Franz Schubert

Franz Schubert
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Franz Peter Schubert
Jaiotza	Himmelpfortgrund (en) eta Viena, 1797ko urtarrilaren 31
Herrialdea	Austriar Inperioa  Austriako artxidukerria
Heriotza	Viena, 1828ko azaroaren 19a (31 urte)
Hobiratze lekua	Vienna Central Cemetery (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: Sukar tifoidea
Familia
Aita	Franz Theodor Schubert
Ezkontidea(k)	ezkongabea
Haurrideak	ikusi Ferdinand Schubert (en) Karl Schubert (en) Maria Theresia Schubert (en)
Hezkuntza
Heziketa	University of Music and Performing Arts Vienna (en) Akademisches Gymnasium
Hizkuntzak	alemana
Irakaslea(k)	Antonio Salieri
Jarduerak
Jarduerak	musikagilea, piano-jotzailea eta irakaslea
Lantokia(k)	Viena
Lan nabarmenak	ikusi Symphony No. 8 (en) Symphony No. 9 (en) Symphony No. 3 (en) Winterreise (en) Death and the Maiden (en) Ave Maria
Genero artistikoa	musika klasikoa
Musika instrumentua	pianoa biolina

Franz Peter Schubert (Viena, 1797ko urtarrilaren 31 - ibidem, 1828ko azaroaren 19a), Franz Schubert izenez ezaguna, musikagile austriarra izan zen. Erromantizismo musikalaren aitzindari eta Ludwig van Beethovenen antzeko sonata klasikoaren jarraitzaile kontsideratua dago. Gazte hil zen arren (31 urte), oso egile emankorra izan zen, 600 Lied inguru (ahotsa eta pianoz osaturiko konposizio motzak, abesti garaikidearen aurrendaria), 7 sinfonia (gehi amaitu barik laga zuena), musika liturgikoa, operak eta ganbera, piano eta orkestrarako lan ugari idatzi zuen. Bere obra nagusien artean daude: Die Forelle (Amuarraina) boskotea, Unvollendete (Sinfonia amaitu gabea), Grosse Sinfonie in C-Dur (Sinfonia Handia), pianorako azken hiru sonatak (D. 958, 959 y 960), Fierrabras opera (D. 796), Rosamunda antzezlanaren ustekabeko musika (D. 797) eta Die schöne Müllerin (Andre errotari ederra) (D. 795) eta Winterreise (Neguko bidaia) (D. 911) abestien zikloak.

Vienako Himmelpfortgrund aldirian jaio zen, eta musikarako ezohiko dohainak hasiera-hasieratik izan ziren nabarmenak. Aitak eman zizkion lehen biolin lezioak, eta anaia zaharrenak piano lezioak, baina Schubertek laster gainditu zituen bere maisuak. 1808an, hamaika urte zituela, Stadtkonvikt eskolan sartu zen ikasle gisa, eta Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart eta Ludwig van Beethovenen orkestra-musikarekin ohitu zen. 1813. urtearen amaieran utzi zuen, eta etxera itzuli zen aitarekin bizitzera, non ikasten hasi zen eskolako irakasle izateko. Hala ere, konposizio ikasketak Antonio Salierirekin jarraitu zituen. 1821ean, Gesellschaft der Musikfreunde-k kide interpretetzat onartu zuen, eta horrek, Vienako herritarren artean, bere burua ezagutarazten lagundu zion. 1828ko martxoan, kontzertu bat eman zuen bere obrekin (bere karreran eman zuen bakarra) eta kritikaren arrakasta handiarekin. Zortzi hilabete geroago hil zen 31 urte zituela, eta ofizialki egotzitako arrazoia sukar tifoideoa izan zen, historialari batzuek sifilisagatik izan zela uste duten arren.

Bizi zela, Vienan miresle gutxi batzuek baino ez zuten baloratu bere musika, baina haren obrarekiko interesa nabarmen handitu zen hil ondorengo hamarraldietan. Felix Mendelssohn, Robert Schumann, Franz Liszt, Johannes Brahms eta XIX. mendeko beste musikagile batzuek haren obrak aurkitu eta defendatu zituzten. Gaur egun, Schubert mendebaldeko musika klasikoko musikagile onenen artean dago, eta bere musika herrikoia da oraindik ere.