es) (783, 784 (Gregorianu) – )[6] Luitgard (es) (794, 794 (Gregorianu) – )[6]
Pareyes	Regina (es) Himiltrude (es) Madelgarda (es) Gersuinda Adelinda (es)
Fíos/es	Pipino el Jorobado (es) [7] Carlos el Joven (es) [7] Rotruda (es) [8] Bertha (es) [9] Pipino de Italia (es) [10] Ludovico Pío[11] Gisela (es) [12] Teodrada (es) Drogo de Metz (es) [13] Hugo (es) Alpaïs (es) [14] Adelaida (es) [7] Lotario (es) [15] Hildegarda (es) [16] Chrotais[17] Hiltruda (es) [17] Rutilda (es) [18] Teodorico (es) [19] Adeltruda (es) [18]
Hermanos/es	Gisela, hija de Pipino el Breve (es) [20] Adelais (es) [21] Chrothais[21] Carlomán I (es) [20] Pepin (es) [21]
Pueblu	Dinastía carolinxa
Estudios
Llingües falaes	llatín[22] griegu[23] Idioma fráncicu
Oficiu	monarca, soberanu
Altor	1,84 m
Santoral
18 de xineru
Creencies
Relixón	Ilesia Católica cristianismu

Carlomagno^[24] (calendario no especificado, se asume juliano ^(es)  década de de 740, Reinu de los francos – calendario no especificado, se asume juliano ^(es)  28 de xineru de 814, Aquisgrán), tamién llamáu Carlos el Grande, n'alemán "Karl der Große", en francés "Charlemagne", en llatín "Carolus Magnus", foi rei de los francos (de 771 a 814), de los lombardos (de 771 a 814) ya inda'l primeru en ser coronáu emperador del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu'l 25 d'avientu de 800.

A la muerte del so padre, Pipín el Breve, Carlomagno foi eleváu al tronu francu al par que'l so hermanu Carlomán, que morrió ceo. Asina quedó como únicu señor del Reinu Francu.

No que cinca a la política esterior espardió les sos fronteres d'un mou agresivu, polo qu'entró en guerra colos lombardos. Tamién tentó llevar la guerra a los árabes qu'ocupaben la Península Ibérica, pero solo foi quien a crear la Marca Hispánica nel norte de Cataluña. N'Alemaña sometió a los saxones y n'Hungría destruyó a los ávaros.

El 25 d'avientu del añu 800 el papa Lleón III coronólu en Roma Emperador d'Occidente, so la fórmula "Romanum gubernans Imperium". Acabante coronáu empeoraron les rellaciones col Imperiu Bizantín.

Dende la so muerte en 814 el so socesor Lludovicu Píu nun foi quien a contener la desintegración del Imperiu Carolinxu, dividíu pa siempre pol Tratáu de Verdún en 843.

1. ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 30 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
2. ↑ valor desconocíu. «Q24436704» (en rusu). Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary. Volume XIVа, 1895. 
3. ↑ Afirmao en: Karl der Große (1st edition). Páxina: 117. Editorial: Editorial C. H. Beck. Llingua de la obra o nome: alemán. Data d'espublización: 1999.
4. ↑ Páxina: 198. Afirmao en: La Préhistoire des Capétiens. Autor: Christian Settipani. Llingua de la obra o nome: francés. Data d'espublización: 1993.
5. ↑ Páxina: 199. Afirmao en: La Préhistoire des Capétiens. Autor: Christian Settipani. Llingua de la obra o nome: francés. Data d'espublización: 1993.
6. ↑ ^{6,0 6,1} Páxina: 200. Afirmao en: La Préhistoire des Capétiens. Autor: Christian Settipani. Llingua de la obra o nome: francés. Data d'espublización: 1993.
7. ↑ ^{7,0 7,1 7,2} Páxina: 203. Afirmao en: La Préhistoire des Capétiens. Autor: Christian Settipani. Llingua de la obra o nome: francés. Data d'espublización: 1993.
8. ↑ Páxina: 204. Afirmao en: La Préhistoire des Capétiens. Autor: Christian Settipani. Llingua de la obra o nome: francés. Data d'espublización: 1993.
9. ↑ Páxina: 205-6. Afirmao en: La Préhistoire des Capétiens. Autor: Christian Settipani. Llingua de la obra o nome: francés. Data d'espublización: 1993.
10. ↑ Páxina: 211. Afirmao en: La Préhistoire des Capétiens. Autor: Christian Settipani. Llingua de la obra o nome: francés. Data d'espublización: 1993.
11. ↑ Páxina: 249-254. Afirmao en: La Préhistoire des Capétiens. Autor: Christian Settipani. Llingua de la obra o nome: francés. Data d'espublización: 1993.
12. ↑ Páxina: 206. Afirmao en: La Préhistoire des Capétiens. Autor: Christian Settipani. Llingua de la obra o nome: francés. Data d'espublización: 1993.
13. ↑ Páxina: 208-209. Afirmao en: La Préhistoire des Capétiens. Autor: Christian Settipani. Llingua de la obra o nome: francés. Data d'espublización: 1993.
14. ↑ Páxina: 200-203. Afirmao en: La Préhistoire des Capétiens. Autor: Christian Settipani. Llingua de la obra o nome: francés. Data d'espublización: 1993.
15. ↑ Páxina: 204-5. Afirmao en: La Préhistoire des Capétiens. Autor: Christian Settipani. Llingua de la obra o nome: francés. Data d'espublización: 1993.
16. ↑ Páxina: 206-7. Afirmao en: La Préhistoire des Capétiens. Autor: Christian Settipani. Llingua de la obra o nome: francés. Data d'espublización: 1993.
17. ↑ ^{17,0 17,1} Páxina: 207. Afirmao en: La Préhistoire des Capétiens. Autor: Christian Settipani. Llingua de la obra o nome: francés. Data d'espublización: 1993.
18. ↑ ^{18,0 18,1} Páxina: 208. Afirmao en: La Préhistoire des Capétiens. Autor: Christian Settipani. Llingua de la obra o nome: francés. Data d'espublización: 1993. Error de cita: La etiqueta <ref> ye inválida; el nome «b3636996978a4751e3d31631e36915e90a8f417f» ta definíu delles vegaes con distintu conteníu
19. ↑ Páxina: 210. Afirmao en: La Préhistoire des Capétiens. Autor: Christian Settipani. Llingua de la obra o nome: francés. Data d'espublización: 1993.
20. ↑ ^{20,0 20,1} Páxina: 191-197. Afirmao en: La Préhistoire des Capétiens. Autor: Christian Settipani. Llingua de la obra o nome: francés. Data d'espublización: 1993.
21. ↑ ^{21,0 21,1 21,2} Páxina: 187. Afirmao en: La Préhistoire des Capétiens. Autor: Christian Settipani. Llingua de la obra o nome: francés. Data d'espublización: 1993.
22. ↑ «idRef» (francés). Agencia Bibliográfica de Enseñanza Superior. Consultáu'l 20 mayu 2020.
23. ↑ Afirmao en: Vita Karoli Magni. Sección, versículu o párrafu: 25. Llingua de la obra o nome: llatín. Autor: Eginardo.
24. ↑ Esti términu apaez nel Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana. Ver: carolinxu