Sydney

Sydney
Sydney
悉尼
Sydney
hiria
Sydney hiria iluntzean. Irudi gehiago
Fitxategi:Ez
Administrazioa
Herrialdea Australia
EstatuaHegoaldeko Gales Berria
Sorrera1788
Izen ofizialaSydney
Jatorrizko izenaSydney
悉尼
Posta kodea2000
Geografia
Koordenatuak33°52′04″S 151°12′36″E / 33.8678°S 151.21°E / -33.8678; 151.21
Map
Azalera12.144,6 km²
Altuera0
Demografia
Biztanleria4.840.600 (2014)
0 (2014)
Dentsitatea345,7 bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera1788ko urtarrilaren 26a
Telefono aurrizkia0272, 0273, 0274, 0276, 0277, 0279, 0280, 0282, 0283, 0285, 0288, 0290, 0291, 0292, 0293, 0294, 0295, 0296, 0297, 0298, 0299
Ordu eremuaUTC+10:00
Hiri senidetuakSan Frantzisko, Hakkâri (en) Itzuli, Nagoia, Wellington City, Guangzhou, Florentzia, Portsmouth, Milan, Islamabad, Dili, New Delhi, Manila, Mexiko Hiria eta Seul
cityofsydney.nsw.gov.au eta australia.com…

Sydney[1] Australiako hiri handiena eta zaharrena da. Herrialdearen hego-ekialdeko kostan dago, eta Hegoaldeko Gales Berria estatuko hiriburua da. Metropoliak Sydneyko kaia inguratzen du, eta Ozeano Baretik 80 km (50 mi) inguru hedatzen da (ekialdean) Mendi Urdinak-etaraino (mendebaldean), eta 80 km inguru (50 mi) Ku-ring-gai Chase Parke Nazionaletik eta Hawkesbury ibaitik (ipar eta ipar-mendebaldean) Royal National Parkera eta Macarthurrera (hegoaldean eta hego-mendebaldean)[2]. Sydney Handia 658 auzok osatzen dute, toki administrazioko 33 eremutan banatuta. Hiriko biztanleei Sydneysiders[3] deritze lagunartean. 2023ko ekainean zenbatetsitako biztanleria 5.450.496[4] biztanlekoa zen, hau da, estatuko biztanleriaren % 66 inguru[5]. Hiriari, Esmeralda Hiria eta Portu Hiria ere deritze[6].

Sydney Handiko eskualdean, Australiako aborigenak gutxienez duela 30.000 urtetik bizi izan direla erakusten duten frogak daude, eta haien grabatuak eta gune kulturalak ohikoak dira. Sidney modernoa dagoen lurraldeko zaindari tradizionalak Darug, Dharawal eta Eora klanak dira[7]. 1770ean, Ozeano Barera egin zuen lehen bidaian, James Cookek Australiako ekialdeko kostaldea kartografiatu zuen, eta Botany Bay badiara iritsi zen. 1788an, Arthur Phillip buru zuen presoen lehen flotak britainiar presoen kolonia gisa sortu zuen Sydney, europarren lehenengo kokalekua Australian[8]. Bigarren Mundu Gerraren ondoren, Sydneyk migrazio masiboa izan zuen, eta 2021erako biztanleriaren % 40 baino gehiago atzerrian jaioa zen. Ordezkaritza handiena duten atzerriko jaioterriak dira: Txina kontinentala, India, Erresuma Batua, Vietnam eta Filipinak dira[9].

Munduko hiririk garestienetakoa izan arren[10][11], Sydney maiz agertzen da hamar hiri bizigarrienen artean[12][13][14]. Globalization and World Cities Research Network arabera, Alpha+ hiri gisa sailkatuta dago, eskualdean eta mundu osoan duen eragina adieraziz[15][16] Munduko hamaikagarren postuan dago sailkatuta aukera ekonomikoagatik[17], Sydneyk merkatu-ekonomia aurreratua du, eta indarguneak hezkuntzan, finantzetan, fabrikazioan eta turismoan ditu[18][19]. Sydneyko Unibertsitatea eta Hegoaldeko Gales Berriko Unibertsitatea munduko 18. eta 19. postuan daude, hurrenez hurren[20].

Sydneyk nazioarteko kirol ekitaldi handiak hartu ditu, hala nola 2000ko Udako Olinpiar Jokoak, 2003ko Munduko Errugbi Kopako finala, eta 2023ko FIFAren Emakumezkoen Munduko Kopako finala. Hiria bisitari gehien jasotzen dituzten lehen hamabosten artean dago[21], urtero milioika turista etortzen direlarik hiriko oroitarriak ikustera[22]. Hiriak 1.000.000 ha baino gehiago ditu (2.500.000 akre) erreserba naturaletan eta parkeetan[23], eta bere ezaugarri natural nabarmenenak Sydneyko kaia eta Royal National Park dira. Sydneyko kaiko zubia eta Sydeyko opera, gizateriaren ondare izendatua, erakarpen turistiko handia dute. Geltoki Zentrala da Sydneyko aldiriko trenaren, metroaren eta tren arinen sareak eta distantzia luzeagoko zerbitzuen erdigunea. Hiria zerbitzatzen duen bidaiari aireportu nagusia Kingsford Smith aireportua da, etengabe funtzionamenduan egon den munduko aireportu zaharrenetako bat da[24].


