Monako

Monakoko Printzerria
Principauté de Monaco Principatu de Múnegu Principato di Monaco Principat de Mónegue
Ereserkia: Hymne monégasque
Goiburua: Deo Juvante ("Jainkoaren Laguntzarekin")
Monakoko bandera Monakoko armarria
Geografia
Hiriburua	baliorik ez 43°43′52″N 7°25′12″E
Azalera	2,02 km²
Punturik altuena	Chemin des Révoires (en) (161 m)
Punturik sakonena	Mediterraneoa (0 m)
Kontinentea	Europa
Mugakideak	Frantzia eta Europar Batasuna
Administrazioa
Gobernu-sistema	monarkia konstituzional eta oinordetzako monarkia
Monakoko printzea	Alberto II.a Monakokoa
Legebiltzarra	Monakoko Kontseilu Nazionala
Epai autoritatea	Monakoko Auzitegi Gorena
Harreman diplomatikoak	Ikusi mapa Wikidatan
Zeren kide	ikusi Arma Kimikoak Debekatzeko Erakundea Eurocontrol (en) Europako Kontseilua Europako Segurtasun eta Lankidetzako Antolakundea Frankofonia International Civil Defence Organisation (en) Interpol Munduko Meteorologia Erakundea Nazio Batuen Erakundea Nazioarteko Erakunde Hidrografikoa Osasunaren Mundu Erakundea Posta Batasun Unibertsala Telekomunikazioen Batasun Internazionala UNESCO Visa Waiver Program (en)
Demografia
Biztanleria	38.350
Dentsitatea	18.985,15 bizt/km²
Hizkuntza ofizialak	ikusi frantses
Erabilitako hizkuntzak	ikusi frantses
Erlijioa	Erromatar Eliza Katolikoa eta katolizismo
Ekonomia
BPG nominala	6.074.884.388,5894 $ (2011)
BPG per capita	168.010 $ (2016)
Historia
Sorrera data: 1297ko urtarrilaren 8a
Bestelako informazioa
Aurrezenbakia	+377
ISO 3166-1 alpha-2	MC
ISO 3166-1 alpha-3	MCO
Ordu eremua	ikusi Europa Erdialdeko Ordua : UTC+01:00 : Europe/Monaco (en)
Elektrizitatea	230 V. 50 Hz.europar loki, AC power plugs and sockets: British and related types (en) , Type E (en) eta Schuko
Internet domeinua	.mc
mairie.mc

Monako (frantsesez: Monaco, okzitanieraz: Mónegue, monakoeraz: Munegu) Mendebaldeko Europako hiri-estatu bat da, Mediterraneoaren ertzean kokatua, Frantziak guztiz inguratua, Italiatik kilometro gutxira. Herrialde subiranoa da, Mendebaldeko Europan kokatua, bere konstituzioaren arabera oinarrizko eskubide eta askatasunak errespetatzen dituen zuzenbidezko estatu batean eratua, eta bere gobernu-forma monarkia konstituzionala delarik. Bere lurraldea hamar barrutitan antolatuta dago.

Printzerria Mediterraneo itsasoaren eta Alpeetako mendi-adarren artean dago, Frantziako Rivieran. Frantziarekin lurreko muga du (5.469 metro) eta Frantzia-Italia mugatik gertu dago. 3.829 metroko kostaldea du, eta 1.700 eta 349 metro bitarteko zabalera. Herrialdeko punturik altuena Chemin des Révoires bidezidorra da, 164,4 m-ko garaierarekin^[1].

Monako Europako sei mikro-estatuetako bat da; Nazio Batuen Erakundeko kideen artean estaturik txikiena da, eta bigarrena munduko estaturik txikiena, Vatikano Hiriaren atzetik. Populazio dentsitatearen arabera, munduko lehenengoa da. Monako printzerri italiarra zen, eta Italiari eta Espainiari lotuta egon zen mende batez (1524tik 1641era, espainiar goarnizioa kanporatu zutenean), 1860an Frantziak Nizako konderria inbaditu eta anexionatu zuen arte; ordura arte, hizkuntza ofiziala italiera zen. Monakoera ligur hizkuntzaren aldaera bat da.

1. ↑ «"monaco statistics pocket" / Publications / IMSEE - Monaco IMSEE» www.monacostatistics.mc (Noiz kontsultatua: 2022-03-05).