Ameriketako Estatu Batuak

Ameriketako Estatu Batuak
United States of America
Ereserkia: The Star-Spangled Banner
Goiburua: In God We Trust

Ameriketako Estatu Batuetako bandera

Great Seal of the United States of America (en) Itzuli
Geografia
HiriburuaWashington
38°53′42″N 77°2′12″W
Azalera9.826.675 km²
Punturik altuenaDenali mendia (6.190 m)
Punturik sakonenaBadwater Arroa (−86 m)
KontinenteaIpar Amerika, Uharteetako Ozeania eta Asia
MugakideakMexiko eta Kanada
Administrazioa
Gobernu-sistemapresidentzialismo, Errepublika federal eta errepublika
Ameriketako Estatu Batuetako PresidenteaJoe Biden
Epai autoritateaAmeriketako Estatu Batuetako Gorte Gorena
Harreman diplomatikoak Ikusi mapa Wikidatan
Zeren kide
Demografia
Biztanleria332.278.200
Dentsitatea33,81 bizt/km²
Talde etnikoak
Hizkuntza ofizialak
Erabilitako hizkuntzak
Emankortasun-tasa1,8615 (2014)
Eskolaratu gabeko umeak2.528.999 (2014)
Alfabetizazioa% 99,4 (1979)
Bizi-itxaropena78,69024 (2015)
Giniren koefizientea47,7 (2011)
Giza garapen indizea0,921 (2021)
Ekonomia
BPG nominala19.390.604.000.000 $ (2017)
BPG per capita59.927 $ (2017)
BPG erosketa botere paritarioa19.485.394.000.000 nazioarteko dolar (2017)
BPG per capita EAPn59.927,93 nazioarteko dolar (2017)
BPGaren hazkuntza erreala1,6 % (2016)
Erreserbak451.285.263.406 $ (2017)
Inflazioa2,2 % (2016)
Historia
1776Ameriketako Estatu Batuetako Independentzia Aldarrikapena
1784Parisko Ituna
Bestelako informazioa
Aurrezenbakia+1
ISO 3166-1 alpha-2US
ISO 3166-1 alpha-3USA
Ordu eremua
Elektrizitatea120 V. 60 Hz.NEMA 1-15 (en) Itzuli eta NEMA 5-15 (en) Itzuli
Internet domeinua.us, .mil eta .gov
usa.gov

Ameriketako Estatu Batuak[1] (ingelesez: United States of America) Ipar Amerikako errepublika federala da, 50 estatuk eta barruti federal batek osatzen dutena. Haietako 48 Kanada eta Mexiko artean daude: horiei, Estatu Batu kontinentalak deitzen zaie. Beste biak Hawaii eta Alaska dira. Halaber, beste zenbait dependentzia eta urruneko uharte ditu. 9.833.517 kilometro koadroko eremua hartzen du[2], eta 2023an 336 milioi biztanle zituen;[3] beraz, munduko herrialderik jendetsuenetan hirugarrena da, Indiaren eta Txinako Herri Errepublikaren atzetik. Hiriburua Washington da, eta New York hiririk handiena.

Lehen eta Bigarren mundu gerretako garaipenen ondoren, eta 1991. urtean Gerra Hotza amaitu zelarik, Estatu Batuak dira munduko nazio-estaturik indartsuena. Ekonomiak hazkunde jarraitua du, langabezia ez da handia, inflazioa apala da, eta oso lasterra teknologiaren aurreramendua. Gizarte oparo horrek duen arazorik larriena irabazien banaketa da: 1975. urteaz gero, nazio sarreren gehitzea ia osorik joan da biztanleen % 20ren eskuetara.

Hizkuntza nagusia ingelesa da; ingelesaz gainera, espainiera, frantsesa, alemana, eta indiarren hizkuntzak ere erabiltzen dira, navajoa eta hopiera (Arizonan) batez ere.

  1. 38. araua - Munduko estatu-izenak. Euskaltzaindia (Noiz kontsultatua: 2010-05-22).
  2. State Area Measurements and Internal Point Coordinates. census.gov (Noiz kontsultatua: 2017-1-20).
  3. U.S. and World Population Clock. U.S. Census Bureau, census.gov (Noiz kontsultatua: 2017-1-20).

From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Nelliwinne