Hirian, Sydneyko Gure Txoko Euskal Etxea dago.

  1. Euskaltzaindia. (2012-03-30). 168. araua: Ozeaniako toponimia. .
  2. Mason, Herbert. (2012). Encyclopaedia of Ships and Shipping. , 266 or..
  3. Complete official list of Sydney suburbs. Walk Sydney Streets 2014 jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 25 November 2019) (Noiz kontsultatua: 13 July 2014).
  4. Regional Population – 2022–23 final. Australian Bureau of Statistics jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 30 March 2021) (Noiz kontsultatua: 26 March 2024).
  5. [Australian Bureau of Statistics 3218.0 – Regional Population Growth, Australia, 2016–17: Main Features. ] 24 April 2018 [Australian Bureau of Statistics jatorrizkotik] artxibatua (artxibatze data: 13 October 2018) (Noiz kontsultatua: 13 October 2018). Estimated resident population, 30 June 2017.
  6. [Culture Trip Why Sydney Is Also Known As 'The Emerald City'. ] 4 November 2017 [Culture Trip jatorrizkotik] artxibatua (artxibatze data: 11 September 2021) (Noiz kontsultatua: 11 September 2021).
  7. Heiss, Anita; Gibson, Melodie-Jane. (2013). Aboriginal people and place. Sydney Barani jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 7 July 2014) (Noiz kontsultatua: 5 July 2014).
  8. [Manly Council Manly Heritage & History. ] [Manly Council jatorrizkotik] artxibatua (artxibatze data: 12 May 2016) (Noiz kontsultatua: 10 May 2016).
  9. «2021 Greater Sydney, Census Community Profiles | Australian Bureau of Statistics» www.abs.gov.au (Noiz kontsultatua: 2025-03-10).
  10. Levy, Megan. (5 March 2014). «Sydney, Melbourne more expensive than New York, says Living Index» The Sydney Morning Herald jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 1 July 2014) (Noiz kontsultatua: 20 July 2014).
  11. Bowman, Simon J.; Fisher, Benjamin. (19 May 2022). «The Cost of Living with Sjögren's» The Sjögren's Book (Oxford University Press): 26–30.  doi:10.1093/oso/9780197502112.003.0005. ISBN 978-0-19-750211-2. jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 21 February 2024) (Noiz kontsultatua: 1 June 2023).
  12. [Mercer.com.au Sydney retains #10 ranking in Mercer's global quality of living survey. ] 28 April 2018 [Mercer.com.au jatorrizkotik] artxibatua (artxibatze data: 28 April 2018) (Noiz kontsultatua: 28 April 2018).
  13. «World's most liveable cities: Vienna's win leaves Sydney and Melbourne in a spin» The Guardian 4 September 2019 jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 25 September 2019) (Noiz kontsultatua: 26 September 2019).
  14. 2018 Quality of Living Index. Mercer 2018 jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 16 April 2018) (Noiz kontsultatua: 28 April 2018).
  15. [GaWC – Research Network The World According to GaWC 2020. ] Globalization and World Cities [GaWC – Research Network jatorrizkotik] artxibatua (artxibatze data: 6 October 2020) (Noiz kontsultatua: 31 August 2020).
  16. Global Power City Index 2010. Tokyo, Japan: Institute for Urban Strategies at The Mori Memorial Foundation October 2010 jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 20 October 2020) (Noiz kontsultatua: 10 August 2011).
  17. Cities of opportunity. PricewaterhouseCoopers 2012 jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 10 February 2013) (Noiz kontsultatua: 21 July 2014).
  18. http://www.smh.com.au/national/tough-week-for-a-sydney-success-story-20120217-1te9q.html?skin=text-only [Esteka hautsia]
  19. Irvine, Jessica. (2008). «Another shot at making city a finance hub» The Sydney Morning Herald jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 24 September 2015) (Noiz kontsultatua: 26 July 2014).
  20. [Top Universities en. ] 2024-10-18 (Noiz kontsultatua: 2024-10-20).
  21. Dennis, Anthony. (2013). «"Too expensive" Sydney slips from top 10 tourism list» The Sydney Morning Herald jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 25 September 2014) (Noiz kontsultatua: 27 October 2016)
    Aipua: «In this year's World's Best Awards, announced in New York this week, Sydney came in as the world's number 12 ranked best city.»
    .
  22. Our global city. City of Sydney 2014 jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 22 June 2014) (Noiz kontsultatua: 21 July 2014).
  23. Benson, D. H. and Howell J. (1990) Taken for Granted: the Bushland of Sydney and Its Suburbs, Sydney
  24. Overview. Sydney Airport 2014 jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 5 September 2014) (Noiz kontsultatua: 10 August 2014).

From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Nelliwinne