Cionismo

Ĉi tiu artikolo citas neniun fonton. Vi povas plibonigi ĝin, aldonante fidindajn fontojn. Senfontaj asertoj povas esti forigitaj. (Novembro 2012) Komento: Elstaraj artikoloj estu faktaj kaj citu fontojn, aliokaze povas esti malelstarigitaj

Cionismo
politika ideologio politika movado
etna naciismo • religia naciismo
Partoj Kristana Cionismo, religia Cionismo, laborisma cionismo, reviziisma cionismo, kultura cionismo, General Zionists (en) , Verda Cionismo, postcionismo kaj novcionismo vd
v • d • r

Cionismo (hebree ציונות‎, Tsiyonut, arabe الصهيونية‎, al-Sahyūnī "laŭ Ciono") estas juda nacia movado estiĝinta en la dua duono de la 19-a jarcento kun la celo starigi propran judan ŝtaton en la regiono, kiun la judoj tradicie nomas "la lando Israelo", sed kiu estis konata ankaŭ sub la nomo Palestino^[1]. La vorton elpensis en 1890 la juda viena ĵurnalisto Nathan Birnbaum. Ĉi tiu movado gvidis al la kreiĝo de la nuntempa ŝtato Israelo.

La cionismo estiĝis inter la judoj de la eŭropa diasporo. Ĝi proponis krei judan ŝtaton en Palestino, kie judoj povus trovi liberecon de persekutoj kaj diskriminacio. Oni elektis la landon ĉar tiu estis la loko kie origine naskiĝis la koncepto de juda popolo, en la periodo inter la jaro 1300 A.K. ĝis la detruo de la Dua Templo. La plejmulto de la judoj elmigris de Palestino post la Romia konkero, antaŭ preskaŭ du mil jaroj. Tamen, ne ĉiuj judoj foriris, kaj de tiam ĝis nun preskaŭ ĉiam ekzistis judaj komunumoj en la regiono kaj en la lando mem. En la juda religio kaj kulturo travivis la ideo ke tiu lando estas sankta. Laŭ la juda religio, post la veno de la Mesio, ĉiuj judoj retroviĝos tie. La preĝoj kiujn judoj recitas por Jom Kippur kaj Pesaĥo finiĝas kun la frazo "venontjare en Jerusalemo", kaj laŭ la juda religia leĝo, Alija (la migrado al Israelo) estas micvo, bona ago por judoj. Dum la Mezepoko, estis kazoj de famaj judoj kiuj migris al la Lando de Israelo kun siaj sekvantoj. Tamen, oni devas diri ke ĝis la alveno de la Cionisma Movado, preskaŭ ĉiuj judoj trans la mondo ne pensis efektive migri al la Lando de Israelo, sed verŝajne vidis la aferon nur en metafora maniero.

De ĝia komenco, cionismo ne estis homogena. Ĝiaj pensuloj, gvidantoj kaj partioj estis malsamaj inter si kaj eĉ kontraŭdiraj. La tiamaj cirkonstancoj, kune kun la sopiro reveni al la praula patrujo, kondukis al kompromisoj kaj koncesioj por komuna kultura kaj politika celo.

1. ↑ (eo) Rezolucio pri Palestino, HeKo (2009)